Chuyến đi của ĐGH Phanxicô đến Myanmar, Bangladesh tập trung một từ: Rohingya
Thứ Hai, Đức Thánh Cha Phanxicô thăm Miến Điện và Bangladesh để khuyến khích những cộng đồng Công giáo nhỏ bé và tiếp cận với những người ngoại vi và người nghèo nhất ở châu Á, nhưng câu hỏi lớn nhất hiện nay là liệu ngài có đề cập đến “Rohingya” trong khi ngài ở đây hay không.
Câu hỏi “Liệu ngài sẽ nói hay không? Đã nổi lên cuộc tranh luận trước chuyến đi của Đức Thánh Cha Phanxicô, bắt đầu từ thứ Hai và kết thúc với một cuộc tập trung giới trẻ ở Dhaka vào ngày 2 tháng Mười Hai.
Khi đến Yangon, Đức Thánh Cha đã được các quan chức Công giáo địa phương chào đón và đoàn xe của ngài đi ngang qua hàng ngàn người Công giáo Miến Điện, những người đứng hai bên đường đường, mặc trang phục truyền thống và trỗi nhạc.
Tại Miến Điện, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ gặp riêng với lãnh tụ dân sự của quốc gia này, Bà Aung San Suu Kyi, vị lãnh tụ quân sự hùng mạnh và các nhà sư Phật giáo. Ngài sẽ chào đón một phái đoàn người Hồi giáo Rohingya và gặp gỡ lãnh đạo chính trị và tôn giáo của Bangladesh tại Dhaka. Những thánh lễ cho các tín hữu Công giáo và các cuộc họp với hệ thống giáo hội địa phương xung quanh chuyến hành trình ở mỗi quốc gia.
Giáo Hội Công giáo địa phương của Miến Điện đã công khai kêu gọi Đức Thánh Cha Phanxicô tránh sử dụng thuật ngữ này, điều này bị bỏ xa bởi nhiều người địa phương vì nhóm dân tộc thiểu số này không phải là người thiểu số được công nhận trong nước. Người Rohingya trong những tháng gần đây đã thuộc về những gì Liên Hiệp quốc nói là một chiến dịch “thanh lọc sắc tộc sách giáo khoa” của quân đội ở bang Rakhine bị tàn phá.
Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cầu nguyện cho “anh chị em Rohingya của chúng ta” và bất kỳ quyết định nào để tránh khỏi thuật ngữ này đều có thể được xem như sự đầu hàng quân đội Miến Điện và một vết nhơ trên di sản của ngài đối với những người bị áp bức và bị gạt ra ngoài xã hội, dù cho có thất sách như thế nào.
Nhà phân tích Khin Zaw Win, một cựu tù chính trị của Miến Điện nói rằng: “Là một nhà lãnh đạo tôn giáo - lãnh đạo Công giáo - có nghĩa là ngài được tôn trọng, nhưng tất nhiên là có lo ngại nếu ngài nói điều gì đó, mọi người có thể nói, ‘OK, ngài đã đi đến can thiệp. Vì vậy, tôi nghĩ rằng rất nhiều thuật ngữ ngoại giao là cần thiết, ngoài những mối quan hệ công chúng.”
Chuyến đi đã được lên kế hoạch trước khi vụ va chạm mới nhất xảy ra vào tháng Tám, khi các chiến binh Rohingya tấn công các vị trí an ninh tại Rakhine. Lực lượng an ninh Miến Điện đáp trả bằng một cuộc chiến tàn phá đã buộc hơn 620.000 người Rohingya phải chạy trốn đến Bangladesh, nơi họ đang sống trong những trại tị nạn.
Các tín hiệu từ Vatican hỗn hợp: Người phát ngôn của Vatican đã dùng thuật ngữ “Rohingya” trong cuộc họp báo trước chuyến đi và nói “Đây không phải là một từ bị cấm” đối với Vatican. Tuy nhiên, nhà ngoại giao hàng đầu của Tòa Thánh, Đức Hồng y Pietro Parolin, đã tránh nó trong một cuộc phỏng vấn với các phương tiện truyền thông của Vatican vào đêm trước của chuyến đi.
Cuộc tranh luận không chỉ là ý nghĩa: chính phủ Miến Điện và phần lớn đa số Phật giáo cho rằng họ là những người nhập cư Bengal từ Bangladesh sống bất hợp pháp trong nước, mặc dù Rohingya đã sống ở đó từ nhiều thế hệ.
“Sẽ là một tình huống khó khăn (nếu ngài sử dụng từ này), tôi nghĩ vì hầu hết mọi người không thể chấp nhận nó.” Nông dân Win Myaing nói.
Seaman Kyaw Thu Maung cho biết vấn đề này rất khó khăn bởi vì thuật ngữ “Rohingya” mang rất nhiều trọng lượng chính trị đối tất cả người dân Miến Điện.
“Nhưng cảm giác của tôi là nếu Đức Giáo hoàng sẽ nói về vấn đề Rakhine, mọi người sẽ không thích Đức Giáo hoàng nữa,” ông nói., Nguyễn Minh Sơn
589 28-11-2017
