Đi hai dặm

Một bệnh nhân bước vào phòng mạch của chuyên gia tâm thần nổi tiếng, Bs. Smiley Blanton, ông nhận thấy có cuốn Kính Thánh ở trên bàn của bác sĩ.

Bệnh nhân nói, “Tôi không nghĩ rằng vị y sĩ đại tài Blanton lại đọc Kinh Thánh”.

Bs. Blanton trả lời, Không những tôi đọc Kinh Thánh mà còn suy gẫm những điều trong đó. Kinh Thánh là một cuốn sách giáo khoa rất tốt về lối đối xử của con người hơn cuốn nào khác. Nếu người ta tuân theo các chỉ dậy trong Kinh Thánh, nhiều chuyên gia tâm thần có thể đóng cửa phòng mạch và đi câu cá.

Bs. Blanton muốn nói gì? Làm thế nào Kinh Thánh lại là sách giáo khoa về lối đối xử của con người? Làm thế nào sự giảng dậy trong Kinh Thánh lại là một hướng dẫn cho sức khoẻ tâm thần?

Trong bài phúc âm hôm nay có một sự hiểu biết sâu sắc khi Chúa Giêsu nói với các môn đệ: Đừng trả thù người đối xử xấu với anh em.

Là một thầy dậy nhân lành, sau đó Đức Giêsu tiếp tục đưa ra thí dụ về điều vừa nói. Người nói, Nếu có người trong đội quân xâm lăng ép buộc anh em phải vác ba lô của họ đi một dặm, hãy vác đi hai dặm.

Để hiểu thí dụ của Đức Giêsu, chúng ta cần biết một vài điều về hoàn cảnh ở Palestine trong thời kỳ của Đức Giêsu.

Các lực lượng của đế quốc La Mã xâm lăng và kiểm soát vùng Palestine. Họ duy trì một loại quyền lực sinh tử trên người dân Do Thái.

Thí dụ, nếu một sĩ quan La Mã dùng gươm vỗ vào vai một người Do Thái, người này phải thi hành bất cứ gì mà sĩ quan này ra lệnh.

Nói cách khác, các sĩ quan La Mã có thể sai khiến người Do Thái giống như cảnh sát sai khiến chiếc xe của chúng ta ngày nay, nếu cần.

Thí dụ, một sĩ quan La Mã có thể ra lệnh một người Do Thái mang vác đồ vật gì đó trong một quãng đường dài một dặm. Hãy nhớ lại ông Simon ở Xirênê. Một sĩ quan La Mã đã ra lệnh cho ông vác đỡ thập giá của Đức Giêsu. Mc 15:21

Khi đối diện với luật lệ của La Mã, Đức Giêsu nói với các môn đệ, Nếu có người trong đội quân xâm lăng ép buộc anh em phải vác ba lô của họ đi một dặm, hãy vác đi hai dặm.

Tại sao Đức Giêsu lại có lời khuyên kỳ quặc này?

Để trả lời câu hỏi này chúng ta hãy nhớ lại lời nói của Bs. Blanton về Kinh Thánh. Ông nói, Nếu người ta tuân theo các chỉ dậy trong Kinh Thánh, nhiều chuyên gia tâm thần có thể đóng cửa phòng mạch và đi câu cá.

Khi Đức Giêsu nói với các môn đệ hãy đi “hai dặm”, Người muốn nói rằng, Bất cứ khi nào người La Mã bắt anh em phải phục vụ, đừng để điều đó làm anh em tức giận. Đừng để điều đó làm anh em oán hận.

Tại sao Đức Giêsu lại nói điều này? Câu trả lời thật hiển nhiên.

Khi người ta ghét kẻ thù và phẫn nộ, rốt cuộc người ta gây thiệt hại cho chính mình hơn là thiệt hại cho kẻ thù.

Một tác giả giải thích câu nói đó như thế này:

Khi chúng ta oán ghét kẻ thù, chúng ta đã cho họ sức mạnh trên chúng ta – sức mạnh trên giấc ngủ… sức mạnh trên áp huyết máu, sức mạnh trên sức khoẻ và hạnh phúc của chúng ta.

Kẻ thù sẽ vui mừng nhảy múa khi biết rằng sự oán ghét đã xé nát chính chúng ta.

Sự oán ghét không làm kẻ thù bị thiệt hại một chút nào. Nó chỉ biến những ngày và đêm của chúng ta trở nên một xáo trộn khủng khiếp. Vô Danh

Nói cách khác, phương cách duy nhất mà viên đạn oán ghét có thể gây thiệt hại cho kẻ thù là hãy để nó xuyên qua thân thể chúng ta.

Thật không ngạc nhiên khi người Hy Lạp xưa thường nói, Người khôn ngoan sẽ luôn luôn chịu đựng sự đau khổ cách sai lầm hơn là thi hành điều sai lầm.

Nói cách khác, phản ứng tử tế đối với người xấu với chúng ta, không những nó giúp ích cho chúng ta mà còn cho chính họ. Ông Bruce Larson kể một câu chuyện vui về chính ông để minh hoạ điều này.

Vào một buổi chiều tối khi mọi người vội vã về nhà lúc tan sở, ông cũng nhanh chân đứng xếp hàng đón xe buýt. Bỗng dưng có một bà to béo chen vào đứng trước ông. Bà xô ông như muốn ngã xuống đất.

Ông Larson chế nhạo bà bằng câu mỉa mai, Xin lỗi bà nhé! Tôi không cố ý va vào bà như vậy đâu. Với cử chỉ mỉa mai của ông Larson, bà phản ứng một cách thật kinh ngạc. Bà thực sự nghĩ rằng ông ta muốn nói như vậy.

Khuôn mặt bà thay đổi, và mọi nếp nhăn trên khuôn mặt thay đổi vị trí. Bà ấp úng nói, Tôi xin lỗi ông. Không hiểu làm sao ông có thể lại tử tế với cử chỉ thô lỗ của tôi như vậy?

Bây giờ thì đến lượt ông Larson bối rối. Ông không biết nói gì. Người phụ nữ này đã phản ứng với sự tử tế giả dối của ông như thể điều đó có thật. Tối thiểu, trong một giây phút, bà đã thay đổi.

Ông Larson trấn tĩnh lại và lầu bầu, Không thiệt hại gì khi tử tế với người khác. Sau đó, trên đường về nhà, ông cảm thấy thẹn thùng và xấu hổ về thái độ nhỏ nhen và thiếu thành thật của mình.

Ông im lặng cầu nguyện, Lậy Chúa, Chúa muốn dậy con điều gì?

Và sau đó ông nghe như có tiếng trả lời, Này Larson, Ta đã từng cố gắng nói với con, và với những người của biết bao thế kỷ giống như con, rằng tình yêu luôn luôn kéo theo một chuỗi phản ứng tình yêu.

Ông bắt đầu thấy rằng phản ứng nhân ái đối với những người đối xử xấu với chúng ta sẽ có lợi cho cả hai hơn là phản ứng bằng sự oán ghét.

Khi chúng ta phản ứng với lòng nhân ái, chúng ta lan toả tình yêu ở những chỗ cần đến nó nhất. Chúng ta chặn đứng phản ứng xấu xa và đưa nó vào vị trí của chuỗi phản ứng tình yêu.

Và vì vậy chúng ta hãy trở lại với câu nói của Bs. Blanton: Nếu người ta tuân theo các chỉ dậy trong Kinh Thánh, nhiều chuyên gia tâm thần có thể đóng cửa phòng mạch và đi câu cá.

Chúng ta có thể tóm lược sự giảng dậy của các bài đọc hôm nay với những lời của Thánh Phaolô trong thư gửi tín hữu Rôma: Đừng để sự dữ đánh bại anh chị em; thay vào đó, hãy chiến thắng sự dữ bằng sự thiện. 12:21

Chúng ta hãy kết thúc bằng lời nguyện xin Chúa Cha ban cho chúng ta ơn sủng và sự can đảm để sống những lời của Đức Giêsu trong Tám Mối Phúc:

Hãy yêu thương kẻ thù, hãy làm điều tốt cho những ai ghét bỏ anh em, 
hãy chúc lành cho những ai nguyền rủa anh em,
và hãy cầu nguyện cho những ai xử tệ với anh em….
Hãy thương xót như Cha anh em là Đấng thương xót…
Đừng kết án người khác, và Thiên Chúa sẽ không kết án anh em;
hãy tha thứ cho người khác, và Thiên Chúa sẽ tha thứ cho anh em.

Luca 6:27-28, 36-37

Lm Mark Link, SJ