Suy Nghĩ Về Đạo Đức

Lm. Sơn Đoài

Đạo đức luôn là yếu tố quyết định để đánh giá nhân cách con người, dù nhiều quan điểm đạo đức khác nhau. Khoảng cách giữa các bậc cha mẹ thuộc thế hệ cũ và giới trẻ lớn lên trong xã hội mới ngày càngù tăng dần. Giữa lớp trẻ 16-25 tuổi và thế hệ đàn anh đàn chị cũng đang nảy sinh nhiều khác biệt về sở thích, lối nghĩ, nếp sống, cách nhìn đời và đánh giá sự vật.

Một số người trẻ đang mất niềm tin và thiếu vắng lý tưởng. Họ sống vội, yêu cuồng,phó mặc cho sức hấp dẫn của xã hội tiêu thụ. Họ cũng chẳng được giáo dục về giới tính và trách niệm trong tình yêu. Nhiều nước trên thế giới,nhà nước còn cho phép và tạo điều kiện để phục vụ nạo phá thai. Tinh thần trách hiệm quản lý, điều hành và thực thi pháp luật của một bộ phận cán bộ và người dân thiếu ý thức cũng dẫn đến tình trạng bất ổn xã hội và đạo đức. Những vụ án hôn nhân và gia đình ngày càng gia tăng.Tại một tỉnh lẻ vùng đồng bằng sông Cửu Long như tỉnh Trà Vinh, theo báo cáo của nghành Tòa án, chỉ mười một tháng đầu năm 2003 đã thụ lý trên 580 đơn thưa vợ chồng xin ly hôn. Nhiều tờ báo đưa tin các vụ án mạng xảy ra trong gia đình rất đáng lo ngại. Có trường hợp người chồng say rượu đâm cả vợ con ngay trên giường ngủ...

Một chuyện tưởng như "tiếu lâm" gia đình, nhưng có thật ở một vùng nông thôn: Một hôm ba cha con ngồi nhậu bên gốc dừa, một cha, một con, một rể. Mới sơ giao, cha con mời nhau theo đúng lễ nghĩa gia phong, cha mời con một ly; con xin mời cha uống với con ly rượu này và chàng rể cũng lễ phép mời nhạcgia như thế. Không biết ly thứ mấy, chỉ nghe được người cha ban lệnh :

- Tao ...tao với mày một ly.

Và cũng nghe người con và rể đáp lễ:

- Tôi với ông một ly.

Chắc hẳn trong hai đứa con có thằng đã thấm rượu, từ chối hoặc ăn gian chừa cặn, người cha bèn lên giọng lè nhè đệm câu chửi thề độc, loạng choạng cầm ly nhểu nhão:

- Tụi bay muốn làm cha tao hả ?...

Đứng trước thực trạng lối sống tha hóa vô đạo đức như thế, có phải là thảm họa hết thuốc chữa ? Nhà giảng thuyết Payson trả lời: " Triệu chứng của sự suy thoái đạo đức cũng giống như suy thoái thể xác. Nó thường bắt đầu bằng việc không thích ăn và chê chán mọi thứ "thực phẩm tinh thần" như cầu nguyện, đọc sách đạo đức và liên hệ mọi chuẩn mục đạo dức khác. Khi nào có những triệu chứng đó, bạn hãy cẩn thận: sức khỏe thiêng liêng của bạn đang lâm nguy. Người Công giáo cần đến ngay vị Đại y sĩ là Thánh Linh đễ chữa trị".

Chúng ta thử đi tìm thần dược của Thánh Linh. Ngày nay có lẽ hơn tất cả thời đại trước, đâu đâu cũng có tư vấn; thậm chí có cả tư vấn tình yêu và hạnh phúc , tư vấn hôn nhân và gia đình...Tuy nhiên ta thấy điều nghịch lý là càng nhiều tư vấn thì đổ vỡ gia dình càng nhiều,đúng câu châm ngôn của người xưa, "Lắm cha con khó lấy chồng". Tôi vẫn nhớ mãi câu chuyện thần tiên thuở nhỏ : có một bà hoàng hậu ở xứ nọ thích cỡi ngựa đi thăm cho biết thế thái nhân tình. Mộtä ngày nắng đẹp, cỏ cây phe phẩy trước gió, chim hót líu lo, suối chảy róc rách như hân hoan chào mừng gót chân hoàng hậu. Thình lình một áng mây bay qua và chạm vào trán hoàng hậu như tơ lụa và nghe như có tiếng khóc, bà nhận ra một thiếu nữ mà vẻ xinh đẹp kiều diễm đã bị hoen ố vì những giọt nước mắt. Hoàng hậu tự hỏi, làm sao người ta có thể khổ sở trong một ngày nắng đẹp như thế này? Bà hỏi thiếu nữ :

- Tại sao con khóc?

Thiếu nữ liền thổn thức:

- Con đã qúa mệt mỏi vì chờ đợi hạnh phúc. Co ùlẽ hạnh phúc sẽ không bao giơ øøđến với con nữa. Con nghèo cho nên không có ai quan tâm đến con. Nghe thế hoàng hậu liền vỗ về cô gái:

- Ta có thể làm cho con hạnh phúc, con hãy lên ngựa của ta, ta đưa con về hoàng cung. Hạnh phúc được dành cho tất cả mọi người.Thiếu nữ ngoan ngoãn làm theo lệnh của hoàng hậu.

Tại hoàng cung, cô bỏ hết quần áo rách rưới và mặc vào những chiếc áo xinh đẹp và sang trọng nhất. Nhưng cứ mỗi lần thay một chiếc áo và nhìn vào trong gương, cô gái lại thốt lên:

- Chiếc áo này tuyệt đẹp, nhưng không vừa cho ta, nữ trang, nước hoa cũng thế, dường như tất cả những gì cô thử một lần cũng đều trở nên vô giá trị. Hoàng hậu vẫn tin tưởng nơi khả năng có thể làm cho người khác được hạnh phúc, nên tìm đủ mọi cách để làm cho cô gái được hài lòng. Kinh nghiệm cho bà biết rằng: Tình yêu mới có thể làm cho một người đàn bà được hạnh phúc, cho nên hoàng hậu liền cho tổ chức một đêm nhạc hội, trong đó bà qui tụ tất cả những chàng trai khôi ngô tuấn tú trong nước lại. Cuối cùng cô gái đã chọn được người mà mọi người cho la hợp ý với cô nhất. Thế nhưng chỉ sau một năm chung sống, người con gái ấy cũng vẫn không cảm thấy hạnh phúc, sắc đẹp ngày càng suy tàn, khoái lạc ngày càng khô cạn, niềm vui càng vơi đi. Hoàng hậu vô cùng thất vọng khi gặp lại người thiếu nữ mà đã cố gắng mang lại hạnh phúc.

Ngày nọ, người thiếu nữ giờ này đã trở thành một thiếu phụ tàn tạ, gặp một cụ già tuổi hạc đã cao, nhưng gương mặt vẫn còn rạng rỡ niềm vui.. Cụ già nói với thiếu phụ như sau:

- Này con, ta mang đến cho con bí quết hạnh phúc, đơn giản thôi: "Điều không có trong con, con sẽ không bao giờ tìm thấy ở bất cứ nơi nào cả".

Qủa thực càng cố gắng lấp đầy sự trống rỗng ấy bằng những hưởng thụ vật chất , con người càng cảm thấy trống rỗng hơn. Thiên Chúa đã tạo dựng cho con ngừoi một quả tim rộng lớn đến nỗi không một của cải trên trần gian nào có thể lấp đầy được. Duy chỉ có một mình Thiên Chúa mới có thể thỏa mãn được nỗi khao khát khôn nguôi của con người. Sau một cuộc đời chạy theo những ảo ảnh phù phiếm. Thánh Augustinô đã chẳng thốt lên" Lạy Chúa, Chúa dựng nên con vì Chúa, tâm hồn con chỉ được an nghỉ trong Chúa mà thôi "

Gần đây các tác giả của cuốn :Ảnh hưởng của các hệ tư tưởng và tôn giáo đối với con người Việt Nam hiện nay"(NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1997) cũng đã có một số nhận định sâu sắc về giá trị và sự đóng góp của tôn giáo: "Trong sự suy thoái đời sống tinh thần nhiều mặt của xã hội là nỗi lo và cả sự sợ hãi của tất cả những ai quan tâm đến sự phát triển tinh thần lành mạnh của xa õhội. Đối với sự phát triển của bản thân tôn giáo cũngnhư của xã hội hiện đại thì đạo đức tôn giáo được xem như là động lực. Các nhà thần học Thiên Chúa Giáo đã cho rằng chính đão đức góp phần cho thế' giới phát triển".

Những nhận định trên đây được minh họa sinh động trong giới sinh viên Công giáo thời đại mới; được thể hiên rõ nét trong các gia đình, khu dân cư Công giáo và cả trong những người Công giáo hoạt động trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh mà dư luận chung rất ca ngợi.

Qua những lý giải trên, dù có khác biệt thế nào về quan điểm xã hội và đạo dức xã hội của nhiều ý thức hệ, nhiều tôn giáo khác nhau, vì được Thiên Chúa thiết lập ngay từ hồi Sáng Thế, hôn nhân và gia đình tự bản chất đã nhất thiết phải được hoàn tất trong Đức Kitô.

Đó chính là giải pháp cuối cùng,là thần dược, là cố vấn "kỳ diệu", là bí quyết đem lại hạnh phúc đích thực cho con người. Con người chỉ học được bài học tình yêu nơi Đức Giêsu là vị Hôn phu tự hiến mình trên Thập Giá cho Hiền thê của Người là Hội Thánh.

Người ta thường thích đi con đường vòng hơn đường tắt, vì ngại khó, sợ khổ,"đường đi không khó vì ngăn sông cách núi, nhưng khó vì lòng người ngại núi e sông". Con đường tắt đòi hỏi phải dấn thân vượt gian khó, đầy hiểm nguy, ổ phục kích của kẻ thù. Đức Giêsu lại không dắt chúng ta đi con đường vòng, mà chờ đợi chúng ta ở con đường tắt (Mc 10,39)