3. Linh mục và sứ vụ đào tạo linh mục tương lai

Việc đào tạo linh mục tương lai là việc vô cùng quan trọng[23] nên tất cả mọi thành phần trong Giáo hội, không loại trừ một ai, đều nhận được ân sủng và đều mang lấy trách nhiệm chăm lo cho các ơn gọi.[24] Trong đó, “vị đại diện đầu tiên của Đức Kitô trong việc đào tạo linh mục, chính là giám mục”[25], và ngài “được mời gọi đích thân đảm nhận trách nhiệm ấy, ngay cả khi ngài có thể và phải kêu gọi nhiều người cộng tác với mình”.[26] Những người mà giám mục có thể cậy dựa và mời gọi cộng tác, trên tất cả, đó là linh mục đoàn.

Mọi linh mục trong linh mục đoàn đều liên đới với nhau và đồng trách nhiệm với nhau trong việc mưu cầu và thăng tiến các ơn gọi linh mục.[27] Và đó là “một bổn phận bắt nguồn từ chính sứ vụ linh mục”.[28]

a. Trong chức vụ ngôn sứ

Linh mục thi hành sứ vụ đào tạo linh mục tương lai bằng cách rao giảng về sự cao quý và cần thiết của chức linh mục cho dân Chúa. Công đồng Vatican II nói rõ: “Trong các bài giảng, trong giờ giáo lý, hay trong sách báo, các linh mục cần phải nêu rõ những nhu cầu của Giáo hội địa phương cũng như của Giáo hội toàn cầu, phải trình bày cách sống động ý nghĩa và sự cao quý của tác vụ linh mục, một tác vụ với những trọng trách nặng nề nhưng đồng thời cũng tràn đầy niềm vui, và hơn nữa, như các giáo phụ dạy, đó là tác vụ nói lên bằng chứng cao cả nhất về tình yêu đối với Đức Kitô”.[29]

Đức thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II mời gọi các linh mục: “Hãy can đảm đề cập đến đời sống linh mục như là một giá trị vô song và như là một hình thức sống đời sống Kitô hữu rạng rỡ và ưu việt. Đừng ngần ngại đề xuất một cách minh bạch và mạnh mẽ ơn gọi linh mục cho những người trẻ có tài năng và có đức tính xứng hợp. Làm như vậy không có nghĩa là hạn chế tự do của họ, ngược lại, đó là một sự đề xuất chính xác, được thực hiện đúng lúc, có thể có giá trị định đoạt, để rồi khơi dậy nơi những trẻ một sự đáp trả tự do và chính hiệu”.[30]

Có thể nói như thánh Phaolô, “hãy lên tiếng, lúc thuận tiện cũng như lúc không thuận tiện” (2Tm 4,2). Trong Tông huấn Chúa Kitô đang sống - Christus Vivit, Đức Giáo hoàng Phanxicô chia sẻ kinh nghiệm: có khi ngài đề nghị với các bạn trẻ bước theo ơn gọi linh mục, và họ hóm hỉnh trả lời: “Không, chắc là con sẽ không theo con đường ấy đâu!”. Thế mà, mấy năm sau, có vài người trong số họ lại vào chủng viện.[31]

b. Trong chức vụ vương đế

Linh mục thi hành sứ vụ đào tạo linh mục tương lai bằng chính chứng tá đời sống đức tin của mình. Thật vậy, Bộ Giáo sĩ trong Kim chỉ nam về tác vụ và đời sống linh mục đã viết: “Chính ý thức sâu xa về căn tính của mình, sự nhất quán trong đời sống, niềm vui trong sáng và nhiệt tình truyền giáo của các linh mục tạo nên bao yếu tố hết sức cần thiết trong việc mục vụ ơn gọi,… biểu hiện vui tươi gắn bó với mầu nhiệm Chúa Kitô, thái độ cầu nguyện, sự chu đáo và sốt sắng của linh mục khi cử hành bí tích thánh thể và các bí tích, sẽ tỏa chiếu ánh sáng và thu hút giới trẻ”.[32]

Thánh tử đạo Phêrô Hoàng Khanh (1780-1842) là tấm gương sáng ngời về việc nuôi trồng ơn gọi linh mục. Gương chứng tá của ngài được lịch sử Giáo hội Việt Nam ghi lại như sau:

“Cha Khanh sau khi đã lãnh sứ vụ linh mục, nhìn thấy rõ hơn cánh đồng Việt Nam bát ngát còn thiếu thợ gặt, biết bao tín hữu cần người săn sóc rao giảng Tin mừng cứu độ. Cha thấy rõ số thừa sai và linh mục bạn nằm xuống trong cuộc bách hại, việc truyền giáo cần những bàn tay kế thừa và phát triển. Do đó, tuy bận rộn với việc mục vụ, cha vẫn đầu tư mọi khả năng của mình vào việc đào tạo linh mục tương lại.

Theo sự điều động của giáo phận, cha phục vụ tại nhiều nơi… Nhưng bất cứ ở nhiệm sở nào, bất cứ lúc nào, nhà xứ cha ở cũng là một tiểu chủng viện thu hẹp. Cha nuôi một số thiếu niên, dạy giáo lý, hướng dẫn và gợi lên trong các em nhiệt tâm tông đồ. Với tình yêu của người cha, với sự thận trọng tinh tế của một nghệ sĩ, cha chú tâm vào việc đào tạo những nhà lãnh đạo tương lai trong Giáo hội.

Bên cạnh những bài học và lời giáo huấn, chính đời sống cha là một gương sống động cho họ, khi cha dâng lễ, mọi người như gặp gỡ được Thiên Chúa. Khi cha giảng, mọi người đều thấy sốt sắng thêm lên. Không bao giờ cha ngại ngùng với bất cứ điều gì vì ích lợi các linh hồn, cha vui vẻ chu toàn các công tác không một lời ta thán. Giữa đêm khuya, nếu có ai gọi đi giúp bệnh nhân, sẽ thấy cha nhanh nhẹn đến mức nào.

Trong một giai đoạn lịch sử khó khăn, việc đào tạo phải thực hiện cách lén lút và riêng tư từng người một, thì con số 40 chủng sinh, 8 linh mục mà cha đào tạo được, quả là con số đáng kể so với 22 năm cuộc đời linh mục của cha, quả là bó lúa vàng nặng trĩu mà cha đóng góp cho Giáo hội Việt Nam”.[33]

Quả thật, đời sống các linh mục: lòng tận tụy tuyệt đối của các ngài dành cho dân Thiên Chúa; việc các ngài làm chứng bằng cách phục vụ Chúa và Giáo hội trong tình yêu; sự hoà hợp huynh đệ giữa các ngài; và nhiệt tâm của các ngài trong việc rao giảng Tin mừng cho thế giới, đó là những yếu tố có tính thuyết phục nhất cho ơn gọi linh mục.[34]

Đặc biệt, “các linh mục cao niên và đau yếu là một chứng tá sống động cho cộng đoàn tín hữu và linh mục đoàn, đồng thời là một dấu chỉ hữu hiệu và hùng hồn của một cuộc đời dâng hiến cho Chúa”.[35]

c. Trong chức vụ tư tế

Linh mục cần cầu nguyện và tâm niệm mỗi ngày lời mời gọi bức bách và khẩn thiết của Chúa Giêsu, “Anh em hãy xin với Chủ mùa gặt để Người sai thợ đến gặt lúa về” (Mt 9,38). Ơn gọi linh mục không chỉ là nỗ lực của con người, mà còn là ân ban của Thiên Chúa (x. Gr 3,15).[36] Ý thức được thân phận và khả năng hèn kém của mình: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5), người linh mục cần cầu nguyện và cậy dựa vào Chúa. “Chính cầu nguyện ‘tạo ra’ vị linh mục, đặc biệt là mục tử. Và đồng thời, mỗi linh mục ‘tự tạo ra’ chính mình nhờ vào cầu nguyện”.[37] Do đó, trong sứ vụ đào tạo linh mục tương lai, đời sống cầu nguyện chính là yếu tố cốt yếu để tạo ra sức thuyết phục của lời loan báo và sức cuốn hút của đời sống chứng tá.

Trong thực hành, ý thức được sức mạnh của lời cầu nguyện, linh mục cần kêu gọi mọi người, cùng với mình, cầu nguyện cho ơn gọi. Đức thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II nói: “Chẳng những từng người, nhưng là toàn thể các cộng đoàn Giáo hội cần phải thực hành việc cầu nguyện vì đó là điểm tựa, là giá nâng đỡ của mọi nền mục vụ các ơn gọi”.[38]

Quả thật, sứ vụ đào tạo linh mục tương lai là sứ vụ quan trọng. Hơn bao giờ hết, sứ vụ này đang gặp phải rất nhiều khó khăn và đang giảm sút. Thế nhưng, chúng ta sẽ không bao giờ thất vọng vì niềm tin chúng ta đặt nơi Chúa – Đấng đã tuyển chọn và sai chúng ta đi, hãy vâng lời Người mà “thả lưới” và “lưới sẽ đầy” (x. Lc 5,5).[39]

4. Vấn tâm

- “Mỗi linh mục phải tìm thấy và chuẩn bị nơi mình một người kế vị".[40] Đó là truyền thống tốt đẹp và cũng là lời kêu gọi của Đức Giáo hoàng Piô XII trong Tông huấn Menti Nostrae vào năm 1950. Và gần đây, trong cuốn “Chỉ nam hướng dẫn thừa tác vụ và đời sống linh mục năm 2013” của Bộ Giáo sĩ cũng viết: “Mỗi linh mục, với ơn trợ giúp của Chúa Thánh Thần, phải lo khơi dậy ít nữa là một ơn gọi linh mục, nhằm có thể tiếp nối tác vụ của mình để phục vụ Thiên Chúa và mưu ích cho nhân loại”.[41] Chúng ta có ý thức, sống chứng tá, và nhiệt tâm đủ trong việc tìm kiếm và đào tạo ơn gọi linh mục cho Giáo hội?

- Tông huấn về việc đào tạo linh mục trong hoàn cảnh hiện nay (Pastores Dabo Vobis) viết: “Việc cầu nguyện cho ơn gọi linh mục phải càng ngày càng trở thành một tập quán trường kỳ[42] và rộng khắp của toàn thể cộng đoàn kitô hữu và toàn thể Giáo hội”.[43] Chúng ta có cầu nguyện và quan tâm tổ chức để việc cầu nguyện cho ơn gọi trở thành một tập quán trường kỳ và rộng khắp trong cộng đoàn và giáo xứ chúng ta coi sóc không?

- Thánh Giuse là người bảo vệ Chúa Giêsu và Giáo hội, ngài cũng là người bảo vệ các ơn gọi. Sách Tin mừng cho chúng ta biết “thánh Giuse đã trỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai Cập” (Mt 2,14); điều này cho thấy thánh Giuse không lãng phí thời gian để lăn tăn về những điều ngài không thể kiểm soát, nhưng đã dành toàn bộ sự quan tâm cho những người được giao phó cho ngài. Sự quan tâm chu đáo ấy là dấu chỉ của một ơn gọi đích thực, là chứng từ của một đời sống được đánh động bởi tình yêu Thiên Chúa.[44] Chúng ta có dành toàn bộ sự quan tâm để bảo vệ những người được giao phó cho chúng ta trước những đợt tấn công ngày đêm của ma quỷ và các trào lưu thế tục hóa hiện nay không?

Bài suy niệm tĩnh tâm linh mục Giáo phận Phú Cường tháng 5/2021