 |
| JUSTIN SULLIVAN | GETTY IMAGES NORTH AMERICA | AFP |
Cho dù ở Ground Zero (Vị trí số Không, thuật ngữ dùng để chỉ Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York, nơi bị không kích vào ngày 11 tháng 9 năm 2001) hay hướng dẫn cầu nguyện tại các giáo xứ quê nhà, các giáo sĩ đã mang đến sứ vụ hiện diện trong ngày bi thảm đó.
Cha Mychal Judge thuộc dòng Phanxicô có thể là linh mục được biết đến nhiều nhất liên quan đến vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 ở Mỹ. Là tuyên úy của Sở Cứu hỏa Thành phố New York, Cha đã bị thiệt mạng khi đang giúp đỡ một nạn nhân ở dưới chân Toà Tháp Đôi và bị trúng các mảnh vỡ rơi xuống. Cha được liệt kê là trường hợp tử vong đầu tiên được xác nhận trong vụ 11/9.
Nhưng giống như những người lính cứu hỏa chạy vào Tòa Tháp Đôi khi hàng ngàn người cố gắng thoát hiểm, nhiều linh mục Công giáo cũng đã vội vã đến hiện trường vào ngày bi thảm đó, ban phép lành cho thi thể các nạn nhân, hoặc chăm sóc mục vụ cho những người sống sót cùng với tang quyến và hỗ trợ tinh thần cho những người ứng cứu đầu tiên. Nhiều vị khác xung quanh thành phố đã tổ chức tại giáo xứ nhà, nơi các ngài làm mọi thứ từ chủ trì các buổi canh thức cầu nguyện, tư vấn cho những người sợ hãi, cho đến an ủi những ai có người thân yêu đang mất tích. Một số linh mục đã tận mắt nhìn thấy những gì đang xảy ra từ xa và cầu xin một ơn tha thứ cấp thiết cho tội lỗi của những người mà sự sống của họ đang gặp nguy hiểm.
Đức ông Robert J. Romano, một tuyên úy của Sở Cảnh sát New York, đang chuẩn bị cử hành thánh lễ an táng tại giáo xứ Thánh Bernadette, một giáo xứ ở khu Dyker Heights thuộc Brooklyn, thì nghe tin về vụ tai nạn máy bay đầu tiên. Khi tang lễ kết thúc, nhiều sự việc khác đã xảy ra, và gia đình của người quá cố hối thúc Đức ông Romanođể "đi và giúp đỡ những người xấu số đó" ở vùng Hạ Manhattan.
Ngài thay đồng phục cảnh sát, và một chiếc xe chuyên dụng của cảnh sát địa phương đã chở ngài vào Manhattan. Khi đang qua cầu Brooklyn, Đức ông Romano nhìn thấy nhiều cảnh sát và lính cứu hỏa chạy băng qua nhịp cầu để vào trong khu vực Manhattan và hàng nghìn dân thường đang đi về phía Brooklyn ở hướng đối diện của cây cầu.
Ngài đã thu thập thông tin từ các bệnh viện địa phương, nơi đã huy động một lượng lớn nhân viên để đảm nhận một số đông những người bị thương. Nhưng không có nhiều người đến, vì hầu hết những người làm việc trong Tòa Tháp Đôi đều đã sơ tán vào lúc đó hay thiệt mạng trong vụ sụp đỗ của toà nhà chọc trời.
Vì vậy, vị tuyên úy 51 tuổi trở lại Ground Zero, nơi ngài làm phần việc còn lại trong ngày, như thể ngài đã làm "bằng hết khả năng vốn có của mình." Không có gì trong đời của ngài thực sự chuẩn bị trước cho những gì ngài sắp thấy, bao gồm những thi thể trên mặt đất của những người đã nhảy trong tuyệt vọngtừ các tầng trên của những tòa tháp đang bốc cháy.
Cả tháp Bắc và tháp Nam của Trung tâm Thương mại Thế giới đã sụp đổ vào thời điểm Romano đến hiện trường. Ngài bị đánh động bởi sự yên tĩnh đang chiếm ngự, điều mà ngài cho là do không khí đang chứa đầy các hạt vật chất từ sự sụp đổ của các tòa nhà. Ngài so sánh điều đó giống như đang ở trong một trận bão tuyết, thứ bóp nghẹt hầu hết âm thanh. Nó yên lặng đến mức mà ngài nghe thấy tiếng lách cách của một cái đèn giao thông mà chắc hẳn là nó đang hoạt động bằng pin, vì tất cả các dịch vụ cung cấp điện trong khu vực đã bị ngắt.
Một người bạn cùng lớp từ những ngày còn ở chủng viện, Đức ông John Delendick, tuyên uý Sở Cứu hoả, kể với cha Romano về cha Judge. Cha Romano đã đi đến nhà thờ Thánh Peter gần đó, nơi lính cứu hỏa và cảnh sát đã đưa xác vị tu sĩ dòng Phanxicô đi, và vị tuyên úy cảnh sát đã ban phép lành cho thi thể của vị tu sĩ ấy.
Sau đó, ngài đã chia thời gian của mình giữa việc tình nguyện hỗ trợ tại địa điểm của các tòa tháp và tại Trụ sở Cảnh sát ở số 1 Police Plaza. Một phòng trợ giúp gia quyến đã được thiết lập dành cho thân nhân của các sĩ quan mất tích. Cha Romano đã ở đó cả đêm, để chứng kiến cuộc đoàn tụ hạnh phúc của các sĩ quan cảnh sát là những người đã được thấy lại sự sống, và cũng ở đó vì những gia đình sẽ không còn được nhìn thấy người thân của họ sống lại. Vào buổi sáng, ngài đã đề nghị cử hành Thánh Lễ ngay tại đó, vì 20 trong số 23 cảnh sát đã chết là người Công giáo.
Đó là 23 trong tổng số 2.996 người thiệt mạng trong các cuộc tấn công vào Hoa Kỳ ngày hôm đó. Một lực lượng cảnh sát riêng biệt cho Cảng vụ New York và New Jersey, chịu trách nhiệm về Trung tâm Thương mại Thế giới, đã mất 37 thành viên. Sở Cứu hỏa New York chịu thiệt hại 343 người.
“Đó là khởi đầu cho việc dâng Thánh Lễ mỗi ngày tại số 1 Police Plaza,” Đức ông Romano nói. “Chúng tôi đã làm điều đó trong khoảng hai tháng.” Sau đó, vào mỗi Chúa Nhật, ngài sẽ dâng Thánh Lễ tại Ground Zero cho các sĩ quan vào thời điểm đổi ca làm việc. Ngài cho biết buổi họp mặt đã tăng từ 17 sĩ quan vào ngày Chúa Nhật đầu tiên sau ngày 11/9 lên khoảng 1.000 người vào thời điểm các công nhân lấy miếng thép cuối cùng ra khỏi nơi đó, vào mùa xuân năm sau. Gia đình của các nạn nhân và thậm chí cả ủy viên cảnh sát và cảnh sát trưởng cũng đã tham dự Thánh Lễ hàng tuần.
“Sau đó, chúng tôi sẽ kết thúc và ăn sáng tại lều của Đạo quân Cứu thế (Salvation Army),” ngài nhớ lại. “Và các gia đình sẽ ở đó. Họ đã rất vui mừng khi đến tham dự Thánh Lễ đó.”
Đời sống thiêng liêng phong phú
Đức ông Romano vẫn còn có những trách nhiệm phục vụ giáo xứ của mình, nhưng bất cứ khi nào một thi thể được tìm thấy trong những tháng dài hồi phục tại Ground Zero, ngài ấy sẽ nhận được một cuộc gọi.
“Tôi sẽ vội vàng quay trở lại, và chúng tôi sẽ hộ tống thi thể đến nhà xác,” ngài nói. “Đó là một điều rất cảm động vì họ sẽ xếp hàng - lính cứu hỏa, cảnh sát, dân thường - và khi thi thể được đưa lên khỏi hố trên một đoạn đường dốc lớn, chúng tôi sẽ đi bộ lên đoạn đường đó, họ sẽ khiêng thi thể, và mọi người sẽ chú ý và chào. Sau đó, tôi sẽ đọc một số lời nguyện và ban phép lành cho thi thể.”
Bất chấp thảm kịch ngày 11 tháng 9 năm 2001, Đức ông Romano, hiện là phụ tá tuyên úy trưởng của Sở Cảnh sát New York, vẫn thấy được một đời sống thiêng liêng phong phú phát xuất từ đó. “Thật nhiều người đến gặp tôi và nói rằng ‘Con muốn đi xưng tội.’ Thật nhiều người đã trở lại nhà thờ. Thật nhiều người vẫn đến nhà thờ vì điều đó,” ngài cho biết.
Nhưng sự kiện 11/9 tiếp tục mang đến những ảnh hưởng của nó đối với cuộc sống của mọi người, trong đó có Đức ông Romano. Giờ đây ở tuổi 71 tuổi, ngài cho biết mình vẫn còn bị chứng căng thẳng sau sang chấn và mất ngủ. Ngài nói, “Tôi không thể xem bất kỳ chương trình truyền hình nào chiếu về tòa nhà đó hay là nói về nó.”
Kể từ ngày đó, đã có hàng trăm sĩ quan cảnh sát, lính cứu hỏa và những người phản ứng đầu tiên khác đã thiệt mạng do các vấn đề sức khỏe bắt nguồn từ không khí độc hại tại Ground Zero. Mới tuần trước, cha Romano nói vào ngày 8 tháng 9, “Tôi đã mai táng một viên cảnh sát qua đời vì căn bệnh 11/9.”
Ngài vẫn giữ liên lạc với gia đình của những người đã thiệt mạng, chẳng hạn như con trai của một sĩ quan cảnh sát đã được rửa tội chỉ 10 ngày trước khi thảm kịch xảy ra. Hơn hết, Đức ông Romano nói, "Chúng tôi không bao giờ quên.”
Tìm kiếm niềm an ủi
Đức Giám mục Frank Caggiano của Bridgeport, Connecticut, là vị chủ chăn của Giáo phận Brooklyn vào thời điểm xảy ra vụ tấn công. Giáo xứ Thánh Dominic của ngài ở khu Bensonhurst thuộc Brooklyn, đã có 12 tang lễ vào mùa thu năm đó - một trong số nhiều giáo xứ phải hứng chịu nhiều tổn thất.
“Một con số đáng kể người dân trong giáo xứ của tôi làm việc ở trung tâm thành phố, ở khu vực Phố Wall, bao gồm cả những người trẻ tuổi,” ngài nói. “Từ đoạn Brooklyn - chỗ không xa nơi tôi lớn lên - bạn bước lên chuyến tàu N, rồi bạn bước lên chuyến tàu R và bạn đi thẳng vào khu vực Phố Wall, khu tài chính. Rất nhiều người trẻ ngay từ khi tốt nghiệp đại học hoặc sau đại học đã bắt đầu sự nghiệp của mình ở đó. Có cả một cuộc đi và về mỗi ngày giữa Brooklyn và Manhattan."
Đức Giám mục Caggiano cho biết, vào khoảng 3 giờ chiều ngày 11 tháng 9, mọi người bắt đầu đổ về nhà thờ, và ngài đã đặt Mình Thánh Chúa để chầu Thánh Thể và đó là một khoảng thời gian của việc cầu nguyện trầm lắng.
“Thật vậy, có hàng trăm người ở ngoài cửa,” ngài nói. “Nhiều người trong số họ là những thân nhân đã rất lo lắng và nóng lòng về vợ/chồng, anh chị em, con cái của họ đang ở Manhattan: điều gì đã xảy ra với họ, nếu họ bị thương; họ đã nhìn thấy những hình ảnh [trên truyền hình] về những người đang đi qua Cầu Brooklyn, mình phủ đầy bồ hóng và bụi bậm.”
Ngài nói rằng có lúc ngài phải rời khỏi nhà thờ trong 5 phút để “hít thở”.
“Tôi đứng ở góc đường chỗ giao nhau của Đại lộ 20 và Đường công viên Bay Ridge, và lần đầu tiên của cả đời tôi - lần duy nhất trong đời - tôi đứng ở Brooklyn với sự im lặng tuyệt đối. Không có một chiếc xe hơi nào di chuyển, không có một tàu điện ngầm nào chạy, chẳng có gì cả. Và sự im lặng kỳ lạ đó giống như một cây gậy đập vào đầu tôi.”
Hệ thống tàu điện ngầm của thành phố đã bị đóng lại và đã có lệnh liên bang yêu cầu hạ cánh tất cả các máy bay, để đảm bảo không có thêm âm mưu khủng bố nào nữa được xảy ra.
Nhưng ngài cũng thừa nhận rằng bản thân cảm thấy bất lực về một số mặt. “Mọi người đang đặt ra những câu hỏi nền tảng - cơ bản nhất là ‘Làm thế nào điều này có thể xảy ra? Làm thế nào Thiên Chúa cho phép điều này xảy ra? Tại sao? ”Và tất nhiên, mọi nỗ lực trong việc trả lời câu hỏi đều có vẻ cũ kỹ và cục bộ. Và rồi lần đầu tiên trong đời tôi nhận ra rằng câu trả lời tốt nhất là không có câu trả lời. Bạn chỉ cần ngồi và cầu nguyện với họ, bởi vì không có câu trả lời nào vào thời điểm đó sẽ giải đáp được những thắc mắc thực sự trong lòng họ, đó là nỗi lo lắng khôn nguôi về việc 'Cuộc sống của tôi bây giờ là gì? Chồng tôi có về nhà không? Con trai tôi có về nhà không?'”
“Ai có thể tưởng tượng được rằng, ngoại trừ Chiến tranh Cách mạng và Nội chiến, chiến tranh lại được đem đến giữa chúng ta?” Đức Giám mục Caggiano ngẫm nghĩ. “Chúng ta luôn chiến đấu ở những vùng đất xa xôi. Và một kiểu chiến tranh hoàn toàn mới. Giờ đây, nó đã trở thành một phần kết cấu cuộc sống của chúng ta - thật đáng buồn."
Sự kính trọng dành cho thi thể
Trong khi đó, cha Peter Byrne là vị mục tử của giáo xứ Vô Nhiễm Nguyên Tội ở quận Staten Island thuộc New York. Hiện ngài là Giám mục Phụ tá của Tổng Giáo phận New York.
Hôm đó hiệu trưởng trường Vô Nhiễm Nguyên Tội mất một người em trai là lính cứu hỏa, và một giáo dân khác là sĩ quan cảnh sát thuộc Cảng vụ cũng bị thiệt mạng. Khi rảnh rỗi, sĩ quan Donald Foreman, 53 tuổi, đã huấn luyện bóng rổ và là giám đốc chương trình thể thao của trường Vô Nhiễm Nguyên Tội. Anh cũng là tình nguyện viên tại một nơi tạm trú dành cho người vô gia cư.
Cha Byrne đã trợ giúp tại nhà xác tạm thời gần Ground Zero để ban phép lành cho các thi thể hay cho bộ phận cơ thể được tìm thấy và đưa về. Nhưng ngài cũng nói rằng có rất nhiều linh mục và phó tế tình nguyện cho công việc phục vụ đó nên cuối cùng ngài ấy chỉ làm một ca duy nhất.
“Họ sẽ mang túi nhựa vào trên các băng-ca và chúng tôi sẽ cầu nguyện trên những thi hài đó,” Đức Giám mục Byrne cho biết. “Sau đó, họ sẽ mang những chiếc túi vào một căn phòng khác, mở chúng ra và xem xét bên trong. Thường thì có những bộ phận cơ thể, nhưng đôi khi chỉ là một chiếc giày. Một trong những linh mục đã nhìn thấy họ lấy đầu của ai đó ra khỏi túi.”
Giáo xứ đã tổ chức Thánh Lễ tưởng niệm dành cho Donald Foreman, vì không tìm thấy thi thể. Tuy nhiên, gần một năm sau, nhà xác “gọi tôi lên và nói rằng họ đã xác định được thi hài. Không để cho gia đình nghe thấy, tôi hỏi rằng chúng tasẽ chôn cất những gì, và anh ấy nói rằng ‘31 cái xương’. Vì vậy, chúng tôi đã có một quan tài và một lễ tang dành cho anh ấy, cùng với thi hài.”
Sứ vụ hiện diện
Một trong những hình ảnh mang tính biểu tượng của ngày 11/9 là hàng nghìn áp phích tự làm với hình ảnh những người mất tích trên đó. Những gia đình tuyệt vọng không nhận được tin tức của người thân trong vài ngày đầu sau vụ tấn công đã đăng thông báo trên khắp thành phố, hy vọng rằng người thân có thể chỉ bị mất tích, rối trí hay bất tỉnh trong bệnh viện.
Nhưng hàng trăm thân nhân đã phải đối mặt với khả năng rất thực là người thân yêu của họ sẽ được tìm thấy là đã chết giữa đống đổ nát của Tòa Tháp Đôi.
Cha Thomas Berg vừa mới được phong chức linh mục một năm trước đó và đang sống ở Quận Westchester, phía bắc thành phố. Ngài và các linh mục đồng nghiệp đã xem truyền hình với ý thức rằng họ cần phải làm gì đó để giúp đỡ. Họ được bề trên cho phép đến thành phố New York hai ngày sau vụ tấn công. Vào thời điểm đó, một trung tâm đã được thành lập để thân nhân của những người mất tích trình báo sự việc với cơ quan chức năng. Cha Berg và những người bạn của mình đã gặp các đại diện của Hội Chữ thập đỏ, người đã chỉ cho họ một khóa cấp tốc về việc trở thành tuyên để ứng phó với thảm hoạ và giao họ cho trung tâm này.
“Họ nhanh chóng thiết lập khoảng 200 bàn làm việc cho các trinh thám và đặc vụ FBI,... để gia đình của những người mất tích có thể đến, nói chuyện với trinh thám, cung cấp thông tin về người mất tích, vào lúc đó, họ được yêu cầu về nhà và mang trở lại hồ sơ nha khoa hoặc một sợi tóc hay thứ gì đó mà họ có thể lấy được mẫu DNA,” Cha Berg nói. "Mọi người đã chờ đợi ở cả hai bên, phía trên Đại lộ Lexington và ngang qua Đường 25 để cuối cùng được vào. Tòa nhà chiếm toàn bộ khu phố."
Anh ấy nói các linh mục “chỉ mới bắt đầu làm việc, và bạn phải hình dung ra những gì để nói. Bạn đang nói chuyện với những người hoàn toàn bị sốc, vì vậy [chúng tôi đã nói rằng] ‘Bạn đang mất đi ai? Hãy kể cho tôi nghe về người đó. Tôi có thể cầu nguyện với bạn không? Hãy nói cho tôi biết tôi có thể làm gì cho bạn,’ đó là những kiểu nói chuyện đơn giản. Một số người đã xúc động rất nhiều. Một số người đã khóc. Một số người không thể nói chuyện. Một số người hoan nghênh cách tiếp cận của chúng tôi. Tôi nhớ có một người đàn ông. Tôi chỉ nhìn vào mặt anh ấy. Chắc là anh ấy khoảng 35 tuổi. Tôi đã thực hiện các câu hỏi của mình. Và khuôn mặt của anh ta chỉ có một màu xám xịt. Và anh ấy chỉ nhìn chằm chằm vào tôi và không nói một lời. Cả thế giới của anh ấy vừa biến mất, và cứ như tôi đang nói chuyện với một bức tường vậy.”
Sứ vụ hiện diện, như cách cha Berg gọi, là điều chẳng có gì gây ấn tượng sâu sắc, ngài nhấn mạnh, nhưng dù sao thì cũng rất quan trọng. Cha Berg, người hiện là giáo sư về thần học luân lý tại Chủng viện Thánh Giuse thuộc Tổng giáo phận New York, nói: “Đó thực sự chỉ là ở với mọi người, đứng chung với mọi người theo nghĩa đen. Tôi nhớ đã cầu nguyện cùng với hai chị em đến từ Cộng hòa Dominica, những người đã kết hôn với hai anh em, và hai anh em đó lại làm việc trong nhà bếp tại Windows on the World [nhà hàng trên đỉnh Tháp Bắc], và họ đã ra đi. Họ theo đạo Công giáo, và tôi nhớ đã ngồi cầu nguyện với hai người này, và một nữ sĩ quan cảnh sát người Dominica cũng đến và cầu nguyện với chúng tôi.”
Vào cuối một ngày dài, đầy những công việc giúp đỡ mọi người, khi ngài chuẩn bị rời đi, thì một trinh thám gọi cho ngài, “Thưa cha, cha là một linh mục Công giáo, phải không? Có một người phụ nữ ở đằng kia muốn nói chuyện với một linh mục.”
“Vì vậy, tôi đến và nói chuyện với cô ấy,” Cha Berg kể lại. “Đó chỉ là điều đau lòng nhất. Anh trinh thám đến cùng với tôi. Chồng và con gái của cô ấy làm việc trong Tòa Tháp Đôi, và cả hai đều đã ra đi. Vấn đề mà cô ấy dành cho tôi là như thế này, cô ấy chỉ muốn biết cách nào để làm một nghi lễ tưởng niệm. ‘Làm thế nào để tôi bắt đầu tổ chức tang lễ?’ Lúc đó, cô ấy đã gục xuống khóc. Tôi cũng gục xuống khóc. Vị trinh thám cũng khóc nức nở. Tôi và vị trinh thám chỉ biết tựa vào và ôm cô ấy. Hết cảnh này đến cảnh khác giống như vậy.”
Sự hiện diện của Chúa Kitô
Một anh lính cứu hỏa ở giữa thảm kịch đó tại Ground Zero và sau đó trở thành một linh mục, cha Thomas Colucci, nhận ra rằng một số người đặt câu hỏi làm thế nào mà một vị Thiên Chúa toàn thiện và yêu thương lại có thể cho phép các cuộc tấn công kinh hoàng xảy ra. Để trả lời cho những người hỏi "Thiên Chúa ở đâu vào ngày hôm đó?", vị linh mục chỉ vào “bàn tay và bàn chân” của Chúa Kitô.
“Bạn đã nhìn thấy Thân Thể của Chúa Kitô nơi những người đã làm việc để ứng phó lại tình hình ngày hôm đó,” Cha Colucci nói, “nơi những người thiệt mạng, nhưng cũng có ở nơi tất cả các nhân viên cứu hộ đã có mặt: từ cảnh sát, nhân viên cứu hỏa, EMS,... cho đến tài xế xe cứu thương, y tá, bác sĩ. Mọi người đã tiếp ứng vào ngày hôm đó."
Chẳng chút nghi ngờ, ngài đã thêm vào các linh mục là những người mang đến sứ vụ hiện diện, cho dù ở chính Ground Zero hay bất cứ nơi nào khác. Bởi vì Ground Zero diễn ra ở bất cứ nơi nào mà một gia đình bị ảnh hưởng bởi thảm kịch. Và có rất nhiều gia đình như vậy.
Tác giả: John Burger - Nguồn: aleteia.org (10/9/2021)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên
