Yêu thương và tha thứ cho kẻ thù

Thứ Hai tuần XI TN

1 V 21:1-16; Tv 5:2-3,5-6,7; Mt 5:38-42

YÊU THƯƠNG VÀ THA THỨ CHO KẺ THÙ

          Thánh Mattheu hết sức đặc biệt với chương 5. Chương 5 trong Tin Mừng Mt có chủ đề là Bài giảng Trên núi hay là hiến chương Nước Trời. Chương này gồm những chủ đề nhỏ nhằm giáo huấn các môn đệ, những sứ giả của Tin Mừng, Không phải cùng một lúc hay trong một thời điểm mà Chúa Giêsu giảng dạy các điều này, nhưng ý tác giả muốn thu gom và dàn dựng toàn bộ lời nói của Chúa Giêsu  để giúp cho đời sống Cộng đoàn của Ngài.

Chúa Giêsu thiết định nét mới rất quan trọng để mở rộng luật Môsê : Nguời môn đệ Chúa Giêsu không bao giờ thù hận, không được tìm cách báo thù cho dù đó là một sỉ nhục có tính toán và độc ác. Người môn đệ Chúa Giêsu không bao giờ bám vào quyền lợi, cả quyền lợi pháp lý lẫn quyền lợi đương nhiên được hưởng ; không bao giờ nghĩ đến việc làm theo ý mình, nhưng nghĩ đến việc mở rộng lòng yêu thương, nâng đỡ. Người môn đệ Chúa Giêsu thì luôn nghĩ ra được cách sáng tạo trong sự phục vụ trao ban.

         Trang Tin Mừng hôm nay, nằm trong phần chính của Bài Giảng trên núi... Trước mỗi lời dạy, Thánh sử Matthêu  luôn có câu mở đầu “ Anh em đã nghe luật dạy rằng mắt đền mắt, răng đền răng, còn Thầy, Thầy bảo anh em đừng chống cự người ác....” Ý muốn nói : sự công chính của các môn đệ phải vượt lên trên cả cách giải thích lề luật theo lối truyền thống, nghĩa là  luật mới, luật của Chúa Giêsu khác xa hẳn luật cũ và có thể gọi là đi ngược lại những gì mà thế gian cho là khôn ngoan, là công bằng.

         Câu “ Còn Thầy, Thầy bảo anh em...” như khẳng định quyền bính của Chúa Giêsu trên lề luật. Ngài là Môsê mới, là Đấng ban luật mới, là vị Tôn Sư giảng dạy trên núi qua hình ảnh mà Thánh Sử mô tả trong câu 1 “ Thấy đám đông, Chúa Giê su lên núi. Người ngồi xuống...” Ở đây, Người có quyền ban luật và giải thích luật.

         Luật Mô sê dạy: “ Mắt đền mắt, răng đền răng”. Câu này được trích trong sách xuất hành chương 21, câu 24; trong sách Lê vi chương 24 câu 20 và cả trong sách Đệ Nhị Luật chương 19, câu 21. Ý nói : luật Mô sê dạy rất rõ về luật công bằng, công bằng cả trong cách trả thù người khác. Nhưng Chúa Giê su bảo: đừng chống cự kẻ ác. Lời nói này xem ra có phần yếu thế, nhu nhược như muốn làm lơ, bỏ qua những lỗi lầm, tội ác của người khác đã gây ra.

Và ta thấy ở đây Chúa Giê su muốn dạy chúng ta đừng lấy oán báo oán  khi chính mình bị xúc phạm. Chúa Giê su không ngăn cản chúng ta chống lại những bất công ( x. Ga 18,23) ở trần gian này. Ngài cũng không cấm chúng ta tẩy trừ sự ác, sự dữ ra khỏi thế giới . Ngài đã ra lệnh cho chúng ta : “ Anh em phải là ánh sáng, là muối cho đời...” ( Mt 5,13-16). Nhưng cách thức chúng ta chọn để biến đổi thế giới này là hiền hòa, là xây dựng, là khôi phục sửa chữa, là tha thứ đón nhận vô điều kiện. Ngài chỉ muốn nói rằng: Ai đã đón nhận Tám mối phúc... thì chỉ sống đem lại hạnh phúc bình an, cho người khác mà thôi.

Tha thứ không phải là một sự nhu nhược hèn kém, nhưng là một sự cố gắng để vượt lên trên những tự ái kiêu căng, để làm chủ bản thân khỏi những phàn ứng của bản năng, để sống cao thượng, độ lượng. Tha thứ cũng không có nghĩa là làm ngơ trước những sai lầm của người khác, nhưng là tìm cách giúp họ nhận ra sai lầm và giúp họ chỉnh sửa lại cuộc sống, cho họ có cơ hội để làm lại từ đầu. Tha thứ cũng không chỉ là tạm quên những gì người khác xúc phạm đến mình, mà là phải xóa hẳn khỏi tâm trí của ta những bực bội những nghĩ ngợi về những tổn thương người khác gây cho mình, và còn phải đi một bước xa hơn đó là chủ động đi bước trước để làm hòa và nối lại tình nghĩa đã sứt mẻ, chữa lành dấu vết của tổn thương.

“Nếu ai tát má bên phải ...hãy đưa cả má bên trái... Ai lấy áo trong.... cho lấy cả áo ngoài. Ai muốn đi với họ một dặm.... hãy đi hai dặm. Nghĩa là hãy “ làm hơn” những gì mà người khác muốn ta làm hay người khác đã làm cho ta. Thái đõ mà Chúa Giê su đã nêu ra ở trên, khiến chúng ta tưởng lầm có vẻ khiêu khích, thách thức khi “ đưa cả má bên trái”, hay có vẻ dở hơi khi “ cho cả áo ngoài”, thậm chí lại làm dư thừa điều người khác yêu cầu “ đi hai dặm”. Nhưng nếu để ý kỹ, chúng ta thấy những hành vi ấy mang đậm tính hiền lành, chỉ muốn bình an, hạnh phúc cho người khác. Đấy là thái độ mà Đức Giê su đã có trong đời sống rao giảng Tin Mừng của Ngài. Đặc biệt trên cây Thánh Giá, Ngài đã đón nhận tất cả không một lời oán giận, lên án người khác mà chỉ một niềm tha thứ “ Xin tha cho chúng, vì chúng lầm chẳng biết việc chúng làm” ( Lc 23,34)

“Ai xin.... hãy cho. Ai vay mượn .... đừng ngoảnh mặt” ( c. 42) nói lên tinh thần bác ái đối với anh em đồng loại. Đừng làm ngơ trước những nhu cầu của người anh em, nếu được người anh em nài xin. Thái độ “ cho” mang đậm sự sẵn sằng mau mắn thi hành đức ái, như một sự dứt khoát cho đi mà không cần đền đáp, ghi ơn. Thái độ “ đừng ngoảnh mặt” ý nói rằng chớ thờ ơ, Lạnh nhạt hoặc làm ngơ phớt lờ trước những bất hạnh, đau khổ của người khác. Cần quan tâm giúp đỡ. Cần mở rộng tấm lòng nhân hậu, đại lượng đối với người nghèo khổ.

Trong cuộc sống thường ngày: yêu người mình yêu, thích người mình thích, hoặc yêu người yêu mình, thích người thích mình, đó là chuyện bình thường ai cũng có thể làm được, kẻ xấu cũng có thể làm được, kể cả một số loài vật cũng có thể làm được, thế nhưng hãy yêu kẻ thù, làm ơn và cầu nguyện cho kẻ bách hại ngược đãi mình là một đòi hỏi không đơn giản, không dễ dàng, mà chỉ những ai ý thức về địa vị phẩm giá thánh thiêng của mình mới có thể làm được. Thế nhưng đó lại là một đòi hỏi quyết liệt của Đức Giêsu, và đòi buộc này đã trở thành điểm sáng trong Giáo lý của Chúa và khiến cho lời dạy và đòi buộc của Chúa khác với các tôn giáo khác. Phải yêu thương tha thứ cho người khác vì họ cũng được Thiên Chúa yêu thương, và vì họ cũng là con Thiên Chúa, như thế tức là yêu thương tha thứ vì Chúa và vì Thiên Chúa vẫn không ngừng ban ơn và che chở họ,Ngài cho mưa xuống trên người tốt và kẻ xấu, cho mặt trời soi sáng kẻ lành và kẻ gian.

Chúa Giêsu hoàn thiện Luật Môsê: Luật cũ dạy người Do thái phải yêu thương thân nhân và những người đồng chủng, đồng thời phải ghét kẻ thù là dân ngoại và những kẻ chống lại mình. Luật Mới của Chúa Giêsu dạy môn đệ phải mở rộng tinh yêu để đến với mọi người, nhất là những người nghèo đói bệnh tật, què quạt đui mù câm điêc… và còn phải yêu thương cả những kẻ làm ác và kẻ thù ghét mình nữa.

Trong tương quan xã hội với bạn bè, nơi làm việc, hãy noi gương Chúa Giêsu và thực hiện lời dạy của Chúa hôm nay để tẩy rửa khỏi mình những ý muốn trà thù trả oán, nhưng trái lại hãy quảng đại để tha thứ đón nhận nhau giúp cho nhau nên tốt, và hãy làm cho mình trở nên dễ thương dễ mến trước mặt mọi người. Vì tất cả chúng ta đều là con cùng một Cha trên trời.

        Trang Tin Mừng này như một phần nào của bài ca Đức Ái. Đức ái này được xuất phát từ tình yêu của Thiên Chúa đã giành cho chúng ta và bây giờ đến lượt chúng con cần thực hiện cho nhau. Xin cho chúng ta một  lòng sống trọn giới răn yêu thương mà Chúa đã truyền dạy, để chúng ta trở nên hoàn hảo như Cha chúng ta trên trời là Đấng hoàn hảo vậy