Vì tính chất công việc tôi thường được đi đến nhiều vùng nông thôn, vùng nuôi và trồng nông thuỷ sản. Mỗi vùng miền có cây trái, hoa quả đặc trưng riêng của vùng đó. Thời điểm này gần Tết đi ngang các ruộng dưa hấu, vườn bưởi, vườn quýt, vườn xoài,... nhìn mướt mắt rất thích, đi ngang các vườn hoa hồng, hoa cúc, mai, vạn thọ... cảnh quang tuyệt đẹp, nụ hoa lúp búp chớm nở đủ màu xanh, đỏ, tím, vàng làm cho lữ khách không muốn dời bước chân. Nhìn các nhà vườn chăm sóc vun tưới từng khóm hoa, bón phân từng gốc mai dưới cái nắng oi bức đến nỗi mặt áo ướt đẫm mồ hôi, một khung cảnh làng quê mộc mạc đang nô nức chuẩn bị hoa cảnh cho mùa Xuân đang đến gần. Dù cực nhọc nhưng chắc chắn lòng họ sẽ rất vui vì công lao vất vả sẽ được thu hoạch xứng đáng trong những ngày sắp tới khi chẳng còn mấy tuần là Tết đến rồi.
Năm nào cây trái, hoa kiểng có giá thì nhà nông rất vui, còn như được mùa mà rớt giá thì nhà nông rất buồn rất lo vì lỗ vốn không đủ chi phí cây giống, phân bón, nhân công,... Có một số nhà vườn vì nhà đất ít nên không trồng được hoa quả nhiều để bỏ hàng cho các vựa đầu mối, còn những nhà có nhiều đất trồng thì thu hoạch được nhiều hơn. Phải trồng số nhiều vì gần Tết thương lái đến thẳng nhà vườn thu mua về bỏ sỉ lại cho người bán lẻ, những nhà vườn đó sẽ không phải vất vả ăn uống thiếu chất, ngủ vỉa hè những ngày giáp Tết để bán ra từng chậu hoa, từng trái dưa mà họ trồng. Đất ít trồng ít thì tự trồng tự bán, khoảng 15 âm lịch tháng Chạp là họ thuê xe, hoặc thuê ghe chở lên các chợ mướn điểm để bán lẻ hoa, bán dưa.
Quanh năm cực nhọc với ruộng vườn, những ngày cuối năm thì dãi nắng dầm sương ngủ bụi vỉa hè vừa lạnh vừa bị muỗi đốt, vừa phải ăn uống kham khổ, từ 15 Âm lịch đến 30 Tết, mười mấy ngày với những chậu hoa, đống dưa hấu là thành quả mà họ đã vất vả bao ngày chăm sóc để phục vụ nhu cầu mua sắm Tết của cộng đồng. Năm nào hoa quả được giá, bán đắt hàng hết sớm, ngày 29, 30 Âm lịch họ thu dọn điểm bán để trả mặt bằng cho ban quản lý chợ, họ vui mừng nói cười rôm rả vì gia đình sẽ có một cái Tết ấm no vui vẻ. Còn năm nào giá hoa, giá dưa, rau củ quả, bánh mứt không có giá, bán ế, còn tồn đọng nhiều hàng thì đối với những người buôn bán hoa quả, bánh mứt, nét buồn sẽ hiện rõ trên gương mặt đầy lo âu vào ngày 30 Tết. Như vậy là họ sẽ lỗ chi phí và lỗ cả vốn, công sức lao động vất vả cả năm để chỉ mong những ngày giáp Tết thu được thành quả mỹ mãn. Bánh mứt Tết cũng có hạn sử dụng, bán chậm, bán ế “hết đát” sẽ bỏ đi. Nhà nông thường chịu nhiều thiệt thòi vì được mùa thì mất giá do thương lái ép giá nên thu mua giá rẻ. Họ đành chọn giải pháp tự trồng tự bán để mong có một giá bán hợp lý hơn, thu nhập khá hơn để cải thiện cuộc sống. Nếu ai có dịp dạo quanh chợ hoa, chợ dưa trưa 30 Tết sẽ được chứng kiến cảnh người bán những chậu hoa cảnh ngày Tết tự tay dọn dẹp những chậu hoa còn tồn đọng vất lên xe rác mà nước mắt rưng rưng.
Bà con cô bác ơi! Những người trồng và mua bán hoa cảnh ngày Tết để phục vụ nhu cầu mua sắm của cộng đồng, họ vất vả nắng mưa để đem đến niềm vui cho việc mua và ngắm những chậu hoa cảnh đẹp của chúng ta. Vẫn biết trồng và bán hoa cảnh là nghề của nhà vườn, nhưng chúng ta cũng hãy thông cảm và trân trọng những thành quả mà nhà vườn đã đem đến cho chúng ta: những sản phẩm đẹp chưng và ngắm (hoa), ăn ngon (dưa, trái cây, bánh mứt) trong những ngày Tết. Chúng ta đừng mang nơi mình suy nghĩ khi mua sẽ trả giá thật “rẻ bèo” không tới giá vốn, họ không bán thì để ngày cuối cận Tết họ “bán sổ, bán lỗ” hoặc vất bỏ xe rác chúng ta ra nhặt về có mà sài Tết (thường là hoa). Cảnh này năm nào cũng có xảy ra trên khắp mọi miền đất nước. Còn người bán dưa hấu, ba ngày Tết họ cũng thèm được đoàn viên với gia đình, sum vầy bên mâm cơm với ông bà, cha mẹ, con cháu hàn huyên, nhưng vì dưa bán không hết trong những ngày giáp Tết, họ đành chịu cảnh buồn mất đi cái Tết bên gia đình, để ở nán lại bán cho hết đống dưa... Nếu đặt chúng ta trong hoàn cảnh đó chúng ta có buồn rầu, có lo lắng không? Vậy nên có mua hoa cảnh, dưa hấu ủng hộ nhà vườn thì chúng ta thuận mua vừa bán, có trả giá thì đừng trả một giá quá “rẻ bèo” để họ lỗ vốn thì thật đáng thương. Ngày Tết chúng ta vui vẻ sum vầy bên mâm cơm có người thân yêu, họ những người bán hoa kiểng, bán dưa hấu phục vụ Tết cũng có ước muốn bình dị như thế.
Tôi hy vọng và tin rằng đời vẫn còn nhiều người tốt, rất tốt, rất đạo đức không nỡ làm cảnh “thừa gió bẻ măng” để làm khổ nhà vườn. Hai năm nay đất nước ta bị trận đại dịch Covid-19 kéo dài, nền kinh tế suy giảm, nhiều hoàn cảnh đói nghèo, nhiều doanh nghiệp trụ không vững phải tuyên bố phá sản. Nông sản, lâm sản, hải sản không thể xuất khẩu như bình thường được, nên nhiều nhà vườn, trại chăn nuôi cũng gặp nhiều khó khăn bế tắt. Chúng ta là “người trong một nước phải thương nhau cùng” đừng nên mua sắm Tết với một thái độ “bắt chẹt” để họ phải bán lỗ bán đổ hoặc vất bỏ xe rác ngày ngày 30 Tết. Ngày xuân sắp đến rồi, hy vọng năm mới mọi nhà luôn được mạnh khỏe, hạnh phúc và ấm no. Ước mong dịch bệnh sẽ sớm được đẩy lùi, để đất nước sớm được lưu thông hàng hóa với các nước bạn, để nền kinh tế được vực dậy thì người dân mới dần ổn định lại được cuộc sống.
Bài viết được tác giả gửi đến Ban Bác ái Xã hội – Caritas Giáo phận Vĩnh Long
