Nguyên văn bài chia sẻ của ĐTC Phanxicô nhân cuộc gặp gỡ và cầu nguyện với người nghèo tại Assisi

Trong cuộc gặp gỡ cầu nguyện hướng về Ngày Thế Giới Của Người Nghèo vào Chúa nhật 14/11, sáng ngày 12/11/2021, tại đền thờ Đức Mẹ các Thiên thần ở Assisi, Đức Thánh Cha đã có cuộc gặp gỡ và cầu nguyện cùng với hơn 500 người nghèo đến từ nhiều nước châu Âu. Sau đây là toàn văn bài chia sẻ của Đức Thánh Cha:

Anh chị em thân mến, xin chào anh chị em!

Tôi cảm ơn các bạn đã chấp nhận lời mời của tôi - Tôi là khách mời! - để cử hành ngay tại Assisi, thành phố của Thánh Phanxicô, Ngày Thế giới Người nghèo lần thứ V sẽ được cử hành vào ngày mốt. Đây là một ý tưởng được khởi đi từ các bạn, ý tưởng ấy đã phát triển, và hiện chúng ta đã đạt đến lần thứ V. Assisi không giống như bất kỳ thành phố nào khác: Assisi mang dấu ấn khuôn mặt của Thánh Phanxicô. Thử nghĩ xem dọc theo những đường phố này, thánh nhân đã sống tuổi trẻ bất an của mình, đã nhận được tiếng gọi sống theo Phúc Âm theo nghĩa đen. Người là một bài học nền tảng cho chúng ta.Chắc chắn, ở một khía cạnh nào đó, sự thánh thiện của thánh nhân khiến chúng ta run sợ vì dường như không thể bắt chước Ngài được. Nhưng rồi, khi nhớ lại một số khoảnh khắc trong cuộc đời của thánh nhân, những "bông hoa nhỏ" được sưu tập để thể hiện vẻ đẹp của ơn gọi của thánh nhân, chúng ta cảm thấy bị thu hút bởi tấm lòng đơn sơ và cuộc sống giản dị của Người: đó chính là sự lôi cuốn đến với Chúa Kitô, đến với Tin Mừng. Những sự kiện thực tế này của cuộc đời thánh nhân đáng giá hơn những lời rao giảng.

Tôi muốn nhắc lại một trong số những điểm thể hiện rõ tính cách của Poverello (x. Little Flowers, chapter 13: Fonti Francescane, 1841-1842). Thánh Phanxicô và thầy Masseo khởi hành chuyến đi tới Pháp, nhưng họ không mang theo bất kỳ vật dự phòng nào. Tại một thời điểm nhất định, họ phải bắt đầu khất thực. Thánh Phanxicô đi theo một hướng và vị tu sĩ Masseo đi theo hướng khác. Nhưng, theo Những bông hoa nhỏ kể lại, Thánh Phanxicô có vóc dáng nhỏ bé và những người không biết ngài đã coi ngài như một “gã lang thang”, trong khi đó, thầy Masseo “là một người cao to đẹp trai”. Do đó, Thánh Phanxicô hầu như chỉ xin được vài mẩu bánh mì cũ và cứng, trong khi thầy Masseo lại xin được những miếng bánh ngon.

Khi gặp lại nhau, họ ngồi bệt xuống đất và đặt những gì đã nhận được lên một tảng đá. Nhìn thấy những miếng bánh thầy Masseo xin được, Thánh Phanxicô nói rằng: “Này anh Masseo, chúng ta không xứng đáng với kho tàng to lớn này”. Thầy Masseo ngạc nhiên đáp lại: “Thưa Cha Phanxicô, làm sao cha có thể nói về một kho tàng đang khi chúng ta nghèo đến độ ngay cả những thứ cần thiết cũng thiếu?” Thánh Phanxicô trả lời: “Chính vì thế mà tôi coi là một kho tàng lớn, vì chẳng có gì cả, nhưng những gì chúng ta có được là do Chúa Quan Phòng, Đấng đã ban cho chúng ta chiếc bánh này”. Đây là giáo huấn mà Thánh Phanxicô dành cho chúng ta: biết hài lòng với những gì ít ỏi mình có và chia sẻ với người khác.

Chúng ta đang ở đây tại Portiuncula, một trong những nhà thờ nhỏ mà Thánh Phanxicô đã nghĩ đến việc khôi phục lại sau khi Đức Giêsu yêu cầu thánh nhân “trùng tu ngôi nhà của Người”. Vào lúc đó, thánh nhân không bao giờ nghĩ rằng Đức Chúa đang yêu cầu mình trao hiến cuộc đời để canh tân không phải là ngôi nhà thờ được làm bằng gạch đá, mà là ngôi nhà thờ làm bằng những con người, cả nam và nữ, là những viên đá sống động của Giáo hội. Và nếu chúng ta ở đây hôm nay, thì chính là để học từ những gì Thánh Phanxicô đã thực hiện. Người thích ở lại để cầu nguyện lâu giờ trong ngôi nhà thờ nhỏ này. Người hồi tâm trong thinh lặng và đặt mình vào thái độ lắng nghe, lắng nghe những gì Thiên Chúa muốn nơi mình. Chúng ta cũng đến đây vì điều này: chúng ta muốn cầu xin Đức Chúa nghe thấy tiếng khóc của chúng ta, nghe thấy tiếng kêu than của chúng ta và đến trợ giúp chúng ta. Chúng ta đừng quên rằng sự bị loại ra bên lề đầu tiên mà người nghèo phải gánh chịu là sự bị bỏ ra bên lề về mặt tinh thần. Ví dụ, nhiều người và nhiều người trẻ tìm thấy một chút thời gian để giúp đỡ người nghèo và mang thức ăn và đồ uống nóng hổi cho họ. Điều này rất tốt và tôi tạ ơn Chúa vì sự quảng đại của họ. Nhưng tôi đặc biệt vui mừng khi nghe biết rằng những tình nguyện viên này dừng lại một chút và nói chuyện với mọi người, và đôi khi cùng cầu nguyện với họ… Vì vậy, ngay việc hiện diện của chúng ta tại Portiuncula, nhắc nhớ chúng ta về sự đồng hành của Đức Chúa, rằng Người không bao giờ bỏ rơi chúng ta, Người luôn đồng hành với chúng ta trong mọi khoảnh khắc của cuộc đời. Đức Chúa đang ở với chúng ta hôm nay. Người đồng hành với chúng ta, trong việclắng nghe, trong lời cầu nguyện và trong những chứng từ được trình bày: chính là Người, ở với chúng ta.

Có một sự kiện quan trọng khác đó là: chính tại nhà nguyện Portiuncula, Thánh Phanxicô đã đón nhận Thánh nữ Clara, những anh em tiên khởi, và nhiều người nghèo đến với Người. Thánh nhân đón nhận họ một cách đơn giản như là những anh chị em, chia sẻ với họ mọi thứ. Đây là cách diễn đạt mang tính phúc âm nhất mà chúng ta được mời gọi để biến thành của mình: lòng hiếu khách.

Hiếu khách có nghĩa là mở cửa, cánh cửa ngôi nhà và cánh cửa con tim của chúng ta, và để cho người gõ cửa bước vào. Và để họ có thể cảm thấy được chào đón, không xấu hổ, không, nhưng thoải mái, tự do. Ở đâu có tình huynh đệ chân chính, ở đó cũng có kinh nghiệm chân thành về lòng hiếu khách. Ngược lại, ở đâu có sự sợ hãi người khác, khinh bỉ đời sống của họ, thì sẽ nảy sinh sự từ khước hoặc tệ hơn nữa là sự thờ ơ: đó là nhìn đi chỗ khác. Lòng hiếu khách làm phát sinh cảm nhận về cộng đoàn; ngược lại, sự từ khước khép kín trong lòng ích kỷ của chính mình. Mẹ Têrêsa, người đã biến cuộc đời mình thành sự phục vụ với lòng hiếu khách thường rất thích nói rằng: “Sự chào đón nồng nhiệt nhất là gì? Nụ cười.”Nụ cười. Chia sẻ nụ cười với ai đó đang cần là điều tốt cho cả hai - cả ta lẫn người kia. Nụ cười là biểu hiện của sự đồng cảm, và dịu dàng. Và rồi nụ cười cuốn hút các bạn, và các bạn không thể quay lưng với người đã mỉm cười với bạn.

Tôi xin cảm ơn các bạn vì các bạn đã đến đây từ nhiều quốc gia khác nhau để sống kinh nghiệm gặp gỡ và đức tin này. Tôi muốn tạ ơn Chúa đã cho chúng ta ý tưởng về Ngày của Người nghèo. Một ý tưởng được khai sinh một cách khá kỳ lạ, trong một phòng áo. Tôi chuẩn bị cử hành thánh lễ và một người trong các bạn - anh ấy tên là Étienne – các bạn có biết anh ấy không? Anh ấy là một người cực kỳ dũng đảm - Étienne đề nghị với tôi: “Chúng ta hãy có một Ngày của Người nghèo”. Tôi bước ra và trong thâm tâm, tôi cảm thấy rằng Chúa Thánh Thần đang bảo tôi làm điều đó. Đó là cách ngày này được khởi sự: từ sự dũng cảm của một người trong các bạn, người có dũng khí để tiến lên phía trước. Tôi cảm ơn anh ấy vì công trình của anh ấy trong những năm qua và công trình của rất nhiều người đã đồng hành cùng anh ấy. Và tôi muốn cảm ơn Đức Hồng Y [Barbarin] vì sự hiện diện của ngài: ngài là một trong những người nghèo, ngài cũng đã phải chịu đựng kinh nghiệm về nghèo khổ, bị bỏ rơi, bị nghi ngờ. Và ngài đã tự bảo vệ mình bằng sự im lặng và cầu nguyện. Cảm ơn Đức Hồng Y Barbarin về chứng từ của ngài đã xây dựng Giáo Hội. Tôi đã nói rằng chúng ta đến để gặp nhau: Điều đầu tiên đó là hãy hướng về nhau với một con tim rộng mở và bàn tay dang rộng. Chúng ta biết rằng mỗi người trong chúng ta đều cần người khác, và ngay cả sự yếu đuối, nếu cùng nhau trải nghiệm, có thể trở thành sức mạnh biến thế giới nên tốt đẹp hơn. Sự hiện diện của người nghèo thường bị coi là một điều phiền nhiễu và khó chịu. Thỉnh thoảng chúng ta nghe nói rằng người nghèo phải chịu trách nhiệm cho sự nghèo đói! Thật là một sự xúc phạm hơn nữa! Để khỏi phải tiến hành một cuộc kiểm tra lương tâm nghiêm túc về hành vi của chính mình, về sự bất công của một số luật pháp và biện pháp kinh tế, một sự kiểm tra lương tâm về thói đạo đức giả của những kẻ muốn làm giàu quá mức, thì người ta đổ tội cho những người yếu thế nhất.

Đúng hơn là đã đến lúc người nghèo được trả lại tiếng nói của họ, bởi vì những yêu cầu của họ đã quá lâu không được lắng nghe. Đã đến lúc phải mở rộng tầm mắt để thấy tình trạng bất bình đẳng mà biết bao gia đình đang trải qua. Đã đến lúc phải xắn tay áo để phục hồi nhân phẩm bằng cách tạo ra công ăn việc làm. Đã đến lúc phải cảm thấy bị xúc phạm trước thực tế của những đứa trẻ bị bỏ đói, bị trở thành nô lệ, bị quăng xuống nước sau một vụ đắm tàu, những nạn nhân vô tội của đủ loại bạo lực. Đã đến lúc chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và họ cần phải được tôn trọng và không còn bị đối xử giống như một con bài mặc cả. Đã đến lúc phải phá bỏ vòng vây của sự thờ ơđể một lần nữa khám phá vẻ đẹp của sự gặp gỡ và đối thoại. Đã đến lúc để gặp nhau. Đã đến lúc để gặp gỡ. Nếu nhân loại, nếu mọi người chúng ta không học cách để gặp nhau, chúng ta đang đi đến một kết cục rất buồn.

Tôi đã chăm chú lắng nghe những chứng từ của các bạn, và tôi cảm ơn các bạn vì tất cả những gì các bạn đã thể hiện với lòng dũng cảm và chân thành. Dũng cảm, vì các bạn muốn chia sẻ những điều này với tất cả chúng tôi, mặc dù chúng là một phần trong cuộc sống cá nhân của các bạn; Chân thành, vì các bạn đã bộc lộ bản thân đúng như mình là và mở rộng con tim với ước muốn được thấu hiểu. Có một số điều đặc biệt mà tôi rất thích và tôi muốn tóm lại một cách nào đó để biến chúng thành của riêng mình và lắng đọng trong tim tôi hơn nữa

Trước hết, tôi nắm bắt được một cảm nhận hy vọng to lớn. Cuộc sống không phải lúc nào cũng đối xử tốt với các bạn; trái lại, nó còn thường cho các bạn thấy bộ mặt tàn nhẫn của nó. Sự bị bỏ ra bên lề, sự đau ốm và cô đơn, việc thiếu quá nhiều phương tiện cần thiết đã không ngăn được các bạn nhìn với đôi mắt tràn đầy lòng biết ơn về những điều nhỏ bé đã giúp các bạn có thể chịu đựng được.

Chịu đựng. Đây là ấn tượng thứ hai mà tôi nhận được và điều đó xuất phát trực tiếp từ niềm hy vọng. Chịu đựngcó nghĩa là gì? Là có sức mạnh để tiếp tục bước đi bất chấp tất cả. Để lội ngược dòng. Chịu đựngkhông phải là một hành động thụ động, trái lại, trái lại, nó đòi hỏi sự can đảm để đi một lộ trình mới vì biết rằng nó sẽ đơm hoa kết trái. Chịu đựngcó nghĩa là tìm ra lý do để không bỏ cuộc khi đối diện với những khó khăn, vì biết rằng chúng ta không trải nghiệm chúng một mình mà là cùng nhau, và chỉ cùng nhau chúng ta mới có thể vượt thắng. Chịu đựngchống lại mọi cám dỗ để bỏ cuộc và rơi vào sự cô đơn và buồn bã. Chịu đựng, trong việc giữ lấy của cải ít ỏi mà chúng ta có thể có. Tôi nghĩ về cô gái ở Afghanistan, với câu nói đáng chú ý: cơ thể tôi ở đây, linh hồn tôi ở đó. Việc chịu đựng với ký ức, ngày hôm nay. Tôi nghĩ về người mẹ Romania, người đã nói vào lúc lâm chung: đau đớn, hy vọng và không lối thoát, nhưng hy vọng mạnh mẽ vào những đứa con của bà đã đồng hành với bà và đền đáp sự dịu dàng mà chúng nhận được từ bà.

Chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa giúp chúng ta luôn tìm được sự thanh thản và vui tươi. Ngay tại Portiuncula, Thánh Phanxicô dạy chúng ta rằng niềm vui đến từ việc xem người bên cạnh như những người bạn đồng hành, những người thấu hiểu và hỗ trợ chúng ta, cũng giống như chúng ta đối với anh ấy hoặc cô ấy. Ước mong cuộc gặp gỡ này mở rộng con tim của tất cả chúng ta để sẵn sàng cho nhau; mở rộng con tim để biến sự yếu đuối của chúng ta thành sức mạnh giúp tiếp tục hành trình của cuộc sống, để biến cái nghèo của chúng ta thành của cải để được chia sẻ, và do đó để cải thiện thế giới nên  tốt đẹp hơn.

Ngày của người nghèo. Xin cảm ơn người nghèo, những người đã mở rộng tấm lòng để trao tặng cho chúng ta sự giàu có của họ và chữa lành những con tim bị thương tổn của chúng ta. Xin cảm ơn các bạn vì sự dũng cảm này. Xin cảm ơn bạn, Étienne, vì đã ngoan ngoãn trước sự soi dẫn của Chúa Thánh Thần. Xin cảm ơn bạn vì những năm tháng của công trình này; và cả vì sự “ngoan cố” trong việc đưa Giáo hoàng đến Assisi! Xin cảm ơn! Xin cảm ơn Đức Hồng y, vì sự ủng hộ của ngài, sự giúp đỡ của ngài dành cho phong trào này của Giáo Hội - chúng ta gọi là “phong trào” bởi vì chúng không ngừng chuyển động - và vì chứng từ của ngài. Và xin cảm ơn tất cả các bạn. Tôi giữ tất cả các bạn trong trái tim tôi. Và, xin đừng quên cầu nguyện cho tôi, bởi vì tôi thiếu thốn, về nhiều mặt! Xin cảm ơn các bạn.

Nguồn:  Phòng Báo Chí Vatican (12/11/2021)
Chuyển ngữ: Nt. Anna Ngọc Diệp, OP - Dòng Đa Minh Thánh Tâm