Trước hôm ra mắt quyển sách Các Bức hình bí mật của Vatican ngày 24 tháng 11 2017, nữ ký giả Caroline Pigozzi của tuần báo Paris Match chia sẻ động lực thúc đẩy bà viết quyển sách này. Bà cùng viết với ông Giovanni Maria Vian, giám đốc báo Osservatore Romano, quyển sách gồm hơn 300 tấm hình chưa từng đăng của Tòa Thánh.
Caroline Pigozzi là phóng viên lớn của tuần báo Paris Match từ năm 1992, bà là một trong các chuyên gia viết về các vấn đề liên hệ đến tôn giáo. Từ năm 1996, bà là một trong các ký giả hiếm hỏi thường xuyên được ở gần Đức Gioan-Phaolô II và theo ngài trong các chuyến tông du. Năm 2005, bà nhận được huy chương của Hàn lâm viện Pháp về quyển sách Đức Gioan-Phaolô II trong thân mật. Bà viết nhiều quyển sách về Vatican, trong đó có quyển Các chiếc áo đỏ năm 2009 và Vatican hớ hênh năm 2012.
Độc giả sẽ tìm được gì trong quyển sách này?
Rất nhiều người không quan tâm đến tôn giáo nghĩ rằng giáo hoàng chỉ là một nhân vật trong gánh xiếc mà người ta để trên bục, giáo hoàng chỉ là một biểu tượng. Không nhất thiết người ta nghĩ ngài cũng là một lãnh tụ Quốc gia, một người với các lo âu hàng ngày phải gởi đi một sứ điệp. Chẳng hạn người ta khó hình dung giáo hoàng cũng thích mèo như trường hợp Đức Bênêđictô XVI…
Làm thế nào mà nghệ thuật nhiếp ảnh ghi lại nét nhân bản này?
Đàng sau hình ảnh đẹp đẽ của giáo hoàng ẩn giấu một nhân cách thật sự của từng giáo hoàng và bật lên trong từng bức hình. Qua các chi tiết, chẳng hạn như chúng ta có thể quan sát cách các ngài sắp xếp văn phòng của mình: nhiều tự điển để vừa tầm tay Đức Bênêđictô XVI cho thấy ngài tỉ mỉ đến như thế nào. Đức Bênêđictô XVI cực kỳ uyên bác, chúng ta thấy ngài luôn kiểm soát lại. Những người có nhân cách như các giáo hoàng chung chung có khuôn mặt rất diễn tả, và được khôi phục qua các bức hình.
Trong quyển sách này, bà đưa ra vấn đề “đức tin qua nghệ thuật nhiếp ảnh”, điều này có nghĩa là gì?
Đây là một phản ánh xưa cũ của tôi. Người ta không thể để một phần tư thế kỷ đời người ở báo Paris Match mà không hoàn toàn chìm trong hình ảnh. Không phải lúc nào cũng cần thiết phải nói lên, đôi khi chỉ cần nhìn hình. Hình ảnh không nói dối. Trong quyển sách này, không bức hình nào được sửa lại. Không tô điểm thêm, chỉ có bản năng của ống kính, thường thường mạnh hơn là nhiều lời!
Vì sao bà phải cộng tác với ông Giovanni Maria Vian?
Bởi vì cùng một hình, chúng tôi không nhìn một cách giống nhau. Ông trí thức hơn tôi, là người đứng đầu báo Osservatore Romano, ông thấm nhập Vatican từ bên trong, như thế mới có một cái nhìn bổ túc hơn. Mới đầu, chúng tôi rất hăng say, cùng với ông Giovanni Maria Vian, trước hết chúng tôi nghĩ đến một cuộc triển lãm, nhưng các viện bảo tàng Pháp đụng đến các vấn đề thế tục.
Nhìn đến tầm mức kho thư liệu hình ảnh của Paris Match, phần lớn nhất là dành cho Vatican, cuối cùng chúng tôi nghĩ hình thức một cuộc triển lãm không đủ để nói lên mọi khía cạnh. Chỉ có một quyển sách mới giúp chúng tôi trình bày được nhiều hình. Cái khó khăn là chọn lựa hình ảnh, chúng tôi đã có rất nhiều và chúng tôi đã thực hiện một quyển tập với 64 hình khác trong một phiên bản mới cho tương lai.
Marta An Nguyễn dịch
