Miguel de Cervantes và Trận Lepanto

Tượng của Miguel de Cervantes ở Nafpaktos (Lepanto), ảnh của Heracles Kritikos / Shutterstock.com

Miguel de Cervantes, một ngày nào đó sẽ viết cuốn tiểu thuyết vĩ đại Don Quixote, sinh năm 1547 tại Tây Ban Nha. Gia đình ông đã từng có lúc gây được ảnh hưởng trong xã hội. Vào thời điểm Cervantes được sinh ra, cha của ông đã lâm cảnh nghèo khó và thường xuyên phải đi đi đây đó để tìm việc làm. Sau khi theo học dưới sự dạy dỗ của các tu sĩ Dòng Tên ở Seville, Cervantes đã khởi đầu sự nghiệp dưới vai trò là một người lính, và sẽ tham gia vào một trong những trận chiến quan trọng nhất mọi thời đại của Kitô giáo - trận Lepanto.

Vào những năm 1500, hạm đội hải quân của Đế chế Ottoman đã trở nên rất hùng mạnh. Họ kiểm soát hầu hết Địa Trung Hải và thường tấn công các vùng bờ biển thuộc Tây Ban Nha và Ý, để bắt các cư dân Kitô giáo làm nô lệ ở Bắc Phi.

Vào Chúa nhật, ngày 7 tháng 10 năm 1571, một nhóm lực lượng hải quân từ Tây Ban Nha, Naples, Sicily, Venice và Genoa, do Don Juan của Áo chỉ huy, đã giáp mặt với quân Ottoman tại Vịnh Lepanto, ngoài khơi phía Tây Hy Lạp. Con tàu của chính Cervantes, Marquesa, là một phần thuộc hạm đội Kitô giáo. Khi cuộc giao tranh bắt đầu, Cervantes lâm bệnh rất nặng, nhưng khi hạm trưởng của ông khăng khăng buộc phải ở lại bên dưới, thì ông đã trả lời, "Cho đến nay tôi đã phục vụ trong tư cách là một người lính tốt. Tôi sẽ không làm ít hơn vào dịp này, mặc dù tôi đang ốm yếu và sốt nặng. Tốt hơn hết là tôi nên chiến đấu để phụng sự Thiên Chúa và đức vua và hy sinh vì các ngài, còn hơn là sống trong vỏ bọc."

Các lực lượng Kitô giáo đã đánh bại hạm đội Ottoman vào buổi hoàng hôn, và không chỉ ngăn chặn sự kiểm soát hoàn toàn Địa Trung Hải của người Ottoman, mà còn ngăn chặn cuộc xâm lược của Ottoman vào châu Âu. Nhà sử học Paul K. Davis đã lập luận rằng điều này cũng mang lại niềm tin cho các nước Tây Âu rằng các lực lượng không thể cản bước trước đây của Ottoman đã có thể bị đánh bại.

Chiến thắng quyết định này được cho là nhờ lời chuyển cầu của Đức Mẹ, cụ thể là qua Kinh Mân Côi. Thánh Piô V, vốn biết rằng Liên minh Thần thánh không phải là đối thủ của các lực lượng Ottoman bất khả chiến bại, đã yêu cầu toàn thể Châu Âu lần chuỗi Mân Côi để cầu xin chiến thắng cho người Kitô giáo tại vịnh Lepanto. Ngày kỷ niệm trận đánh được cử hành đầu tiên với tên gọi lễ "Đức Mẹ Chiến thắng", nhưng sau đó, lễ này được cử hành vào ngày 7 tháng 10 với tên gọi là lễ "Đức Mẹ Mân Côi".

Năm 1575, Cervantes bị người Thổ Nhĩ Kỳ bắt và phải làm nô lệ ở Algers (nay là thủ đô của Cộng hoà Algeria) trong khoảng 4 năm. Trong thời gian bị giam cầm, ông được ca ngợi vì lòng bác ái đối với các tù nhân khác; ông còn được biết đến là người chia sẻ thức ăn và đưa những bạn tù của mình trở về với đức tin. Cuối cùng, ông cũng được trả tiền để chuộc về vào năm 1580 qua sự giúp đỡ của các tu sĩ dòng Chúa Ba Ngôi và gia đình, và ông đã trở về Tây Ban Nha.

Hai mươi năm tiếp theo là khoảng thời gian khó khăn đối với Cervantes, bao gồm cả phá sản và tù tội. Bất chấp sự nổi tiếng trước mắt của tác phẩm Don Quixote, xuất bản năm 1605, Cervantes vẫn luôn sống trong cảnh nghèo khó. Những năm cuối đời, ông mắc chứng phù nề, vợ chồng ông nghèo đến mức phải ở nhờ nhà của một linh mục dòng Phanxicô. Vào ngày 2 tháng 4 năm 1616, Cervantes đã tuyên thệ để trở thành một thành viên thuộc Dòng Ba Phanxicô, và hai tuần sau, ông lãnh nhận Bí tích Xức dầu Bệnh nhân.

Bốn ngày trước khi qua đời, ông đã viết rằng, "Xin vĩnh biệt, những ân sủng ngọt ngào của cuộc sống; xin vĩnh biệt, thú vui êm đềm nhất, vĩnh biệt, bạn tâm phúc của tôi, vì tôi biết rằng mình đang hấp hối, và ước muốn duy nhất trong trái tim tôi là sẽ sớm gặp lại tất cả các bạn ở đời sau. Trong khi sắp từ giã cõi đời, và trong nỗi thống khổ của cái chết, lạy Thiên Chúa, con hướng về Ngài."

Cervantes qua đời vào thứ bảy ngày 23 tháng 4 năm 1616, để lại cuốn tiểu thuyết mà Fyodor Dostoyevsky gọi là "tác phẩm lớn nhất và cao siêu nhất của tư tưởng nhân loại," nhưng quan trọng hơn là một đời sống đức tin, bác ái và đức tính quân nhân anh hùng. Theo lời của H. Ellis, "Trước khi viết về cuộc sống, ông đã dành những năm tháng tươi đẹp nhất đời mình để học cho được bài học cuộc đời."

Tác giả: Sarah Metts - Nguồn: Catholic Exchange (08/10/2021)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên