ĐHY Fernando Filoni và ĐHY Giuse Trần Nhật Quân khẩu chiến những đáp ứng thỏa thuận của Vatican-Trung quốc
Sau khi Đức Hồng y Fernando Filoni và một giám mục do Trung quốc bổ nhiệm đã lên tiếng trong tuần này nhằm ủng hộ thỏa thuận Vatican-Trung quốc trong việc thúc đẩy sự hiệp nhất, Đức Hồng y Giuse Trần Nhật Quân đã phản ứng mạnh mẽ.
Trong chuyến đi kéo dài một tuần tới Hồng Kông, Đài Loan và Ma Cao, Đức Hồng y Filoni nói với Thông tấn xã Macau ngày 4 tháng 3 rằng thỏa thuận tạm thời giữa Bắc Kinh và Tòa Thánh ký ngày 22 tháng 9 năm 2018 “sẽ là một điều rất tốt đẹp cho Giáo hội trong tương lai và cả cho Trung quốc.”
“Người ta tự hỏi: Các nhà lãnh đạo của chúng ta ở Roma từ hành tinh nào rơi xuống?” Đức Hồng y Quân, giám mục danh dự của Hồng Kông, đã trả lời trên blog của mình vào ngày 5 tháng 3.
Trong một cuộc phỏng vấn dài với tờ báo do Vatican tài trợ, L’Osservatore Romano, Đức Hồng y Filoni, Trưởng Thánh bộ Truyền giáo các Dân tộc, kêu gọi sự tin tưởng nhiều hơn giữa chính quyền giáo hội và dân sự quản lý tôn giáo ở Trung quốc.
“Trên hết, cần phải xây dựng lại niềm tin, có lẽ là khía cạnh khó khăn nhất, đối với các giới chức chính quyền giáo hội và dân sự được giao phó các vấn đề tôn giáo, cũng như giữa các dòng chảy giáo hội chính thức và không chính thức,” Đức Hồng y Filoni nói. “Vấn đề này không phải là về việc thiết lập ai thắng hay ai thua, ai đúng hay sai.”
Đức Hồng y Quân đáp lại, “Điều không thể tin được là tin tưởng vào lời mời của chính phủ! Có phải thông tin về những biện pháp đàn áp gần đây mà các bề trên của chúng ta ở Vatican không nghe thấy chăng?”
Đức Hồng y Filoni nói ngài nhận thấy rằng có vẻ như Tòa Thánh đang yêu cầu “một sự hy sinh đơn phương từ các thành viên cộng đồng Công giáo Trung quốc hầm trú, trong khi không có yêu cầu nào của những thành viên ‘chính thức.’”
“Vấn đề không nên được đặt trong các điều khoản này; trên thực tế, đó không phải là điều giao nộp ‘hầm trú’ cho ‘quyền lực’ hay chính quyền dân sự, bất chấp bề ngoài, cũng không phải là một chiến thắng trước cộng đồng phi chính thức,” ngài nói tiếp.
“Tình trạng hầm trú sẽ biến mất dần, nhưng không phải là những người liên quan. Đức tin của họ, truyền thống của họ, và linh đạo của họ vẫn còn, được toàn thể cộng đồng giáo phận yêu thích,” Đức Hồng y Filoni nói.
Ngài chỉ ra thỏa thuận tạm thời tháng 9 như một sự tiếp nối cuộc đối thoại giữa Tòa thánh và Trung quốc dưới thời Thánh Gioan Phaolô II và Benedict XVI.
Đức Hồng y Quân phản đối tuyên bố này, bằng văn bản, “Tòa Thánh có ý định trình bày cuộc đối thoại với Trung quốc như một quá trình đồng nhất từ Đức Gioan Phaolô II đến Đức Benedict rồi đến Đức Thánh Cha Phanxicô. Không phải vậy, Đức Gioan Phaolô II và Đức Benedict, các ngài từng sống dưới chế độ toàn trị này rồi, không bao giờ các ngài tin vào cái thuyết Ostpolitik (Neue Ostpolitik, hay gọi tắt là Ostpolitik, là sự bình thường hóa quan hệ giữa Cộng hòa Liên bang Đức và Đông Âu, đặc biệt là Cộng hòa Dân chủ Đức bắt đầu vào năm 1969) này đâu.”
“Với sự lựa chọn Đức Hồng y Parolin làm Quốc vụ khanh Tòa Thánh, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cho nhóm những người quyền lực của Giáo triều có cơ hội tiếp tục đề án Ostpolitik của họ,” Đức Hồng y Quân nói.
“Bây giờ theo Đức Thánh Cha Phanxicô với tinh thần lạc quan của mình, họ đẩy ngài một cách nguy hiểm đến sự đầu hàng một cách dễ dàng, che giấu bộ mặt kinh tởm của chủ nghĩa cộng sản Trung quốc mà họ đã biết rõ ràng,” Đức Hồng y Quân nói tiếp.
Đức Hồng y Filoni đã chỉ trích những người “có nguy cơ chèo lái con tàu Thánh Phêrô không đồng bộ và khiến các tín đồ Trung quốc hiểu sai về thỏa thuận này.
“Chỉ với một tinh thần hời hợt hoặc trong đức tin tồi tệ, người ta có thể tưởng tượng rằng Đức Thánh Cha Phanxicô và Tòa Thánh sẽ từ bỏ đàn chiên của Đức Kitô, bất cứ nơi nào hoặc bất kỳ điều kiện nào nó tự tìm thấy trên thế giới,” Đức Hồng y Filoni nói.
"Vì vậy, chúng ta phải tiếp tục làm việc để cải thiện nhận thức của các tín hữu, những người thường bị ảnh hưởng bởi các thông điệp truyền thông không hoàn toàn chính xác hoặc cân bằng và hiểu nó một cách khó khăn xung quanh cuộc đối thoại giữa Tòa Thánh và Cộng hòa Nhân dân Trung quốc,” ngài nói tiếp.
“Đức Thánh Cha, cùng những người làm việc với ngài, đã làm, đang làm và sẽ làm tất cả những gì có thể để gần gũi với Giáo hội ở Trung quốc. Phương pháp của chúng tôi không thể không mắc lầm, nhưng chúng tôi thực sự yêu mến Giáo hội và người dân Trung quốc,” Đức Hồng y Filoni nói.
Đức Hồng y Filoni nói rằng ngài hy vọng “không nên nghe hoặc đọc về những tình huống địa phương trong đó Thỏa thuận bị khai thác để buộc mọi người phải làm những gì thậm chí không được luật pháp Trung quốc yêu cầu, chẳng hạn như tham gia Hiệp hội Yêu nước.”
“Trong sáu mươi năm kể từ khi thành lập Hiệp hội Yêu nước, mọi người, có lẽ một cách bất bình đẳng và kịch tính, đã phải chịu đựng, cả về ý nghĩa thể chất và đạo đức,” ngài nói.
“Đây là Chúa, Đấng hướng dẫn lịch sử. Do đó, tôi hy vọng rằng, trước hết, trong việc đối phó với bất kỳ tình huống khó xử nào có thể xảy ra, họ sẽ luôn biết cách nhìn người khác bằng niềm tin, ngay cả khi một số khía cạnh của tình huống hiện tại được coi là bất công và khó khăn,” Đức Hồng y Filoni nói.
Đức Hồng y Quân trả lời, “Ngài Hồng y rất yêu thích có những bảo lưu chính đáng về những gì Tòa Thánh thực hiện, nhưng trong lúc chờ đợi, ngài buộc tội tôi không chèo lái hòa nhịp với con thuyền của Thánh Phêrô.”
Một số giám mục Trung quốc tham gia Hội nghị Tham vấn Chính trị Nhân dân Trung quốc (CPPCC) cũng đã lên tiếng về thỏa thuận Vatican-Trung Quốc trong tháng này.
Chủ đề của cuộc họp hội nghị CPPCC năm nay là “Nghiên cứu và ứng dụng tư duy của Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội với đặc điểm Trung quốc cho một kỷ nguyên mới.”
Đức Giám mục Vincent Zhan Silu của Mindong (Ningde), một thành viên của CPPCC, nói với báo chí Trung quốc tại cuộc họp, “Sẽ không có Giáo hội chính thức hay không chính thức khi Giáo hội hiệp nhất,” UCA News tường thuật.
Mindong là một trong hai giáo phận ở Trung quốc, ở đó một giám mục hầm trú được yêu cầu từ chức để được thay thế bởi một giám mục bị trục xuất trước đây.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã yêu cầu cựu giám mục Mindong từ chức và ngài đã vâng lời hy sinh, để Đức Giám mục Zhan, người được nhà cầm quyền Trung quốc bổ nhiệm thay thế ngài thông qua một lá thư có chữ ký của Đức Hồng y Filoni và Quốc Vụ khanh Vatican Đức Hồng y Pietro Parolin.
Trả lời câu hỏi về điều này có ý nghĩa gì đối với Giáo hội hầm trú, Đức Hồng Zhan trả lời: “Bạn không muốn Giáo hội được hiệp nhất à? Một giáo hội phân ly không phải là khát vọng căn bản của người Công giáo.”
Đức Hồng y Quân đặt câu hỏi, “Các ngài quyền bính tại Vatican có thể cho chúng tôi biết những lợi lộc gì chúng tôi đã giành được với thỏa thuận đó không? Có đúng là những người cộng sản Trung quốc cuối cùng đã công nhận quyền lực của Đức Giáo hoàng không? Phát ngôn viên của Hiệp hội Yêu nước và hội đồng giám mục chẳng tuyên bố công khai rằng họ sẽ duy trì nguyên tắc của Giáo hội độc lập và họ sẽ tuân theo sự lãnh đạo của Đảng đó sao?”
Nguyễn Minh Sơn
272 14-03-2019
