Những tên của Giáo hoàng: Tên nào phổ biến nhất và ít phổ biến nhất?

Các Hồng y tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô ở Vatican. Credit: Daniel Ibañez/CNA

Gioan, Piô, Lêô và Alexanđê. Đây chỉ là một số ít tên mà các Giáo hoàng đã sử dụng qua nhiều thế kỷ. Khi làn khói trắng xuất hiện và một Giáo hoàng mới được bầu, người ta hỏi ngài: “Ngài sẽ được gọi bằng tên gì?”

Truyền thống này bắt đầu vào năm 533. Các Giáo hoàng trong những thế kỷ trước vẫn giữ nguyên tên khai sinh của mình sau khi được bầu. Có một số Giáo hoàng đã chọn đổi tên trước thời điểm này, chẳng hạn như Đức Giáo Hoàng Mercurius. Ngài cảm thấy không phù hợp khi được đặt tên theo vị thần Rôma ngoại giáo là Mercury và quyết định lấy tên Gioan II theo tên của vị tiền nhiệm là Gioan I, người được tôn kính như một vị tử đạo.

Vị Giáo hoàng cuối cùng sử dụng tên rửa tội của mình là Đức Marcellô II vào năm 1555.

Mặc dù đây là một truyền thống trong nhiều thế kỷ, nhưng không có hướng dẫn nào được đặt ra để một Giáo hoàng phải tuân theo. Tên của Giáo hoàng được tự do lựa chọn và cá nhân ngài có thể chọn giữ tên khai sinh của mình nếu ngài muốn. Quan trọng nhất là tên được chọn chứ không phải được trao cho các ngài.

Trong nhiều năm qua, các Giáo hoàng đã quyết định tôn vinh những vị tiền nhiệm của mình, cũng như các thánh, vị cố vấn và thậm chí là các thành viên gia đình.

Năm 1978, Đức Hồng Y Albino Luciani trở thành giáo hoàng đầu tiên lấy một tên kép. Luciani, người trở thành Đức Gioan Phaolô I, đã quyết định tôn vinh hai vị tiền nhiệm trực tiếp của mình - Đức Gioan XXIII và Đức Phaolô VI. Sau khi triều đại giáo hoàng ngắn ngủi của ngài kết thúc, Đức Hồng Y Karol Wojtyla đã được bầu làm Giáo hoàng. Wojtyla mong muốn tiếp tục công việc của vị tiền nhiệm và trở thành Giáo hoàng thứ hai lấy một tên kép là Gioan Phaolô II.

Nhiều Giáo hoàng cũng sẽ chọn tôn vinh một vị thánh có công trình trên trần gian này để noi theo những gì mà các ngài hy vọng có thể đạt được trong triều đại Giáo hoàng của mình.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tạo nên lịch sử khi ngài chọn một cái tên chưa từng được một Giáo hoàng nào trước đây sử dụng. Ngài giải thích rằng cái tên này đến với ngài khi một Hồng y ôm lấy ngài và nhắc nhở ngài đừng quên người nghèo.

 “Lúc đó tôi nghĩ đến Thánh Phanxicô. Và rồi tôi nghĩ đến chiến tranh và hòa bình và đó là cách cái tên này đến với tôi - một con người của hòa bình, một người nghèo,” ngài nói.

Với Thánh Phanxicô thành Assisi trong tâm trí, triều đại giáo hoàng của Đức Phanxicô thể hiện tinh thần chăm sóc người nghèo và truyền bá hòa bình.

Một ví dụ khác là Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI, người đã chọn tôn vinh Đức Bênêđictô XV và Thánh Bênêđictô thành Nursia.

Trong buổi tiếp kiến ​​chung đầu tiên, Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI đã nói: “Thật lý tưởng khi khi tôi chọn cách gọi mình là Bênêđictô XVI như một mối liên hệ với vị Giáo hoàng đáng kính Bênêđictô XV, người đã dẫn dắt Giáo Hội vượt qua thời kỳ hỗn loạn của Thế chiến thứ nhất… Tên Bênêđictô cũng gợi lên hình ảnh phi thường của ‘vị tổ phụ của phong trào đan viện phương Tây’ vĩ đại, Thánh Bênêđictô thành Nursia, vị đồng bảo trợ của châu Âu cùng với Thánh Cyrillô và Methôđiô. Sự mở rộng dần dần của Dòng Bênêđictô mà ngài sáng lập đã tác động rất lớn đến sự lan truyền của Kitô giáo trên khắp lục địa châu Âu. Vì lý do này, Thánh Bênêđictô rất được tôn kính ở Đức, và đặc biệt là ở Bavaria, quê hương của tôi; ngài là điểm tham chiếu cơ bản cho sự thống nhất của châu Âu và là lời kêu gọi mạnh mẽ hướng đến nguồn gốc Kitô giáo không thể chối cãi của nền văn hóa và nền văn minh châu Âu.”

Vậy, những tên của Giáo hoàng phổ biến nhất là gì?

Gioan là tên phổ biến nhất với 23 Giáo hoàng lấy tên này. Tên Grêgoriô đã được 16 Giáo hoàng sử dụng và tên Bênêđictô cũng đã được 16 Giáo hoàng sử dụng. Clêmentê là tên của 14 Giáo hoàng; Innôcentê là tên của 13 Giáo hoàng; và Piô là tên của 13 Giáo hoàng.

Có 44 tên của Giáo hoàng chỉ được sử dụng một lần. Một số tên này là: Anaclêtô, Constantinô, Corneliô, Phanxicô, Hilariô, Linô, Marcellinô, Marcô, Phêrô và Valentinô.

Tác giả: Francesca Pollio Fenton - Nguồn: Catholic News Agency (07/5/2025)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên