Cách đọc sách để thu được hiệu quả tối đa

Cách đọc sách để thu được hiệu quả tối đa liệu có phải đơn giản chỉ là:

1. Mở sách ra
2. Đọc sách
3. Đóng sách lại
4. Chuyển sang đọc quyển tiếp theo.

Đọc sách có vẻ là một việc khá dễ thực hiện đúng không? Và điều này đúng trong một số trường hợp. Nếu bạn chỉ đơn thuần đọc với mục đích giải trí hay giết thời gian thì chắc chắn việc đọc sách sẽ trở nên rất dễ dàng. Tuy nhiên, có một kiểu đọc khác đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực tiếp thu ít nhất một giá trị nào đó từ quyển sách đang cầm trên tay (cho dù đó là sách giấy hay sách điện tử). Lúc đó, có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi nhận ra rằng việc đọc sách không đơn giản chỉ là mở sách ra và đọc những gì được viết trong đó.

Tại sao ta cần được hướng dẫn cách đọc sách?

“Một số sách cần được thưởng thức, số khác cần được học thuộc, và một số cần được nghiền ngẫm và lĩnh hội.”– Francis Bacon

Vào năm 1940, Mortimer Adler đã cho xuất bản lần đầu quyển sách mà ngày nay được xem là tác phẩm kinh điển trong lĩnh vực học thuật, How To Read A Book. Sau đó những quyển sách khác cung cấp rất nhiều thông tin liên quan cũng được phát hành, nhưng những gì chúng ta sắp tìm hiểu hôm nay được đúc kết từ lời khuyên của Adler vào thời điểm gần 75 năm về trước.

Ông kết luận rằng có 4 cấp độ đọc sách:

1. Sơ cấp – Cấp độ này đúng như tên gọi của nó, là những gì ta được học ở tiểu học và căn bản giúp ta hiểu được những từ ngữ trong trang sách, đọc nó và theo dõi dàn ý cơ bản hoặc lối hiểu, nhưng chỉ có vậy không hơn.

2. Kiểm tra – Cơ bản đây là cấp độ lướt. Bạn xem xét những điểm nổi bật của sách, đọc phần mở đầu và kết luận, cũng như cố gắng tiếp thu những gì tác giả muốn truyền đạt càng nhiều càng tốt. Tôi dám chắc bạn đã làm việc này nhiều lần khi thực hiện những bài tập đọc hồi cấp ba.

3. Phân tích – Đây là cấp độ đòi hỏi bạn phải đắm chìm vào chủ đề quyển sách. Bạn đọc chậm rãi và kĩ lưỡng, ghi chú, tra cứu những từ ngữ và các thông tin tham khảo mà bạn chưa hiểu, và cố gắng đồng cảm với tác giả để thật sự hiểu được những gì họ nói.

4. Khái quát – Hầu hết các nhà văn và giáo sư thường làm việc này. Đây là khi bạn đọc nhiều quyển sách nói về cùng một chủ đề và hình thành một lập luận hoặc một ý tưởng độc đáo thông qua việc so sánh đối chiếu với tư tưởng của các tác giả khác. Lúc này người đọc cần đầu tư thời gian và nghiên cứu chuyên sâu, và bạn có thể không phải đọc sách kiểu này nhiều sau khi học hết đại học, trừ khi đó là yêu cầu công việc hoặc là sở thích của bạn.

Bài viết Cách đọc sách để thu được hiệu quả tối đa sẽ đề cập đến cấp độ Kiểm tra, Phân tích, và chúng ta sẽ tập trung chủ yếu vào cấp độ Phân tích. Đọc theo cấp độ Kiểm tra vẫn rất hữu ích, đặc biệt trong trường hợp bạn cố gắng học những kiến thức mới một cách nhanh chóng, hoặc chỉ muốn nắm ý chính. Tôi sẽ không nói về cấp độ cuối cùng đơn giản vì các độc giả bình thường không làm việc này nhiều.