Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Gầu Da Ðầu (Dandruff còn gọi là scurf và tên khoa học là Pityriasis Capitis) là do những tảng da chết trên đầu sinh sản quá lố. Nếu chỉ một lượng nhỏ da đầu bị chết là bình thường. Nhưng nếu do một hiện tượng phát hiện kinh niên hay do những kích thích bất thường, tế bào da đầu chết, sinh sản hàng tảng, thì có thể làm da đầu bị đỏ, ngứa ngáy, đóng vảy.
Bệnh thường nặng vào mùa xuân hay mùa đông, nhẹ hơn vào mùa hè. Bệnh do những tảng da chết trên đầu, nhưng trong một vài trường hợp do nấm mốc mọc lẫn lộn, giống như bệnh ngoài da tuyến mồ hôi, bệnh vẩy nến hay chấy rận.
Nấm thường thấy nhiều nhất là fungus Malassezia furfur, trước đây còn gọi là Pityrosporuim ovale. Loại nấm mốc này mọc tự nhiên ngoài da đầu, lẫn lộn với gầu đầu. Nấm chuyển hóa chất mỡ của bệnh nhân, gây sản phẩm trở thành những kháng nguyên. Bởi vậy vùng da gầu đầu có rất nhiều chất nhờn, nhiều hạch tiết chất nhờn (sebaceous glands).
Vài trường hợp làm da đầu ngứa ngáy. Bệnh gầu đầu dùng thuốc gội đầu shampoos, sẽ bớt. Nhưng cũng có trường hợp khác với da đầu bị khô. Khi da đầu bị khô có thể toàn thể da trong cơ thể bị khô. Cũng có trường hợp gầu da đầu sinh sản nhiều là do cơ thể căng thẳng, buồn bã. Cũng có thể do di truyền, dị ứng đồ ăn, mồ hôi ra quá nhiều hay đã dùng xà bông loại alkaline. Triệu chứng gầu đầu có thể bị trầm trọng hơn khi ra ngoài trời nhiều bụi, bị phóng xạ tia cực tím, hay do thuốc nhuộm tóc.
Khi da đầu bị đỏ lan sang những vùng khác trong cơ thể như mặt, lông mày, cánh mũi sẽ sinh bệnh ngoài da tiết chất nhờn (seborrheic dermatitis).
Cả hàng triệu người Mỹ bị bệnh ngoài da tiết chất nhờn. Bệnh có thể lan vào mặt làm vẩy da màu đỏ, ngứa ngáy.
Như vậy thì gầu trên đầu khác với bệnh da nhờn là ở chỗ bệnh da nhờn vừa sinh gầu trên đầu vừa lan vào da mặt, lỗ tai, cạnh mũi và sau vành tai. Khi bệnh gầu đầu bị nặng là thường phối hợp với bệnh da nhờn. Những bệnh nặng như AIDs, Parkinson, chấn thương đầu, hay tai biến mạch máu não thường phối hợp với bệnh da nhờn.
Nếu ngứa quá, gãi da đầu nhiều quá, có thể làm sây sát, nhiễm trùng Staph hay Strep.
Ðể điều trị bệnh gầu đầu, bệnh nhân có thể dùng những thuốc gội đầu chứa selenium sulfide (Selsun Blue), zinc pyrithione (Head& shoulders, ZNP), hay Nizoral AD.
Những trường hợp nặng, thường dùng Tar (lonil T, T/gel, Pentrax) hay sulfur (Meted hay Sebulex). Có thể thay đổi shampoos có hiệu quả tốt hơn. Vì gầu da đầu là một hiện tượng thiên nhiên, chỉ kiểm sóat để gầu da khỏi mọc nhiều, không thể dứt bệnh khỏi hẳn.
Một loại thuốc gội đầu mới chứa 1% ciclopirox được thử nghiệm gội đầu có hiệu quả.
Theo kinh nghiệm cá nhân thì Denorex (Salicylic acid 3%) là loại thuốc gội đầu, làm bớt gầu đầu, khá hiệu nghiệm. Cũng có thể dùng shampoo này để giảm triệu chứng bệnh da nhờn seborrheic dermatitis, hay vẩy nến psoriasis.
