Quy tụ 800 người gồm các linh mục và giáo dân vào ngày thứ sáu và ngày thứ bảy 5, 6 tháng 4 chung quanh linh mục James Mallon để thảo luận về đề tài “chuyển biến mục vụ”. Linh mục Mallon từ Canada đến, ngài ủng hộ việc đổi mới truyền giáo dựa trên Tiến trình Alpha (1) và kêu gọi các người tham dự từ bỏ các chức năng giáo hội lỗi thời.

Có so sánh tình trạng các giáo xứ công giáo hiện nay với vụ đắm tàu Titanic không? Phải dám so sánh và linh mục James Mallon đã làm. Đó là ngày thứ sáu 5 tháng 4 ở nhà thờ Thánh Phêrô Montrouge, phía nam Paris. Linh mục cho biết: “Hệ thống giáo xứ như chúng ta biết hiện nay sẽ chìm. Chúng ta càng chấp nhận nhanh thì chúng ta càng sớm bắt đầu xây dựng một cái gì mới.” Linh mục mặc cổ côn, tay áo xắn lên, hài hước sắc sảo, cha là chuyên gia trong lãnh vực “chuyển biến giáo xứ”, cha đã không phụ lòng đông đảo người đến tham dự: 800 người trong đó có 150 linh mục quy tụ chung quanh linh mục hai ngày.

“Một Giáo hội có sức khỏe tốt khi Giáo hội đó là Giáo hội truyền giáo.”

Linh mục Mallon, tác giả quyển sách nổi tiếng quốc tế “Cẩm nang sống còn của các giáo xứ” (Manuel de survie des paroisses), chủ đề cha thường xuyên nói chuyện trong thế giới nói tiếng Anh. Đây là lần đầu tiên Hiệp hội Alpha tổ chức tại Pháp, Hội được biết đến qua tiến trình có cùng tên Tiến trình Alpha (Parcours Alpha).

Đề xuất của Linh mục Mallon thì đơn giản: đảo ngược tiến trình hiện tại thường đòi hỏi, để hội nhập giáo xứ, phải ở trong nền đức tin và lối sống. Ở thế giới phương Tây đã thế tục hóa, linh mục đề nghị ngược lại, trước hết phải tiếp nhận, sau đó mới khám phá đức tin. Một đảo ngược giúp chấm dứt với việc “quản trị xuống dốc”, để có thể phúc âm hóa.

“Nó là chắc chắn, nó bào mòn”

Linh mục Mallon nhấn mạnh: “Nếu cho cơ cấu là quan trọng hơn thì chúng ta sẽ không thành công”. Để hỗ trợ cho lời nói của mình, cha nhấn mạnh: “Các bạn linh mục thân mến, có bao giờ bạn nghĩ đến việc thay đổi giờ lễ chưa?” Cử tọa phá lên cười, bằng chứng cho thấy những gì linh mục Mallon nêu lên phản ảnh thực tế đã trải qua ở nhiều giáo xứ.

Dù vậy, người công giáo Pháp đã sẵn sàng nghe một đề nghị như thế này chưa? Một nữ giáo dân làm trong tờ báo giáo xứ nói: “Hơi buồn một chút, đó là mô hình tôi làm từ vài năm nay.” Bà Anne-France de Boissière, giám đốc đào tạo và chuyển biến của Tiến trình Alpha thừa nhận: “Nó là chắc chắn, nó bào mòn. Sự thay đổi trong giáo xứ có thể đau đớn. Trong mọi trường hợp giả định, ngắn hạn là phải chấp nhận tình trạng mong manh. Nhưng các bạn nhìn kìa, tất cả những người đến đây”, bà vừa nói vừa đưa tay chỉ cử tọa đông đảo ở trong nhà thờ.

Trên thực tế, phương pháp của linh mục Mallon được đón nhận bởi những người tham dự mong muốn đổi mới trong bối cảnh khủng hoảng hiện nay của Giáo hội. Một cha xứ đến từ Charente cho biết: “Tôi vừa đọc xong quyển sách Sodoma của Frédéric Martel, tác giả tuyệt vọng với Giáo hội, nhưng những gì chúng tôi nghe sáng nay thì đầy hy vọng. Cử tọa hôm nay là những người trẻ, kể cả các linh mục. Sự nhạy cảm đặc sủng chiếm ưu thế và được sinh động với các giây phút khen ngợi như lễ hội.

Giáo hội công giáo năm 2014. Kịch bản tương lai của Giáo hội Pháp. Mười năm để phát minh Giáo hội của ngày mai

Các giáo xứ đã ở trong tiến trình chuyển biến làm chứng và khẳng định lòng nhiệt thành của mọi người, nhưng họ không phủ nhận các khó khăn. Thêm nữa, chính các linh mục tự thấy sự kháng cự của mình trước thay đổi. Một linh mục thuộc giáo xứ Fréjus-Toulon cho biết: “Theo tôi, yếu tố giới hạn đầu tiên là tôi. Ngày các giáo dân xin tôi để họ điều hành các buổi tối Alpha, tôi tự nhủ: ‘vậy tôi sẽ làm gì nếu tôi không còn điều hành’?”

Thay đổi hay chết?

Các giáo dân được thuyết phục. Trước hết là hoài nghi, anh Niels, người phụ trách giáo lý ở một giáo xứ thuộc giáo phận Versailles đã thay đổi ý kiến sau khi đón tiếp một buổi sinh hoạt Alpha trong giáo xứ của mình: “Dĩ nhiên phải cần thời gian để xem có thật sự lôi cuốn được người mới trong Giáo hội hay không. nhưng trong đầu nhiều người, họ đã có một năng lực mới.”

Thực tế, các người tham dự không chờ công thức kỳ diệu. Tuy nhiên thành công không chối cãi của khóa này chứng tỏ cho thấy người công giáo sẵn sàng thay đổi, ngay cả những người khó thuyết phục nhất. Về những người này, linh mục Mallon có câu nói sốc: “Nếu bạn hỏi những người này chọn thay đổi hay chết, một số người công giáo sẽ chọn chết.”

(1) Tiến trình Alpha được một mục sư Mỹ thành lập năm 1990, đây là titi khám phá đức tin kitô gôm những người tin và không tin cùng họp chung.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch