Người Công Giáo trước đại dịch Viêm phổi cấp do virus Corona

Chúng ta cũng biết rằng, việc đeo khẩu trang là một hành vi đơn giản trong việc phòng-chống việc lây lan của bệnh dịch. Do đó khi bước vào môi trường bệnh viện, chẳng những có đông người lui tới, từ nhiều nơi khác nhau, mà còn ẩn chứa nhiều nguồn lây mà không ai có thể biết trước được. Về việc sử dụng khẩu trang thì cho đến nay có nhiều ý kiến từ giới chuyên môn cho rằng nên giới hạn trong vài trường hợp vì chỉ thích hợp cho người đã nhiễm nhằm tránh lây lan, phát tán cho người khác. Các chuyên gia thì cho rằng khẩu trang chỉ có ích lợi khi mang nó đúng thời điểm, đúng người, đúng cách và đúng chỗ. Dù sao thì nhiều người vẫn cho rằng “Cẩn tắc vô áy náy!”…

Tuần trước, người ta thấy xuất hiện trên mạng Facebook một số hình ảnh về một thánh lễ thời virus-corona, trong đó linh mục chủ tế, lễ sinh, người đọc sách thánh, giáo dân tham dự hầu hết đều mang khẩu trang. Có người phê phán ngay, “Sao mà khó coi thế!”, trong khi đó người khác thì lại bảo, “Thời thế thế thì phải thế!”. Cũng xin nhắc lại chuyện cũ, mấy năm trước, khi xảy ra lũ lụt tại miền Trung, người ta đã post lên mạng XH một số hình ảnh rất cảm động, về những người đi lễ phải mang giầy ống để lội nước vào nhà thờ hay người ta phải dùng xuồng để đến nhà thờ. Rồi hình ảnh bàn thờ nơi vị linh mục chủ tế cử hành thánh lễ phải kê trên nền nhà thờ ọp ẹp lênh láng nước. Con người phải thích nghi, điều đó Thiên Chúa biết.

1- Hội thánh Công giáo chia sẻ nỗi đau với nạn nhân dịch cúm do virus corona

Chúng ta biết rằng, vào Chúa nhật 26-1-2020 vừa qua, ĐTC Phan-xi-cô đã đặc biệt cầu nguyện cho những người bị nhiễm virus Corona, là loại virus đã khiến nhiều người chết ở Vũ Hán, Trung Quốc và đang lây lan ra toàn thế giới. ĐTC đã cầu xin khi đọc Kinh Truyền Tin: “Xin Chúa đón nhận những bệnh nhân đã qua đời vào trong cõi an bình; xin an ủi gia đình họ và ban ơn giúp sức cho cộng đồng Trung Quốc đang hết sức nỗ lực chiến đấu với dịch bệnh”.

Tiếp theo đó, tờ “Thời báo Hoàn cầu” của Trung Quốc cũng cho biết thông qua sự hỗ trợ của Nhà thuốc Vatican và các cộng đoàn Ki-tô giáo tại Ý, khoảng 600.000 đến 700.000 khẩu trang đã được Vatican gửi đến Trung Quốc từ hôm 27-01-2020.

Được biết, linh mục Vinh Sơn Hàn Đạc, người Phúc Kiến, hiện là phó giám đốc chủng viện Giáo hoàng Urbano, là người phụ trách công việc tặng và chuyển giao số khẩu trang trên. Giáo Phận Hong Kong đề ra một loạt các biện pháp phòng ngừa sự lan tràn dịch viêm phổi cấp tại Trung Quốc.

Trước hết là tại Trung Quốc là nơi xuất phát dịch cúm nguy hiểm đang tràn lan, tin cho hay Hội thánh Công giáo đi đầu trong việc chăm sóc và gần gũi bệnh nhân nhiễm virus corona. Như lời một nữ tu giám đốc bệnh viện Công giáo thuộc Hội dòng Hy vọng Thánh, ở Giáo phận Hiến Huyện, tỉnh Hà Bắc gửi đến Hãng tin Fides của Bộ Truyền giáo. Bà nói, “Nguồn cung cấp dụng cụ y tế và thuốc đang dần cạn kiệt. Các bác sĩ, y tá nữ tu và giáo dân của chúng tôi đang phải đối diện với nguy cơ nhiễm virus corona. Là một giám đốc bệnh viện, tôi rất buồn và lo lắng, nhưng tôi là một nữ tu, tôi tin tưởng vào Đức Kitô, Chúa của chúng tôi và sự bảo trợ của Đức Trinh Nữ Maria. Chúng tôi biết Đức Thánh Cha Phanxicô và cộng đoàn Công giáo trên khắp thế giới đang cầu nguyện cho chúng tôi và ở cùng chúng tôi: điều này mang lại cho chúng tôi rất nhiều sức mạnh”.

Bên cạnh đó, nhiều bệnh viện Công giáo ở Trung Quốc đang ở tuyến đầu trong việc đối phó với sự lây lan của virus corona, tiếp nhận và điều trị cho những người nhiễm bệnh. Các tổ chức bác ái Công giáo, các Giáo phận, giáo xứ, phong trào Giáo hội, linh mục, nữ tu và giáo dân đang nỗ lực hết mình để đáp ứng nhu cầu của người dân Trung Quốc, làm cho mọi người cảm nhận được sự nâng đỡ của Giáo hội hoàn vũ.

Một thông tin được gửi đến Hãng tin Fides, từ ngày 5 tháng 2, Tổ chức Bác ái Jinde đã nhận được 6 triệu nhân dân tệ từ thế giới Công giáo. Số tiền này đã dành hoàn toàn cho việc mua vật dụng cần thiết nhất. Từ ngày 3 đến ngày 5 tháng 2, Tổ chức Bác ái Jinde đã cung cấp hơn 10 ngàn bộ quần áo bảo hộ, 100 máy trợ thở và 30 tấn chất khử trùng.

Cha Wang Wei, linh mục giáo xứ Shao Lin Kou của giáo phận Thiên Tân nói: “Chúng tôi là người Công giáo, tâm hồn và thông điệp tình yêu của chúng tôi là phổ quát. Nơi nào cần, ở đâu nhân loại đau khổ, chúng tôi sẵn sàng làm cho mọi người cảm nhận được sự gần gũi và tình bác ái, không phân biệt tôn giáo, dân tộc hay quốc tịch”. Theo cha Wang Wei, không thể kể hết những việc làm quảng đại, dấn thân to lớn của mọi người, bởi vì giờ đây nó đã là một hành động ảnh hưởng đến tất cả các cộng đồng Công giáo ở Trung Quốc, những người đang làm phần của họ, với lời cầu nguyện, tuần cửu nhật, lẫn chuỗi và với các dấn thân cụ thể.

Ngoài ra, ngay cả đời sống đức tin ở Trung Quốc cũng thích nghi với tình huống khẩn cấp. Do không thể tổ chức các cuộc hội họp của các tín hữu, các vị mục tử đã tìm đến môi trường ảo, kết nối mạng, để có thể tiếp tục nuôi dưỡng đời tinh thần và cộng đoàn. Các công cụ công nghệ và ứng dụng nhắn tin mới, như WeChat, được sử dụng để chia sẻ trong các nhóm và cộng đoàn tín hữu các bài đọc phụng vụ trong ngày, lời giảng dạy của các Giám mục và bài giảng của các linh mục.

Với những tin nhắn hàng ngày, các vị mục tử cố gắng làm cho người già, bệnh tật, người túng thiếu và người cô đơn cảm thấy thoải mái và được an ủi. Ngày nay, phương tiện truyền thông xã hội trong cộng đoàn Công giáo Trung Quốc tràn đầy sự ấm áp của tình người, thiêng liêng và đó cũng là các kênh loan báo Tin Mừng, vì mọi người nhìn thấy các tín hữu đang hành động, sẵn sàng trao ban và chia sẻ niềm hy vọng của Tin Mừng (Fides 6-02-2020) (Nguồn: Vatican News 7-2-2020).

Tại Hong Kong, tin cho hay hôm 28-01-2020, Ủy ban Phụng vụ của giáo phận, sau khi tham khảo các chuyên gia trong lãnh vực y khoa, và để ý đến các biện pháp khẩn cấp của chính quyền địa phương, đã công bố các biện pháp hướng dẫn mới để đối phó với sự lan nhiễm của virus corona.

Ủy ban nhắc nhở các giáo sĩ và các thừa tác viên phụng vụ cũng như các tín hữu, nghiêm túc tuân hành các biện pháp để cứu vãn công ích và phòng ngừa hết sức sự lan tràn dịch trong các cộng đoàn giáo xứ và địa phương. Về vấn đề này, Đức Hồng y Gioan Thang Hán, Giám quản Tông Tòa Hong Kong, cũng kêu gọi tất cả các tín hữu “hãy cố gắng hết sức, qua kinh nguyện và việc thực hành các nhân đức tin, cậy, mến, hiệp với chính phủ và công chúng nói chung, trong cuộc chiến chống nạn dịch mới.”

Chi tiết một số biện pháp: Các biện pháp phòng ngừa được đề ra gồm 5 lãnh vực, trong đó có việc giữ vệ sinh tại nơi thờ phượng và các nơi của giáo xứ, bảo vệ nhân sự, sử dụng các yếu tố phụng vụ trong khi hành lễ.

Trong số các biện pháp đó, có việc bó buộc các linh mục, phó tế và tín hữu phải mang khẩu trang trước khi vào và ra khỏi thánh đường. Các tín hữu bị nghi là đã lây nhiễm hoặc có những triệu chứng về đường hô hấp, hoặc đã ở những vùng bị Virus, phải tránh tham dự thánh lễ, kể cả thánh lễ Chúa nhật. Tạm thời không để nước thánh ở cửa vào nhà thờ, các tờ phụng vụ và sách hát phải được rút đi, các tín hữu chỉ rước lễ bằng tay.

Văn kiện của Ủy ban Phụng vụ giáo phận Hong Kong cũng chỉ dẫn các chi tiết khi viếng thăm, xức dầu và cho bệnh nhân, cho người cao niên rước lễ, hoặc khi ban bí tích hòa giải trong các tòa giải tội. (Theo Vatican News 28-1-2020)

Trong khi đó, giáo hội Hàn Quốc cũng tích cực tham gia nỗ lực ngăn chặn virus corona. Tin cho biết, để hưởng ứng các nỗ lực của nhà nước để kiểm soát sự lây lan nhanh chóng của virus corona, các giáo phận Công giáo ở Hàn Quốc đã đưa ra các quy định hạn chế đối với các buổi cử hành phụng vụ và các buổi tụ họp.

Tổng giáo phận Seoul và các giáo phận của Incheon, Jeonju, Suwon và Uijeongbu đã ra thông cáo hướng dẫn các tín hữu thực hiện các biện pháp bảo vệ ngay cả trong những hoạt động thờ phượng và cầu nguyện.

Theo thông cáo, tín hữu Công giáo phải chú ý đặc biệt để ngăn chặn sự lây lan của virus trong các Thánh lễ Chủ nhật và các cuộc tụ họp đông người tại nơi chật kín. Một số giáo phận đã cho phép các tín hữu Công giáo nghỉ tham dự Thánh lễ Chúa nhật nếu họ phát hiện các triệu chứng của dịch corona như sốt, ho hoặc đau họng. Các tín hữu được khuyên đọc Kinh Thánh, đọc Kinh Mân Côi và làm việc lành giúp đỡ người khác nếu không thể tham dự Thánh lễ Chúa Nhật. Có thông cáo hướng dẫn rằng các tín hữu có thể mang khẩu trang nhưng không bắt tay hay ôm hôn khi chúc bình an cho nhau.

Các giáo phận ở Hàn Quốc đã hủy hoặc hoãn các hoạt động mục vụ như các lễ kỷ niệm hay chương trình lễ hội có thể có đông người tụ họp.

Đức Tổng giám mục Hyginô Kim Hee-jong của Kwangju, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Hàn Quốc, nói rằng các tín hữu Công giáo “nên tham gia vào các nỗ lực ngăn chặn virus chết người bằng cách theo cách hướng dẫn của chính phủ và tỏ sự quan tâm chăm sóc với những người đang bị nhiễm virus.” Giáo phận Uijeongbu ở phía nam Seoul đã tổ chức một cuộc lạc quyên đặc biệt để giúp đỡ những người bị ảnh hưởng bởi đại dịch ở Trung Quốc. (Theo Ucannews 05-02-2020)

Riêng tại Việt Nam, Hội thánh địa phương cũng bày tỏ sự đồng cảm với các nạn nhân của đại dịch đang diễn ra hết sức nghiêm trọng tại Trung Quốc và một số quốc gia khác, trong đó có VN. Ngày 02-02-2020 vừa qua, Hội đồng Giám mục VN đã ra thông báo thông báo về việc “Phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp do virus corona”. Nội dung thông báo có đoạn viết:

“Trong những ngày qua, cả thế giới quan tâm và âu lo trước dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus corona (nCoV). Ngày 31 tháng 1 năm 2020, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chính thức tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên thế giới vì dịch bệnh này. Tại Việt Nam, Thủ tướng chính phủ đã quyết định thành lập Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch bệnh nhằm bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người dân.

“Cũng do mối quan tâm trên, Ban Thường vụ Hội đồng giám mục đề nghị các Giáo phận, Giáo xứ, Dòng tu, Chủng viện một số việc sau: Xin các cộng đoàn tín hữu cầu nguyện xin Chúa ban cho các nhà khoa học sớm tìm được thuốc ngăn chặn dịch bệnh, xin Người chữa lành những anh chị em bị nhiễm bệnh, và cho mọi người khỏi bị lây nhiễm gì dịch bệnh này. Một số biện pháp phòng ngừa:

. Trong các thánh lễ, giáo dân rước lễ trên tay thay vì trên miệng;

. Người có triệu chứng sốt và ho không nên dự lễ, có thể rước lễ thiêng liêng;

. Giới hạn hết sức có thể các lễ hội và những cuộc hành hương đông người trong thời gian dịch bệnh chưa được ngăn chặn.

2- Một số chỉ thị cho người Công giáo Á Châu liên quan những biện pháp phòng chống dịch trong môi trường tôn giáo tâm linh

Tại Philippines, dù chưa có trường hợp virus corona được báo cáo nhưng Hội đồng Giám mục Công giáo Philippines (CBCP) đã ban hành một số chỉ thị như sau:

- Theo một thông cáo của linh mục tổng thư ký Marvin Mejia gửi đến tất cả các giáo phận thì việc rước lễ phải được phân phát bằng tay “để tránh gây sợ hãi cho mọi người”.

- Cũng nên tránh tất cả các hình thức đụng chạm khác giữa những người tham gia thánh lễ. Thí dụ nắm tay nhau đọc kinh “Lậy Cha” hoặc bắt tay chúc bình an.

- CBCP cũng kêu gọi các giáo xứ thường xuyên thay nước thánh ở cửa nhà thờ và dùng “màn che” trên các cửa sổ của tòa giải tội.

- Các giám mục Philippines cũng đã phát hành một bài kinh cầu ‘Oratio Imperata’ cho những người bị mắc bệnh và để phòng dịch lây lan. Lời kinh sẽ được quì gối và đọc sau khi rước lễ trong tất cả các thánh lễ ngày thường cũng như ngày lễ, bắt đầu từ Chúa Nhật ngày 2 tháng 2, là ngày lễ Dâng Chuá vào đền thánh.

Tại Singapore, các cơ quan y tế đã xác nhận có 10 trường hợp nhiễm dịch coronavirus. Tổng giáo phận Singapore kêu gọi các tín hữu “có trách nhiệm với xã hội” và “tuân thủ các tư vấn y tế và các biện pháp kiểm soát do chính quyền ban hành”.

Trên trang web của Giáo phận, cũng có đăng các một vài việc làm cụ thể như:

- Cung cấp thuốc sát trùng (chà tay) gần các lối vào nhà thờ và toà giải tội.

- Việc rước lễ sẽ được nhận bằng tay và việc rước Máu Thánh trong chén thánh sẽ bị đình chỉ cho đến khi có thông báo mới.

- Cất hết các bình nước thánh ở lối vào nhà thờ vì đây có thể là phương tiện lây nhiễm.

- Các giáo lý viên và học sinh phải đo nhiệt độ của họ trước khi đến lớp.

- Các sinh hoạt cuả giáo xứ và các đoàn thể, nếu không cần thiết cho cuộc sống của cộng đồng, thì phải hoãn lại sau.

Tại Malaysia, có bảy người đã bị nhiễm bệnh. Ba vị giám mục Malaysia là Đức Tổng giám mục Julian Leow của Kuala Lumpur, Giám mục Sebastian Francis của Penang và Giám mục Bernard Paul của Melaka-Johor, đã đưa ra một số khuyến nghị mục vụ.

- Những người có triệu chứng giống như bị cúm, ví dụ như sốt, sổ mũi, đau họng, ho, cảm lạnh vv. nên ở nhà và tránh những nơi công cộng kể cả đi tới nhà thờ. Vì họ không thể tham dự thánh lễ, họ được khuyến khích thực hiện một hành vi hiệp thông tâm linh (dâng lời cầu nguyện tại nhà kèm theo mong muốn được kết hiệp với Chúa Thánh Thể).

- Các giám mục kêu gọi mọi tín hữu cầu nguyện cho tất cả các nạn nhân và các nhân viên y tế điều trị cho họ.

- Các ngài nói thêm rằng giáo hội địa phương sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ sự phát triển của tình huống và sẽ cập nhật các hướng dẫn tiếp theo khi thấy cần thiết.

- Các giám mục kêu gọi tất cả giữ bình tĩnh, đặt tin tưởng vào các thông báo chính thức cuả bộ Y tế và tuân hành các biện pháp phòng ngừa chung của bộ Y tế.

Aug. Trần Cao Khải