Sidebar

Thứ Tư
22.01.2025

Các Giám Mục Nam Sudan kêu gọi hòa bình và hòa giải quốc gia

Trong các ngày t 21 ti 23 tháng hai va qua, HĐGM Nam Sudan đã nhóm đi hi khoáng đi ti th đô Juba đ tho lun các vn đ ca Giáo Hi và ca đt nước. Kết thúc đi hi các Giám Mc Nam Sudan đã công b s đip gi tín hu và nhân dân toàn nước, trong đó các v mi gi hàng lãnh đo có can đm tinh thn và luân lý, chm dt chiến tranh, hoà gii vi nhau và chung lo cho thin ích ca toàn dân nước. Các v cho biết đã không tho mãn, vì nhn thy gii lãnh đo ca chính quyn cũng như ca phe đi lp đã không b ra mt bên các li lc riêng tư đ làm hoà và lo cho thin ích ca nhân dân Nam Sudan. Các v cũng nhn thy các binh sĩ ch nhìn thế gii qua lăng kính ca bo lc, chính h cũng b chn thương tâm thn, lc lõng mt hướng, cn được tr giúp  và cha lành. Nhân dân Nam Sudan li càng b chn thương tâm thn hơn vì hơn 4 năm ni chiến gia các lc lượng vũ trang ca tng thng Salva Kiir và ca phó tng thng Riek Machar, đã khiến cho hàng chc ngàn người chết, bao nhiêu ngàn người b thương, và hơn mt triu người phi tn cư lánh nn chiến tranh. Hu qu là cnh cướp phá, kinh tế suy sp, vi phm các quyn con người, và tàn phá các cơ cu h tng, tr em và người tr tht hc, các gia đình không được tr giúp v y tế và an sinh. Trong khung cnh thê thm này ca đt nước gii lãnh đo cn làm mt cuc tĩnh tâm đ được cha lành các vết thương tâm lý, thay đi con tim hu có th t b bo lc, hoà gii vi nhau và thăng tiến phát trin đt nước.

Sau đây chúng tôi xin gi ti quý v ni dung s đip này.

M đu s đip các Giám Mc Nam Sudan by t lòng biếơđi vi ĐTC Phanxicô vì các li cu nguyn và kêu gi liên tc cho hoà bình ti Nam Sudan, Cng hoà dân ch Congo và nhiu nơi khác trên thế gii đang có xung đt. Các Giám Mc viết: chúng tôi được khích l bi s chú ý cá nhân ca ĐTC đi vi quc gia ca chúng tôi và chúng tôi tái lp li li mi ngài viếng thăm chúng tôi, khi ti lúc.

Các Giám mc kêu gi hòa bình  Nam Sudan

Chúng tôi cũng cám ơn các t chc quc tế và vùng min vì s dn thân giúp hi phc tiến trình hoà bình ca chúng tôi, tuy chúng tôi phi ghi nhn rng vài t chc này có các li lc riêng ca h. Chúng tôi hy vng rng giai đon 3 ca Din đàn cp cao tái hi sinh s chm dt bo lc t c hai phiá chính quyn và phe đi lp, cho ti nay đã không th b các li lc riêng tư sang mt bên và làm hoà vi nhau cho thin ích ca dân nước. Chúng tôi khn nài h vi các li ca Thánh Vinh 95 câu 4: “Đng cng lòng na”.

** Chúng tôi s rng các nhà lãnh đo ca chúng tôi không biết to dng hoà bình ra sao. H lm ln. H là gii quân nhân ch biết nhìn thế gii qua lăng kính ca bo lc. H cn được giúp đ, không phi vi các chi tiết k thut và chính tr, nhưng vi s can đm tinh thn và luân lý, đ làm hoà, đ có cái nhìn  v tương lai bao gm hoà bình. Con tim ca h cn được đánh đng. H cn được tr giúp đ phân đnh làm sao “biến guơm giáo thành lưỡi cuc lưỡi cy” (Is 2,4).

Rt nhiu người trong h b chn thương tâm thn cũng như nhiu người dân Nam Sudan. S chn thương có th làm con người tê lit, khiến cho h có cung cách hành x không thích hp, soi mòn luân lý và đo đc ca h, và dn đưa h ti ch t thương xót mình và khước t tha nhân. H cn được cha lành khi tình trng b chn thương y.

H s hãi hoà bình. Và h đang trit h dân chúng. H đã kêu gi nhng người theo h thuc bt c b tc nào hy sinh cho vài li lc nào đó, nhưng li lc gì đây? Các v lãnh đo s hãi tr v vi nhân dân mà không cho người dân thy gì c, vì thế h tiếp tc cuc chiến vô nghĩa này, bi vì h không biết phi làm gì. Tiếp tc đánh nhau thì d hơn là liu lĩnh làm hoà. H không ch s hãi công lý quc tế, mà cũng s hãi điu nhân dân s làm cho h na, nếu h tht bi.

Nhưng h đã tht bi ri. Hơn bn năm chiến tranh, hàng chc ngàn người chết, hàng triu người phi di tn, cướp bóc, hãm hiếp, đói kh, kinh tế sp đ, lut l gy gp, các cơ cu h tng ca quc gia b tàn phá, tr em không được giáo dc, các gia đình không được săn sóc sc kho… tt c đu din t s tht bi. Phi cn có bao nhiêu người chết na, bao nhiêu tht bi na, trước khi hchp nhn rng h đã tht bi và đã không biết phi làm gì?

Chúng tôi đã t hi, làm sao có th giúp h thng vượt s s hãi và lm ln ca h? Làm thế nào đ giúp h hoà gii, không phi ch trên bình din chính tr mà thôi, nhưng sâu xa hơn trong con tim ca h? Chúng tôi đã công b nhiu tuyên ngôn, nhưng chúng đã không được lng nghe. Chúng tôi lp li mt ln na: phi chm dt tc khc vic giết chóc. Chúng ta phi buông khí gii xung đt, đ đôi tay được t do và có th ôm ly nhau.

** Trong năm 2015 Hi Đng các Giáo Hi Kitô Nam Sudan ca chúng ta đã cng b tuyên ngôn, trong đó chúng tôi cng hiến vic thành lp Din đàn trung lp, nơi các v lãnh đo cu chính quyn và ca các đng phái đi lp chính, cũng như các nhóm vũ trang và các nhóm chính tr, có th gp g đi thoi trong khuôn kh an ninh. Các Giám Mc công giáo chúng tôi dn thân hoàn toàn ng h tiến trình này, bao gm c mt cuc tĩnh tâm, được các v lãnh đo tôn giáo Nam Sudan và t các nơi khác ti hướng dn – nó s là cuc tĩnh tâm cha lành đem đến s thay đi cá nhân đ chun b cho các tham d viên đương đu vi nhim v to dng hoà bình. “Phúc cho nhng ai to dng hoà bình, vì h s được gi là con Thiên Chúa!” (Mt 5,9). Chúng ta người dân Nam Sudan chúng ta s gii quyết các vn đ ca mình, nếu chúng ta có th thay đi con tim.

Chúng tôi mi gi mi người thin chí hp vi chúng tôi hôm nay ăn chay cu nguyn cho hoà bình, và tiếp tc ăn chay cu nguyn da trên nn tng thường xuyên trong các tháng ti. Chúng tôi cũng đau hun tha nhn rng có nhiu người dân Nam Sudan đang liên l ăn chay, khi h không có thc phm đ ăn. Hoà bình s đến, khi các con tim ca các người lãnh đo Nam Sudan thay đi. Chúng ta hãy cu nguyn cho s hoán cy. Xin Thiên Chúa chúc lành cho anh ch em.

Trên đây là ni dung s đip các Giám Mc Nam Sudan gi tín hu và nhân dân toàn nước sau phiên hp khoáng đi nhóm ti th đô Juba hi cui tháng 2 năm nay.

Đáp li li kêu gi ca ĐTC Phanxicô dành ngày 23 tháng 2 đ cu nguyn cho Nam Sudan, Cng hoà dân ch Congo và các quc gia đang có chiến tranh, cng đoàn công giao Tombura-Yambo trong sut Mùa Chay và đc bit trong ngày này đã ăn chay cu nguyn theo ý ch ca ĐTC. Ging trong thánh l Chúa Nht ngày 18 tháng 2 ĐC Barani Eduardo Hiiboro Kussala, GM Tombura –Yambio Ch  tch HĐGM Bc và Nam Sudan, nói: “Chúng ta khiêm tn biếơĐTC Phanxicô quý yêđã mi gi chúng ta hip nht ăn chy cu nguyn cho hoà bình ti Nam Sudan và Cng hoà dân chCongo cũng như mi quc gia đang gp khó khăn. Nhân danh các tín hu công giáo và toàn dân Sudan và Nam Sudan tôi mun by  t li cám ơn chân thành và s trân quý ca chúng tôi đi vi ĐTC  vì tình yêu thương và s chú ý liên tc ca ngài đi vi chúng tôi. Ngay t nhng ngày đu tiên ca cuc xung đt ca chúng tôi ĐTC Phanxicô đã liên tc cng hiến các li cu nguyn và ng hca Ngài cho s n đnh và nn hoà bình ti Nam Sudan, bao gm c Sudan na.

** ĐC Kussala nói tiếp trong bài ging thánh l: Mùa Chay là thi đim mi gi tt c chúng ta là kitô hu suy tư sâu xa v cuc sng ca mình, không phi ch liên quan ti lòng thng hi và hoà gii. Đt nước chúng ta cn s hip nht dn đưa chúng ta ti vic cha lành qua s sám hi đích tht. Hip nht không có nghĩa là mt xã hi t do khi các xung đt, mà đúng hơn là mt xã hi, trong đó tt c mi người có th hưởng s t do và sng kinh nghim tình yêu  và lòng cm thương. Mùa Chay cũng là thi đim xét mình và duyt li đc tin ca chúng ta là con cái ca Thiên  Chúa. Trong khi dng li trên các bn phn thường ngày ca mình trong Mùa Chay này, chúng ta hãy suy nim v cuc sng ca Chúa Kitô, các giá tr ca nó, lòng thương ngưòi ca Ngài và ý mun kháng c li các cám d ca thế gian, đ ly hng làm vic thin và nh hưởng trên các người khác  và là các s gi hoà bình ca li Chúa.

Trong các thi gian đen ti như thi gian này các câu tr li không d, nhưng chúng ta có th cng c khích l nhau, vì biết rng c s tuyt vng kinh khng nht cũng có th được soi chiếu bi mt ánh sáng hy vng. Vic tha th đòi hi phi thc thi, s liêm chính, tâm trí ci m và ý mun làm th. Nó không phi là điu d dàng.

Có l bn đã th tha th cho ai đó và đã không thành công. Có l bn đã tha th và người đó không t ra hi hn, hay thay đi cung cách sng, hoc đã không chp nhn các xúc phm ca h và bn không tha th cho h na. Phương thế duy nht đ sng kinh nghim s cha lành và hoà bình là tha th. Cho ti khi nào chúng ta không tha th, thì chúng ta đóng kín trong ni đn đau ca mình và b đóng kín khi kh th sng kinh nghim s cha lành và t do, b loi tr khi kh th sng trong an bình. L Phc Sinh ca chúng ta phi là hoà bình thc s trong con tim, hoà bình vi các người lân cn và các quc gia ca chúng ta. Vì thế trong khi chúng ta chun b mình đáp tr li li mi gi ca Chúa Kitô tiến ti gn Ngài  hơn na trong Mùa Chay này đ được tràn đy nim Vui Phc Sinh và được phép xây dng Nước Chân Lý, Công Bng và Hoà Bình ca Ngài, chúng ta hãy nh các li khôn ngoan ca sách Hun Ca: Hãy giơ tay cho người nghèo, đ phúc lành ca con được toàn vn (Hc 7,32).

Giáo phn Tombura- Yambio ca ĐC Kussala có hơn 1 triu tín hu công giáo. Thuyết trình trong Đi hi hoà bình hi cui tháng 11 năm ngoài, ĐC Kussala khng đinh rng: Nam Sudan là vùng đt được chúc phúc vì có rt nhiu tài nguyên thiên nhiên. Thiên  Chúa và thiên nhiên đã ban cho chúng ta đ đ khiến cho chúng ta tt c giàu có và thnh vượng. Nhưng chính chiến tranh xung khc đã đy đưa chúng ta vào tình hình thê thm như hin nay. Vì có nhiu bn trong thế gii ngày nay, có n lc rèn luyn căn tính nht là b tc to ra ý thc bt an ngăn chn s thay đi, cn phi tp trung vào gii tr, cung cp cho h mt nn giáo dc và đào to ngh nghiêp có phm cht cao hơđ h giúp xây dng tương lai quc gia.

**  Mi đây trong chuyến viếng thăm 100 đi chng sinh đi chng vin ca HĐGM Sudan, ĐC Michael Didi AdgumMangoria, TGM Khartum, cho biết chiến tranh đã khiến cho mi người dân, k c các chng sinh và các giáo sư, b chn thương tinh thn. Năm nay tình hình kh quan hơn, và ngàđã khích l các ng sinh linh mc tiếp tc tiến bước và tn dng các phương tin và tài năng Chúa ban đ chun b cho s mnh tương lai, trong đó có đi cu nguyn sâu xa.

Cha Beatus Mauki, giám đc trường trung hc Loyola ca dòng Tên ti Wau  Nam Sudan, cho biết cuc ni chiến bùng n hi năm 2013 và kéo dài cho ti nay đã khiến cho ít nht 50.000 người chết, hàng trăm ngàn người phi b nhà ca rung vun  tn cư lánh nn chiến tranh, và 40% trên tng s 12 triu dân Nam Sudan thiếu lương thc trm trng. Chiến tranh đã tàn phá đt nước. Các cuc giao tranh làn tràn khp mi tnh thành. Sinh hot ca trường b chm li. Được thành lp năm 1982 trường trung hc Loyola đã b đóng ca trong thi gian dài vì chiến tranh gia Bc và Nam Sudan. Hin trường có 580 hc sinh nam n, 35 giáo sư và 6 tu sĩ dòng Tên. 60%  các em đến t các tri t nn và nhiu em m côi. Ti đây các em tiếp tc được giáo dc hc hành, không bù cho 19.000 tr em v thành niên nam n khác không được hc hành, nhưng b xung vào quân ngũ đ chiến đu bên cnh các lc lượng vũ trang, tr thành nn nhân ca bo lc, b hãm hiếp, khai thác bóc lt và b ty não. T chc UNICEF đã cho biết  Ngày 17 tháng 3 va qua đã có 207 em, gm 112 nam và 95 n, được tr t do ti Bakiwiri cách Yambio mt gi lái xe. Các em đã chiến đu trong phong trào Gii phóng quc gia Nam Sudan và lc lượng Quân đi gii phóng nhân dân Sudan. Hi năm 2016 phong trào gii phóng quc gia  đã ký tho hip hoà bình vi chính quyn và hin đang hi nhp vào lc lượng quân đi quc gia.

Trong các ngày ti s có thêm 1.000 em khác na. V tr t do đu tiên là hi đu tháng hai năm nay ti thành ph Yambio vi 300 em được tr v gia đình hay các trung tâm tr giúp do UNICEF điu hành. Trong l nghi tiếp đón các em ông Mahimbo Mdoe, đi din UNICEF, tuyên b s không bao gi còn có tr em nào phi cm súng chiến đu na. Đi vi mi em được tr t do hôm nay bt đu mt cuc sng mi, và UNICEF hãnh din được tr giúp các em làm li cuc đi.” Các em buông khí gii và mc qun áo dân s, tiếp đến được khám sc kho và săn sóc thuc men cũng nhưđược tr giúp đ vượt thng chn thương tâm lýđược hc ngh và hc ch tuỳ theo la tui ca các em.

Linh Tiến KhRadio Vatican

327    26-04-2018