Kính gửi: Quý Cha, quý Tu sĩ nam nữ và tất cả anh chị em Gp. Vĩnh Long.
Thưa anh chị em, trong năm nay chúng ta sẽ chọn mười hai đề tài dựa theo chủ đề mục vụ năm 2021 của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam: Đồng hành với người trẻ trong đời sống gia đình. Giáo phận Vĩnh Long, trong Gợi ý Mục vụ lần XI, sẽ nói về Người trẻ trổ sinh hoa trái, xây dựng gia đình riêng của mình được trích trong Tông Huấn Amoris Laetitia (Niềm vui của Tình yêu).
Sau khi đã bàn đến Gia đình giúp người trẻ tiến lên bằng chính đôi chân của mình trong tháng 10 năm 2021 vừa qua. Giờ đây người trẻ có một cuộc sống độc lập, có gia đình riêng. Người trẻ cần phải biết cách thế xây dựng gia đình riêng của mình cách tốt đẹp nhất. Về phương diện nầy, Giáo hội có giúp gì cho người trẻ hay không? Hôn nhân đích thực có cần lắm không? Và người trẻ cần những đức tính nào để xây dựng gia đình.
Giáo hội phụ trách mục vụ trong việc giáo dục gia đình. Trong thẩm quyền của mình, Giáo hội địa phương chọn lựa một đường lối mục vụ thích hợp giúp người trẻ xây dựng gia đình của mình và trổ sinh hoa trái tốt đẹp. Trong đó, người cha, người mẹ của một gia đình mới định hướng cuộc sống gia đình gồm các thành viên cho có ý nghĩa: Tôi sống trên đời nầy để làm gì? Tại sao tôi phải tin Chúa? Thực hành đạo có lợi ích gì không? Giáo hội nghĩ đến “việc xây dựng gia đình bền vững và phong nhiêu theo kế hoạch của Thiên Chúa” như lời Đức Giáo Hoàng đề cập trong Amoris Laetitia số 6. Theo kế hoạch của Thiên Chúa chớ không phải theo kế hoạch của con người: Thiên Chúa dựng nên con người giống hình ảnh của Ngài, Ngài là Thiên Chúa tình yêu và Ngài kêu gọi người nam và người nữ sống trong tình yêu giống như Ngài đã yêu thương con người (x. Stk 1, 26-27). Ơn gọi đôi vợ chồng thông hiệp tình yêu kéo dài suốt cả đời, mặc dầu có những giới hạn do tội lỗi con người.
Và đặc biệt đường hướng mục vụ phải thực tiễn, bởi vìthời hiện đại nầy, thời đại kỹ thuật số, thời đại của những tốc độ, người trẻ cần thực tế hơn: “Nhiều khi chúng ta cũng đã trình bày một thứ lí tưởng thần học hôn nhân quá trừu tượng, được xây dựng hầu như nhân tạo, xa rời hoàn cảnh cụ thể và các khả năng thực tiễn của các gia đình” (Amoris Laetitia số 36). Đấy là khuyết điểm mà chúng ta cần phải tránh.
Phương cách để xây dựng gia đình riêng của mình theo kế hoạch của Thiên Chúa để trổ sinh hoa trái. Gia đình xét về phương diện hành trang cho người trẻ. Trước hết phải khởi đầu bằng Hôn nhân. Hôn nhân đích thực giúp người trẻ xây dựng gia đình tốt trong tương lai: “Nhờ đó, đôi vợ chồng như được thánh hiến, và nhờ một ân sủng đặc biệt họ xây dựng Thân Mình Đức Kitô và làm nên Hội thánh tại gia (cf. Lumen Gentium, số 11) (x. Amoris Laetitia số 67). Hội thánh tại gia như là hình ảnh phản chiếu Hội thánh của Chúa Kitô, cả Hội thánh tại gia, lẫn Hội thánh toàn cầu cùng nhau làm sáng tỏ con người của Chúa Kitô. Trước khi kết hôn, sống đời hôn nhân, đôi trẻ nam lẫn nữ cần phải có những suy nghĩ cẩn thận để sau này không hối tiếc: “Hôn nhân là một ơn gọi, xét như đó là sự đáp trả một tiếng gọi đặc biệt sống tình yêu vợ chồng, như một dấu chỉ không hoàn hảo của tình yêu giữa Đức Kitô và Hội thánh. Vì thế, quyết định kết hôn và xây dựng gia đình phải là kết quả của một sự phân định” (Amoris Laetitia số 72).
Những đức tính cần phải có trong việc xây dựng gia đình.
Cá nhân. Để sống chung, mỗi thành viên trong gia đình cần gạt bỏ những sở thích tùy hứng hoặc bởi những thói thất thường dựa trên cảm tính cá nhân của mình. “Bá nhân bá tánh”: sống chung với nhau không phải là chuyện dễ dàng. Mỗi người đều có tự do, nhưng khi sống chung, cần phải “cắt bớt” sự tự do nầy, để cho mỗi thành viên đi vào khuôn phép nhất định. “Ngày nay người ta dễ lẫn lộn giữa sự tự do đích thực và tư tưởng cho là mỗi người có thể phán quyết thế nào tùy ý, như thể ngoài cá nhân chẳng còn đâu là chân lý” (Amoris Laetitia số 34). Điều nầy có thể làm tê liệt đời sống gia đình.
Trong gia đình. Tông Huấn Amoris Laetitia số 91-130 liệt kê những đức tính cần thiết để xây dựng gia đình như: Nhẫn nhục, nhân hậu, không ghen tương, không vênh vang tự đắt…
Tông Huấn nêu lên, không ích kỷ vì sống theo cảm xúc cá nhân, quên người bạn của mình: “Trong trường hợp như thế, các cảm xúc làm người ta xao lãng các giá trị cao cả và che đậy một thái độ vị kỉ vốn không thể xây dựng một đời sống gia đình lành mạnh và hạnh phúc” (Amoris Laetitia số 145), nhưng phải “quan tâm tới thiện ích của người kia, tính hỗ tương, sự thân mật, sự dịu dàng, tính ổn định và sự tương đồng bằng hữu cần được thiết lập từ một đời sống chung” (Amoris Laetitia số 123). - Không ca tụng thân xác quá lẽ, bởi vì thân xác nầy sẽ mai một qua đi, còn lại tình yêu mà thôi.
Và các gia đình trẻ xây dựng gia đình nên nhớ: “Chúng ta sẽ không thể làm được điều nào cả, nếu không khẩn cầu cùng Chúa Thánh Thần, nếu không kêu van mỗi ngày để xin Ngài đổ tràn ân sủng của Ngài” (Amoris Laetitia số 163).
Trong gia đình, cha mẹ cần phải giáo dục con cái mình phải biết Thảo kính cha mẹ. Đây là giới răn mà mọi người chúng ta đều biết (x. Amoris Laetitia số 188).
Trong gia đình, cha mẹ có bổn phận, thông truyền đức tin cho nhau và thông truyền đức tin giả định rằng cha mẹ thực sự sống kinh nghiệm đức tin của mình. Có biết, có thực hành mới dạy lại được. Cha mẹ luôn luôn nhắc con cái đến việc cầu nguyện: “Cha mẹ muốn đồng hành đức tin… kinh nghiệm tâm linh không áp đặt nhưng đề nghị trong tự do… Bởi thế, những khoảnh khắc cầu nguyện trong gia đình và những diễn tả lòng đạo đức bình dân có thể có sức loan báo Tin Mừng…” (Amoris Laetitia số 288).
Ngoài xã hội, các thành viên trong gia đình cũng phải quan tâm để xây dựng một xã hội lành mạnh và tốt đẹp. Cuối cùng, chúng ta cùng nhau xin Chúa ban Ơn trợ giúp các gia đình trẻ xây dựng một gia đình tốt lành, một lối sống chung, một gia đình trổ sinh những hoa thơm trái ngọt trước mặt Thiên Chúa và Hội thánh của Ngài.
+ Phêrô Huỳnh Văn Hai
Giám Mục Gp. Vĩnh Long
606 25-11-2021
