Khi nhìn vào những vị thánh, chúng ta thường có khuynh hướng xem đó là những người với vầng hào quang thánh thiện, chứ không phải những người với những đấu tranh chật vật như mọi người chúng ta. Cách nghĩ như thế khiến các thánh ít giống con người, và có vẻ quá xa vời đến nỗi chúng ta không thể noi gương các vị được.
Quyển Tình yêu làm nên thánh Têrêsa của David Scott muốn đảo ngược chuyện này. Ông suy ngẫm về những khía cạnh cuộc đời của Mẹ Teresa thành Calcutta vốn thường bị bỏ qua, chẳng hạn như 18 năm mẹ sống trong Nhà kín Loreto ở Calcutta, và không thấy được những cảnh khốn cùng bên ngoài bức tường nhà kín. “Sự biến đổi của mẹ hướng đến người nghèo, là một tiến trình chậm rãi,” ông Scott xác nhận.
Và đặc biệt hơn nữa là những chi tiết mà ông Scott đưa ra về đêm tối tâm hồn hơn 50 năm của mẹ, và thị kiến vào năm 1947 khi mẹ Teresa thấy Chúa Giêsu và Đức Mẹ khiến mẹ dấn thân cho người nghèo và người hấp hối. Dù cho mẹ đã hủy các ghi chú và nhật ký của mình, nhưng một tập các lá thư mẹ gởi cho các linh hướng của mình trong năm 1947 đã cho thấy có những lúc mẹ kháng cự lại yêu cầu của Chúa Giêsu khi Ngài muốn có “Các Nữ tử Bác ái, ngọn lửa yêu thương của Ta giữa những người nghèo, người bệnh, người hấp hối, những đứa trẻ trên đường phố.”
Chúa Giêsu đã bảo mẹ là “người bất tài nhất, yếu đuối và tội lỗi, nhưng chính vì thế Ta muốn dùng con cho vinh quang của Ta! Chẳng lẽ con từ chối sao?” Mẹ Teresa mô tả việc mẹ phản đối yêu cầu khẩn thiết này và “bảo Chúa Giêsu tìm một người khác, nói rằng mẹ sợ những khó khăn và lời chế giễu mẹ sẽ phải chịu. Mẹ hứa sẽ trở thành một nữ tu tốt nếu Ngài để mẹ ở yên bình trong nhà kín. Nhưng Ngài cứ tiếp tục nài nỉ mẹ, thách thức mẹ: “Con từ chối làm việc này cho Ta sao?”
Tất cả những chuyện này khiến chúng ta thấy thật không tương hợp với hình ảnh cảm tính của mình về sự thánh thiện. Nhưng nó cho thấy các vị thánh rất giống chúng ta, và đôi khi các vị phải rất vất vả trong việc đón nhận lời mời gọi của Chúa. Và chúng ta hẳn cũng nghĩ một chuyện này: Liệu Mẹ Teresa đã nói “không” với Chúa? Biết bao nhiêu người đã từ chối những thúc đẩy của Thần Khí hay của chính Chúa Kitô, chống cự lại công cuộc cứu độ?
Từ năm 1957, những năm đầu tiên mẹ bắt đầu cảm thấy mình bị Chúa bỏ rơi, dù cho sau đó mẹ vẫn bắt đầu hoạt động sứ mạng của mình, Mẹ Teresa có viết cho một linh hướng của mình rằng “Họ nói những người trong địa ngục chịu đựng đau khổ muôn đời vì mất Chúa… Trong lòng con cũng đang cả giác nỗi đau mất mát khủng khiếp đó… cảm thấy Thiên Chúa không hiện hữu… cảm thấy như mình chối bỏ Chúa. Xin cầu nguyện cho con để con không trở thành một Giuđa với Chúa Giêsu trong đêm tối đau đớn này.”
Mẹ đã xin những người khác hủy các lá thư của mẹ đi. Nhưng tôi mừng vì có những người đã không làm theo ý mẹ. Vì nhờ như thế, chúng ta mới thấy Mẹ Têrêsa anh hùng đến thế nào, và cũng con người đến thế nào.
J.B. Thái Hòa chuyển dịch
