Nhà toán học Pháp Cédric Villani khi nào cũng mang cà-vạt hoa và gắn con nhện trên áo vét.
Từ khi nhận giải toán học danh dự Fields năm 2010, Cédric Villani, 44 tuổi, là nhà toán học nổi tiếng nhất nước Pháp. Ông cũng là nghị viên, ông vừa xuất bản một quyển sách mới.
Một lý do để ông thức dậy mỗi sáng?
Ý thức bổn phận làm cho tôi dậy sớm.
Cái gì làm cho ông dễ giận?
Trong thời gian gần đây, khả năng này của tôi giảm đi nhiều. Đây không phải là chuyện tốt: hiện nay chúng ta có quá nhiều tình cảnh phi lý đến mức chúng ta thành quen, như trường hợp cô y tá trẻ 21 tuổi người Palestina Razan Al-Najjar bị giết ở dãi đất Gaza ngày 1 tháng 6 vừa qua.
Cái gì làm cho ông sợ?
Tai họa môi sinh đang xảy ra hiện nay là nguy hiểm số một, tai họa này làm cho tất cả chúng ta phải sợ nhiều nhất.
Phương thuốc chống suy thoái của ông?
Dạy học.
Lỗi gì ông tha thứ dễ nhất?
Tất cả, tôi hy vọng vậy.
Cái gì ông thích thay đổi ở ông?
Nỗi ám ảnh thích ôm nhiều việc và nhiều vật. Tôi đi dạo với một lô vấn đề phải giải quyết và một số bài phải đọc.
Âm nhạc nào làm cho ông rung động?
Ít nhất cả trăm thứ! Lúc này tôi đang nghe ca sĩ người kazakh, Dimash Kudaibergen, ca sĩ có giọng rất thanh khiết, chưa từng có.
Câu châm ngôn của ông?
Câu của Napoléon: “Tình cờ là tài sản của những người dám làm”.
Anh hùng hàng ngày của ông?
Phụ huynh các em bé bị bệnh tự kỷ sau khi tôi xem triển lãm “Các anh hùng danh tiếng, Glorious Heroes” do hiệp hội Mélissa kết nối của tất cả giới thiệu. Săn sóc một em bé khuyết tật và giải quyết mỗi ngày các khiếm khuyết của xã hội trong việc săn sóc này là cả tinh thần anh hùng trong đời sống hàng ngày.
Nếu ông có đôi đũa thân, ông thích thực hiện giấc mơ nào?
Chấm dứt nạn tiệt chủng của một một số loài, đảm bảo sự sống còn của nhân loại, chấm dứt nạn khí hậu nóng lên… Không có gì đặc biệt, tôi tô vẽ cho nặng thêm!
Ông có hẹn với Đức Phanxicô năm phút, ông muốn nói gì với Ngài?
Tôi đã gặp ngài vì tôi là thành viên của Giáo hoàng Học viện khoa học. Tôi ca ngợi ngài về công việc ngài đã làm cho môi sinh và tương quan giữa con người và thiên nhiên. Không một nguyên thủ Quốc gia nào làm tốt hơn ngài.
Đối với ông, Chúa Giêsu là…
Một hình ảnh cách mạng và tuyệt diệu…
Nhân vật trong Thánh Kinh ông yêu thích?
Tôi có thiện cảm rất nhiều với Maria-Mađalêna.
Ông gặp Chúa, ông muốn nói gì với Chúa?
Tôi hỏi Ngài xem Ngài có một kế hoạch B nào không, một kế hoạch để thoát hiểm!
“Cầu nguyện” là…
Làm việc. Câu la-tinh Ora et labora (Cầu nguyện và Làm việc) biến thành Laborare est orare (Làm việc, là cầu nguyện). Tôi thấy tôi như vậy.
Quyển sách mới nhất của nhà toán học Cédric Villani: Toán học là thơ của khoa học (Les mathématiques sont la poésie des sciences, nxb. Flammarion) một quyển sách minh họa dùng toán học để làm sáng tỏ thơ văn và ngược lại.
Marta An Nguyễn dịch
