Các biện pháp mới của Trung Quốc cho các tôn giáo năm 2019: Từ xấu đến tệ hơn
Các điều khoản mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 2 năm 2020. Các điều khoản này củng cố cho các quy định hạn chế đã được ban hành năm 2017, ra lệnh cho tất cả các tôn giáo phải “truyền bá các nguyên tắc của đảng cộng sản Trung quốc.”
Vào ngày 1 tháng 2-2018, quy định mới về các vấn đề tôn giáo ban hành năm 2017 đã có hiệu lực. Đó là việc hợp pháp hóa chính sách mới về tôn giáo, một chính sách hạn chế chặt chẽ nhất từ thời Cách mạng Văn hóa mà chủ tịch Tập Cận Bình ban hành. Một luật mới thật sự đã không cần thiết để trấn áp giáo hội hầm trú của các nhóm đã bị cấm và bị đàn áp như các nhóm thờ phượng, Hội Thánh Đức Chúa Trời Toàn năng (một phong trào bị đàn áp nhất ở Trung quốc) hoặc nhóm Pháp Luân Công. Các biện pháp khắc khe nhất để tổ chức đàn áp đã tiến hành. Hầu hết các học giả đều đồng ý mục đích của quy định năm 2017 là nhằm loại dần giáo hội hầm trú của các tổ chức tôn giáo không bị cấm rõ ràng trong việc thờ thờ phụng, nhưng cự lại với việc vào hệ thống nhà nước, mà năm tôn giáo được phép giữ đạo và dưới sự kiểm soát của chính quyền. Giáo phái quan trọng nhất bị nhắm trong quy định này là các giáo hội tin lành. Quy định, đã có hiệu lực vào năm 2018 nhằm mục đích buộc họ tham dự vào giáo hội thân chính quyền, đe dọa họ nếu từ chối thì sẽ phá hủy các nơi thờ phượng và các mục sư sẽ bị bắt.
Ngày 30 tháng 12 năm 2019, mục sư Wang Yi bị kết án 9 năm tù. Mục sư Yi của nhà thờ Early Rain Covenant, thành phố Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên là một trong các hình ảnh nổi tiếng nhất trong các phong trào của House Church. Cũng không phải là chuyện trùng hợp, cũng ngày 30 tháng 12, đảng cộng sản Trung quốc tuyên bố các “biện pháp quản trị mới cho các nhóm tôn giáo” đã được phê chuẩn và có hiệu lực vào ngày 1 tháng 2 năm 2020, hai năm sau quy định 2017 về chính sách tôn giáo mà chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra như một công cụ pháp lý mới.
Các biện pháp bao gồm 6 chương và 41 điều, và được đảng cộng sản Trung quốc quảng bá là một sắc lệnh toàn diện hoàn toàn mới về tất cả các câu hỏi liên quan đến “tổ chức, chức năng, giám sát và quản lý của các nhóm tôn giáo”. Hãng tin Á châu AsiaNews công kích xem đây là cú đánh cuối cùng vào tự do tôn giáo.
Các quy định của Quy chế 2017 được củng cố thông qua cơ chế buộc các cộng đồng tôn giáo phải đệ trình tất cả các quyết định liên quan đến các hoạt động của họ, kể cả các quyết định nhỏ, để các cán bộ của đảng phê chuẩn. Các phòng ban tôn giáo địa phương nên đóng vai trò “cơ quan hành chính” cho tất cả các tổ chức tôn giáo và kiểm soát họ một cách có hệ thống thông qua “hướng dẫn và giám sát”.
Đặc biệt, theo điều 25, “bộ phận tôn giáo của ủy ban tôn giáo của chính quyền sẽ thực hiện nhiệm vụ của một đơn vị làm việc có thẩm quyền, hướng dẫn và quản lý các công việc sau đây của các nhóm tôn giáo theo luật pháp, quy định và quy tắc áp dụng của nhà nước:
- Ủy ban chịu trách nhiệm thành lập, thay đổi, hủy đăng ký của các tổ chức tôn giáo và xem xét các công việc trước khi phê duyệt các mục; xem xét báo cáo công việc hàng năm của các tổ chức tôn giáo; hợp tác với cơ quan hữu quan, ủy ban sẽ hướng dẫn việc đăng ký và giải tán các tổ chức tôn giáo;
- Ủy ban giám sát và hướng dẫn các nhóm tôn giáo thực hiện các hoạt động và các chức năng theo luật pháp và theo các quy định, đồng thời xử lý các hành vi vi phạm luật, quy định, quy tắc, chính sách và các điều khoản của hiệp hội các nhóm tôn giáo theo đúng luật;
- Kiểm tra, giám sát và quản lý các vấn đề của các nhóm tôn giáo, đệ trình lên ủy ban tôn giáo của chính quyền nhân dân để phê duyệt theo quy định của pháp luật;
- Ủy ban giám sát và hướng dẫn các nhóm tôn giáo thiết lập và cải thiện các quy tắc và quy định theo Hiến pháp, luật pháp, quy định, quy tắc, chính sách và nhu cầu thực tế của công việc và củng cố ý thức hệ, tổ chức, đường lối và xây dựng thể chế;
- Các vấn đề khác cần hướng dẫn và quản lý theo quy định của pháp luật và theo các quy định.”
Các điều khoản 26 và 27 liệt kê các vấn đề cần được báo cáo và được chính quyền phê duyệt trước khi được các tổ chức tôn giáo thực hiện. Danh sách dài gồm việc bổ nhiệm các viên chức trong cộng đồng tôn giáo, tổ chức các buổi hội nghị, giải quyết “các mâu thuẫn và tranh chấp trong nhóm” v.v. Điều 34 bổ sung tất cả các vấn đề liên quan đến tiền và tài chính. Trong thực tế, mọi động thái quan trọng của cộng đồng tôn giáo phải được đệ trình trước cho chính quyền và chỉ được thực hiện nếu được chấp thuận.
Luật pháp quy định, nếu “không có sự chấp thuận của ủy ban tôn giáo của chính quyền hoặc đăng ký với bộ phận dân sự của chính quyền thì không có một sinh hoạt nào được thực hiện dưới danh nghĩa các nhóm tôn giáo”. Nếu quy định này được áp dụng, thì đây là hồi chuông báo tử cho các sinh hoạt của giáo hội hầm trú, các cộng đồng tôn giáo bất đồng chính kiến và các tổ chức tôn giáo chưa đăng ký khác.
Điều 17 là điều đặc biệt, điều này nói rõ có các tổ chức tôn giáo tồn tại để cổ động cho đảng cộng sản Trung quốc và ý thức hệ của đảng chứ không phải cho tôn giáo. Điều này nói rằng, “các tổ chức tôn giáo phải truyền bá các nguyên tắc và chính sách của đảng cộng sản Trung Quốc cũng như luật pháp, quy định và quy tắc quốc gia cho các cán bộ tôn giáo và công dân tôn giáo, giáo dục và hướng dẫn các nhân viên tôn giáo và công dân tôn giáo để hỗ trợ cho đường lối lãnh đạo của đảng cộng sản Trung quốc, ủng hộ hệ thống xã hội chủ nghĩa và tuân thủ con đường chủ nghĩa xã hội đặc sắc của Trung Quốc, tuân thủ luật pháp, quy định, quy tắc và chính sách, xử lý chính xác mối quan hệ giữa luật pháp và giáo điều quốc gia, củng cố ý thức hệ quốc gia, nhận thức về luật lệ của pháp luật, và quyền công dân.
Điều 32 nói thêm, “các nhóm tôn giáo phải thiết lập một hệ thống học tập và tổ chức đội ngũ nhân viên của họ để học các cơ chế chính trong việc đảng cộng sản Trung quốc lấy quyết định, các chính sách và quy định quốc gia, văn hóa truyền thống và kiến thức tôn giáo xuất sắc của Trung Quốc. Văn hóa truyền thống Trung Quốc xuất sắc có nghĩa là văn hóa Trung Quốc của Tập Cận Bình và của đảng cộng sản Trung quốc.
Trong trường hợp nghi ngờ, điều 39 nói rõ, “giải thích các biện pháp này là trách nhiệm của Cục Tôn giáo Nhà nước”.
Như đã xảy ra với quy định của năm 2017, phần lớn sẽ phụ thuộc vào cách mà các điều khoản mới sẽ được thi hành, bắt đầu từ ngày 1 tháng 2 năm 2020. Nhưng rõ ràng việc đàn áp tôn giáo vẫn tiếp tục, và khuôn khổ pháp lý sẽ đi từ chỗ xấu đến chỗ tệ hơn.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
374 03-02-2020
