Con số nạn nhân Covid-19 tiếp tục tăng nhanh nếu chúng ta không cách xa nhau
Bãi biển Florida đóng chiều thứ năm 19-3 và ai cũng biết như vậy là quá trễ. Mùa xuân đã đến và mọi người ăn mừng. Giống như bãi biển đóng sau khi đã bị cá mập nuốt hết những người trượt sóng và có thể nuốt cả con tàu. Tôi chỉ mong đây là lời nói đùa.
Bây giờ chúng ta cần phải cách xa nhau, tỉnh bang Ontario, Canada không phải là Florida, có một hố thẳm giữa nơi chúng ta ở và những gì chúng ta biết và con coronavirus ở trong hố thẳm này, dưới mặt nước. Chiều thứ năm tỉnh bang Ontario báo cáo có 43 trường hợp nhiễm Covid-19 mới.
Bác sĩ David Williams, giám đốc y tế của bang Ontario tuyên bố: “Điều này dường như vẫn còn thấp một cách đáng ngạc nhiên so với làn sóng người Canada từ ngoại quốc về.” Ông cho biết ông dự kiến con số này sẽ gia tăng.
Nhưng các trường hợp mới ở Ontario không phải là mới; đó là các sóng bụi do nước bắn lên trước khi có làn sóng lớn. Theo cuộc điều tra của bang Ontario, kể từ 10h30 sáng thứ năm có 3 972 ca truyền bệnh không rõ. Lúc 17 h 30, tin chậm trễ này giảm một.
Đó là một lỗ hỗng dữ liệu quan trọng, nếu vi-rút lan truyền trong cộng đồng, ngược với trường hợp liên hệ đến du lịch thì điều này có nghĩa là nhà đang cháy. Sự chậm trễ trong việc có được các thử nghiệm là từ hai đến năm ngày, một số người còn cho là phải chờ đến bảy ngày. Các người có trách nhiệm nói một khả năng lớn thử nghiệm đang xuất hiện trên mạng, nhưng khoảng cách vẫn chưa lấp được.
Bác sĩ Theresa Tam, 55 tuổi, người Hong Kong, giám đốc Y tế Công cộng Canada
Bác sĩ Theresa Tam, giám đốc Y tế Công cộng Canada giải thích giữa con số báo cáo và con số thật: “Tôi luôn so sánh nó với tốc độ ánh sáng của một ngôi sao. Những gì bạn được báo cáo cho biết hôm nay thì thật sự nó đã xảy ra trước đó hai tuần… như thế, những gì chúng ta thấy bây giờ, với số lượng tăng ngày hôm nay thì nó đã xảy ra trước đây.”
Trước khi chính phủ liên bang phát hành 800 000 thử nghiệm vào ngày thứ tư, thì trước đó có một sự thiếu hụt. Một vài bệnh viện phải hạn chế dùng. Một vài bệnh viện không còn. Một số bác sĩ dùng lại các tăm-pông dùng trong các bệnh lậu và nấm chlamydia để bổ túc cho sự thiếu hụt.
Bác sĩ Vera Etches, nhà vệ sinh học Ottawa cho biết: “Các thử nghiệm không thể theo dõi từng trường hợp trong cộng đồng vì các bệnh nhẹ mà phần lớn người dân bị không thể phân biệt được với cảm cúm thường thấy và chúng tôi không thể thử nghiệm trên một số lượng lớn người”.
Ngay với các thử nghiệm, không phải ai cũng được thử nghiệm. Các thử nghiệm thường dành cho những người bệnh nặng, các nhân viên y tế bị phơi nhiễm – một vấn đề vừa quan trọng vừa nghiêm trọng và cho các trung tâm săn sóc lâu dài, nơi có những người ở trong tình trạng yếu đuối. Các thử nghiệm cũng dành cho các tình trạng ổ dịch hay để giám sát những người bị nghi ngờ về lâm sàng.
Bang Ontario không thể thử nghiệm hàng loạt. Trong thời gian cách ly, bạn hành động như nhà thám tử: phỏng vấn các thành viên gia đình, theo dõi 14 ngày qua của họ, cách ly những người bạn phải cách ly. Một khi trong cộng đồng có lây lan, thì các nguồn trợ cấp mạnh phải dành cho việc giảm thiểu, để giữ cho nhiều người được sống.
Hai bác sĩ (xin giữ ẩn danh) ở tuyến đầu của bang Ontario tuyên bố với báo Star, theo kinh nghiệm của họ thì cách ly đã thật sự biến mất. Một bác sĩ cấp cứu của McMaster, Ari Greenwald gần đây đã thâu tiếng nói của mình trên WhatsApp cho bạn bè. Ông nói về mức độ độc hại của vi-rút, sự thông minh và khó dò tìm của nó.
Ông nói: “Thực tế của những trường hợp trong cộng đồng, dựa trên những gì tôi thấy ở tuyến đầu trong hai hoặc ba ngày cuối cùng này thì 10 lần cao hơn con số mà các bạn được nghe công bố, nếu không muốn nói là còn nhiều hơn thế nữa.” Điều này có thể chính xác và có thể không. Nhưng tiềm năng của con vi-rút này là nó không có triệu chứng, ẩn che để không thể thấy rõ ràng, và đó là điểm xấu nhất.
Một nửa trong số 22 bệnh nhân bang Ontario nhập viện là ở thành phố Toronto. Ngày hôm nay, bác sĩ Theresa Tam trong bản thông báo hàng ngày đã đưa ra lời kêu gọi mạnh nhất: “Chúng tôi không những chỉ phải san bằng biểu thị; điều chúng tôi phải làm. Chúng tôi cần tất cả mọi người, từ chính quyền đến các cộng đồng, từ từng cá nhân đến gia đình, chúng ta phải cùng làm việc chung với nhau. Tất cả chúng ta phải làm việc cho đúng và ngay bây giờ. Đó là dịp may của chúng ta, ở đây và bây giờ.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
846 21-03-2020
