Tại sao Thánh Luca là vị thánh bảo trợ cho các nghệ sĩ?

Zvonimir Atletic | Shutterstock

Với những tường thuật mang tính minh họa trong Tin Mừng, cùng với như kỹ năng họa sĩ nổi tiếng của mình, tác giả Tin Mừng này đã trở thành đấng bảo trợ trong lãnh vực nghệ thuật thị giác (visual art).

Trong số rất nhiều vị thánh bảo trợ cho các nghệ sĩ, Thánh Luca là một trong những người lâu đời nhất. Truyền thống quy cho tác giả Tin Mừng này nhiều đức tính để ngài có thể trở thành một người hoàn toàn phù hợp dưới vai trò bảo trợ cho các nghệ sĩ.

Truyền cảm hứng cho các nghệ sĩ

Trước hết, Tin Mừng của ngài bao gồm nhiều khung cảnh đã dẫn đến việc ra đời một số tác phẩm nghệ thuật tôn giáo ấn tượng nhất. Từ điển Bách khoa Công giáo đưa ra lời bình sau đây.

Chắc chắn rằng Thánh Luca là một nghệ sĩ, ít nhất là trong chừng mực các tường thuật linh động của ngài về cuộc Truyền tin, Thăm viếng, Giáng sinh, các mục đồng. Những tường thuật về việc dâng Chúa Giêsu trong đền thánh, các mục đồng và những con chiên bị mất,... đã trở thành những chủ đề truyền cảm hứng và yêu thích của các hoạ sĩ Kitô giáo.

Sự bảo trợ của ngài đối với các nghệ sĩ là rất phù hợp khi nhìn từ quan điểm này.

Người vẽ chân dung Đức Mẹ

Lý do thứ hai Thánh Luca được kết nối với các nghệ sĩ chính là một tuyên bố theo truyền thống về việc thánh sử đã vẽ chân dung của Đức Mẹ.

Đơn cử như việc thánh nhân được Giáo hội Đông phương xem là “nhà hình tượng học” đầu tiên, vì chịu trách nhiệm cho việc ghi chép hình tượng đầu tiên về Đức Trinh Nữ Maria. Nhiều họa sĩ trong suốt nhiều thế kỷ đã mô tả cảnh này bằng cách đặt Thánh Luca trước giá vẽ, trong khi ngài đang vẽ chân dung Đức Mẹ ẵm Chúa Hài Đồng.

Có nhiều truyền thống xung quanh những gì đã xảy ra với (các) hình tượng ban đầu mà Thánh Luca đã ghi chép. Một tài liệu cổ xưa giải thích rằng trong thế kỷ thứ 5, một vị Hoàng hậu xứ Byzantine đã mang từ Jerusalem đến Constantinople một hình tượng được cho là của Thánh Luca. Tu viện Hodegon đã được xây dựng để lưu giữ nó, và sau đó tất cả các bản sao của hình tượng này đều được gọi là Hodegetria. Hầu hết đều tin rằng bức ảnh ban đầu đã bị mất vào thời Trung cổ.

Trong khi hầu hết các nhà sử học đều không công nhận truyền thống này, vì không có bằng chứng chắc chắn để hỗ trợ cho tuyên bố trên, thì các nghệ sĩ Kitô giáo trong nhiều thế kỷ đã khấn xin sự chuyển cầu của Thánh Luca, và đã tìm thấy nguồn cảm hứng nơi kỹ năng nghệ thuật của ngài.

Tác giả: Philip Kosloski - Nguồn: aleteia.org (18/10/2021)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên