Phong chức các linh mục, một thách thức của Giáo hội
Năm 2019, Giáo hội Pháp sẽ phong chức cho 126 chủng sinh, một con số trung bình so với các năm vừa qua, nhưng con số này không bù được cho số các linh mục lớn tuổi phải về hưu.
Một chút an ủi cho Giáo hội công giáo sau năm khốn khổ này. Có cần nhắc lại sự hỗn loạn của vụ hồng y Barbarin và ngay cả mùa đông này ở Rôma, cùng với cuộc họp thượng đỉnh để chống nạn ấu dâm trong hàng giáo sĩ không? Cuối tuần này, đâu đâu trên nước Pháp cũng như trên hành tinh này, hàng ngàn chủng sinh sẽ được thụ phong linh mục. Ngày 29 tháng 6, ngày lễ hai Thánh Phêrô và Phaolô, hai thánh sáng lập Giáo hội là ngày truyền thống phong chức linh mục.
Trên thế giới có 116 160 chủng sinh theo học 7 năm ở chủng viện để chuẩn bị chịu chức. 56% sống ở Phi châu và Á châu, nơi luôn trên đà tăng trưởng. Các chủng sinh Âu châu chỉ chiếm 15% của tổng số.
Lễ phong chức sẽ do một giám mục công giáo cử hành. Buổi lễ bắt đầu bằng lời cầu nguyện cảm động, các chủng sinh nằm úp mặt xuống đất hứa dâng trọn đời mình cho Chúa. Rồi giám mục đặt tay trên đầu họ, dấu chỉ của phong chức. Khi đó người chủng sinh sẽ là linh mục vĩnh viễn theo thần học công giáo.
Ở Pháp, năm nay sẽ có 78 linh mục giáo phận được phong chức. Thêm vào đó có 48 linh mục dòng hay thành viên của một cộng đồng mới. Theo hội đồng giám mục cho biết, tổng cộng có 126 tân linh mục. Con số 126 linh mục của 78 giáo phận có vẻ thấp nhưng đó là con số trung bình của 10 năm vừa qua. Sau sự sụp đổ giữa các năm 1950 và 1957 – trước Công đồng Vatican II – Giáo hội Pháp đang từ 1600 linh mục chịu chức hàng năm xuống còn 600 linh mục; sau đó trong những năm 1970 lại xuống thấp: dưới 200 linh mục chịu chức mỗi năm. Rồi từ năm 1999 đến năm 2009 lại xuống thấp thêm một đợt, trung bình các vụ chịu chức của giáo phận chỉ chung quanh con số 110. Từ năm 2010, con số trung bình là 90, như thế dưới mức 100.
Sự soi mòn này sẽ xuống đến đâu? Không ai biết được vì từ hai mươi năm nay, hàng năm vẫn có 150 ứng sinh, con số chủng sinh vào năm đầu tiên vẫn ổn định. Dù năm 2019, có hai chủng viện lớn trong thành trì vững chắc của Giáo hội Pháp đóng cửa, một ở Lille và một ở Bordeaux, dấu chỉ cho thấy sự xuống dốc trong ơn gọi. Đó là không kể năm nay giáo phận Paris chỉ có ba tân linh mục, đây là một ngoại lệ trong nhiều thập niên của giáo phận Paris.
Tương lai vẫn còn ảm đạm. Theo hội đồng giám mục, nước Pháp có 14 786 linh mục đang “hoạt động” nhưng hội đồng không công bố ‘kim tự tháp ngược’ tuổi của các linh mục. Năm 2014, báo La Croix ước tính năm 2024 có 4 300 linh mục dưới 75 tuổi ở Pháp… Năm nay con số này linh mục dưới 75 tuổi là 7000 linh mục. Theo “ban mục vụ hoàn vũ” của hội đồng giám mục thì 75 tuổi là tuổi hưu của các giáo sĩ. Cũng theo ban mục vụ thì một phần ba linh mục hoạt động là các linh mục nước ngoài, khoảng 2000 linh mục, đa số là linh mục châu Phi và Á châu.
Tương lai phức tạp này cũng phải dựa vào hai hiện tượng gần đây. Một là rất khó để đánh giá vì các số liệu chính thức không có. Theo một người am tường vấn đề, thì đó là “sự ra đi của các linh mục trẻ sau năm năm chịu chức, đây không còn là chuyện đặc biệt như hai mươi năm trước đây”. Một hiện tượng khác có từ lâu, nhưng đây lại là chuyện cấm kỵ: các cộng đồng hay các chủng viện gần với sự nhạy cảm truyền thống thu hút giới trẻ. Cộng đồng Saint Martin cũng vậy. Một phần tư các giáo phận ở Pháp đã xin họ cho mình các linh mục. Cộng đồng có 9 linh mục chịu chức cuối tuần này. Tháng 9 họ có 25 chủng sinh tựu trường.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
554 01-07-2019
