Mua Láng Giềng Gần

Có một thực tế đau buồn không thể chối cãi ở thế kỷ 21, đó là con người phải sống trong môi trường càng lúc càng ô nhiễm vì ám đủ thứ khói, từ khói xe, khói thuốc lá, đến khói nhà máy... Đừng tưởng khói chỉ làm mờ mắt cư dân thị thành. Ô nhiễm môi trường còn nhanh hơn vết dầu loang, thậm chí trở thành vấn đề gay gắt ở nông thôn, khi hóa chất càng lúc càng có mặt trong nông nghiệp. Ngay cả khu sinh thái cũng khó tránh, khi khách du lịch là nguyên nhân phá hoại thiên nhiên! Do đó, không lạ gì khi ho là một trong các nguyên nhân hiện đang xô đẩy người bệnh đến phòng khám.

Thống kê mới đây ở Đức và Áo, nơi tình trạng ô nhiễm môi trường chắc chắn không thể trầm trọng hơn nếu so với nhiều đô thị ở nước ta, cho thấy không dưới 11 triệu người, nghĩa là hơn 10% dân số, đang là nạn nhân của bệnh đường hô hấp. Đời còn gì vui khi cứ 10 mạng thì có một người té ho. Tệ hơn nữa là 80% trong số đó không hề xem ho hen là chuyện quan trọng! Ngược lại, cứ như là chuyện bình thường vì đa số "ho sĩ" không có thời giờ đến thầy thuốc chỉ vì tật khúng khắng, cho dù từ nhiều... năm! Chưa hết, gần 60% không mấy quan tâm nếu họ càng lúc càng ngộp thở khi đi nhanh, lúc khiêng nặng hay lên cầu thang. Theo họ, đó chỉ là dấu hiệu bình thường của tuổi già, dù bạn đồng niên không phải ai ai cũng hụt hơi như họ!

Chính vì khuynh hướng xem thường bệnh đường hô hấp mà bệnh tim vẫn tiếp tục giữ ngôi vô địch về con số tử vong. Bệnh lý trên đường hô hấp, mặc dầu lúc đầu không có gì nghiêm trọng, dù dưới dạng nào cũng thế, sớm muộn cũng dẫn đến hậu quả bất lợi trên chức năng của hệ tim mạch. Không cần chứng minh dông dài thì thầy thuốc nào cũng đồng ý. Một số không ít người đau tim là do bệnh phổi trước đó không được điều trị đến nơi đến chốn, trong khi bệnh phổi không hẳn lúc nào cũng khó chữa. Cái giá phải trả với bệnh tim có đáng hay không? Nói cách khác, muốn sống lâu, muốn tim đập hoài không biết mệt thì phải biết cách o bế hai lá phổi. Môi hở răng lạnh là thế!

Tim với phổi như cá với nước? Điều đó hoàn toàn hợp lý khi 300 triệu phế nang trong hai lá phổi, nếu được trải rộng để lấy mặt bằng sẽ có diện tích lớn hơn sân vận động! Bệnh lý trên nhu mô phổi, dù là viêm tấy hay bội nhiễm, đều là nhân tố gây hư hao phần nào đó trong mô phổi. Hậu quả là chức năng thông khí của hai lá phổi khó mà không bị suy giảm do tình trạng viêm phế quản, hen suyễn hay khí thủng phổi! Chính vì thế mà muốn phòng bệnh tim phải nhớ kiểm soát khả năng thông khí của phổi, thay vì chỉ tập trung vào cholesterol, như thái độ hiện nay của nhiều người bệnh do lời đồn thất thiệt. Nếu không thể đến phòng khám chuyên khoa để đo dung lượng phổi bằng dụng cụ chính xác, mỗi người cũng có thể tự kiểm soát mức độ khỏe mạnh của hai lá phổi, tất nhiên với độ tin tưởng tương đối, thông qua vài biện pháp rất đơn giản, như:

- Hát thật lớn trong phòng tắm. Hát hay không bằng hay hát. Cho dù không có chất giọng đủ tiêu chuẩn "tiếng hát truyền hình" cũng đừng ngại. Nếu buổi trình diễn không khán giả của bạn trơn tru đến cuối bài, nghĩa là bạn không phải dừng chân dọc đường vài lần để lấy hơi, thì chưa có gì đáng lo. Ngược lại, gãy gánh giữa đường là dấu hiệu cho thấy bạn đã đến lúc nghĩ về hai lá phổi nhiều hơn. Đừng quên chấm điểm cho khách quan. Hát một mình trong phòng tắm cũng phải tôn trọng nghệ thuật.

- Thổi một hơi cho phồng chiếc bong bóng. Được thì tốt, con cháu càng vui hơn vì có quà bất ngờ. Nếu không xong thì đừng chần chờ thêm nữa làm gì. Đã đến lúc bạn cần nói chuyện với một thầy thuốc thân tín trên tinh thần "gặp nhau mỗi tuần".

- Thổi tắt ngọn nến cách xa khoảng một mét. Đừng vội buồn nếu nến không tắt. Không hẳn vì chức năng thông khí của phổi bạn thuộc nhóm "thôi rồi". Rất thường khi bạn tuy có phùng mang trợn má nhưng quên nhắm cho trúng ngọn nến.

Ba hình thức vừa kể trên không chỉ có tác dụng kiểm tra. Đó còn là ba bài tập đơn giản để duy trì chức năng thông khí của hai lá phổi. Có khó lắm không với bài hát khởi động buổi sáng, chiếc bong bóng cho cháu bé cạnh nhà hay ngọn nến lung linh sau một ngày căng thẳng!

"Bán anh em xa, mua láng giềng gần", ông bà đã dạy như thế, lẽ nào sai?! Sát bên trái tim đâu có hàng xóm nào gần hơn hai lá phổi. Còn đợi gì nữa mà không nịnh hai lá phổi cho thêm bạn bớt thù!