 |
| Một cửa sổ kính màu của Lucien Bégule mô tả Thánh Irênê tại Nhà thờ Thánh Irênê ở Lyon, Pháp. Gérald Gambier từ Wikimedia (Public Domain). |
Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết hôm thứ Năm rằng ngài có kế hoạch tuyên bố Thánh Irênê thành Lyon là Tiến Sĩ Hội Thánh với tước hiệu “Doctor Unitatis”, nghĩa là “Tiến sĩ của Hiệp nhất”.
Đức Thánh Cha đã đưa ra thông báo này trong một bài phát biểu trước Nhóm Công tác Thánh Irênê, một nhóm các nhà thần học Công giáo và Chính thống giáo, những người đã cùng nhau thực hiện một nghiên cứu về tính hiệp hành (synodality) và quyền tối thượng (primacy).
 |
| Vatican Media |
Đức Thánh Cha Phanxicô đã cho biết vào ngày 7 tháng 10 rằng, “Thánh bảo trợ của các bạn, Thánh Irênê thành Lyon - vị thánh mà chẳng bao lâu nữa tôi sẽ tuyên bố là Tiến sĩ Hội Thánh với tước hiệu Tiến sĩ của Hiệp nhất - đã đến từ Đôngphương để thực thi sứ vụ Giám mục của mình ở Tây phương, và là một cầu nối thần học và thiêng liêng vĩ đại giữa các Kitô hữu Đông phương và Tây phương.”
Thánh Irênê là một Giám mục và văn sĩ ở thế kỷ thứ hai được cả người Công giáo và Chính thống giáo tôn kính và nổi tiếng là người bác bỏ các dị giáo của thuyết Ngộ đạo bằng cách bảo vệ cả nhân tính và thần tính của Chúa Kitô.
Năm ngoái, các Giám mục Hoa Kỳ đã bỏ phiếu để ủng hộ việc Thánh Irênê được phong làm Tiến sĩ Hội Thánh theo yêu cầu của Đức Hồng y Philippe Barbarin, Tổng Giám mục lúc bấy giờ của Lyon, miền nam nước Pháp, và đã gửi sự chấp thuận của họ đến Vatican để Đức Giáo Hoàng xem xét.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng, “Tên của ngài, Irênê, có chứa từ ‘hòa bình’. Chúng ta biết rằng hòa bình của Thiên Chúa không phải là một loại hòa bình ‘mang tính thương lượng’, tức là kết quả của các thỏa thuận nhằm bảo vệ lợi ích, mà là hòa bình để hòa giải, để gắn kết với nhau trong sự hiệp nhất. Đó là hoà bình của Chúa Giêsu.”
 |
| Vatican Media |
Đức Giáo Hoàng cũng đã nói đến tính hiệp hành và quyền tối thượng trong cuộc họp của ngài với Nhóm Công tác Thánh Irênê, một nhóm công tác chung của Chính thống giáo - Công giáo từ Viện Nghiên cứu Đại kết tại Đại học Giáo Hoàng Thánh Tôma ở Rôma.
“Một cách tiếp cận hiệu quả đối với quyền tối thượng trong các cuộc đối thoại về thần học và đại kết nhất thiết phải dựa trên suy tư về tính hiệp hành. Không có cách nào khác." Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
“Tôi đã thường xuyên bày tỏ niềm tin của mình rằng trong một Giáo Hội hiệp hành, luồng ánh sáng lớn hơn có thể được soi tỏ dựa trên việc thực hiện quyền tối thượng của Thánh Phêrô (Petrine primacy).”
 |
| Vatican Media |
Quyền tối thượng của Thánh Phêrô đề cập đến thẩm quyền tuyệt đối của Đức Giáo Hoàng với tư cách là một mục tử và lãnh đạo có quyền tài phán ngay lập tức và trực tiếp đối với toàn thể Giáo Hội.
Quyền tối thượng của Giám mục Rôma là một trong những vấn đề chính gây bất đồng khiến các Kitô hữu Chính thống giáo tách rời khỏi Giáo Hội Công Giáo. Chính thống giáo Đông phương có một mô hình Giáo Hội thuộc quyền Giám mục, thay vì một thẩm quyền tập trung.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã cảm ơn nhóm về một nghiên cứu mới được phát hành gần đây, “Phục vụ cho sự Hiệp thông: Tư duy lại Mối quan hệ giữa Quyền tối thượng và Tính hiệp hành”.
 |
| Vatican Media |
Đức Thánh Cha nói rằng, “Thông qua đối thoại kiên nhẫn mang tính xây dựng, đặc biệt là với các Giáo hội Chính thống giáo, chúng ta đã hiểu đầy đủ hơn rằng trong Giáo Hội, quyền tối thượng và tính hiệp hành không phải là hai nguyên tắc cạnh tranh để được giữ cân bằng, mà là hai thực tại thiết lập và duy trì lẫn nhau trong việc phục vụ cho sự hiệp thông.”
“Cũng giống như quyền tối thượng đặt trước việc thực thi tính hiệp hành, thì tính hiệp hành đòi hỏi việc thực hiện quyền tối thượng.”
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng bày tỏ hy vọng rằng thượng hội đồng sắp tới của Giáo Hội Công Giáo về tính hiệp hành sẽ cho phép người Công giáo trên toàn thế giới suy ngẫm về tính hiệp hành và quyền tối thượng của Thánh Phêrô.
Đức Giáo Hoàng sẽ khởi động tiến trình thượng hội đồng kéo dài ba năm của Giáo Hội vào cuối tuần này bằng một thánh lễ vào ngày 10 tháng 10. Tất cả các giáo phận cũng đã được mời gọi dâng thánh lễ khai mạc vào Chúa Nhật tiếp theo, ngày 17 tháng 10.
“Tôi tin tưởng rằng, với sự trợ giúp từ Thiên Chúa, tiến trình thượng hội đồng bắt đầu trong những ngày tới ở mọi giáo phận Công giáo cũng sẽ là cơ hội để suy ngẫm sâu hơn về khía cạnh quan trọng này, cùng với những nhóm Kitô hữu khác,” Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng lưu ý rằng nhóm các học giả Chính thống giáo và Công giáo đã chọn Thánh Irênê làm vị bảo trợ cho họ.
“Các bạn thân mến, với sự giúp đỡ của Thiên Chúa, các bạn cũng đang nỗ lực phá bỏ những bức tường ngăn cách và xây dựng những nhịp cầu hiệp thông,” Đức Thánh Cha còn cho biết thêm.
 |
| Vatican Media |
Đức Hồng y Kurt Koch, chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Hiệp nhất các Kitô hữu, cũng đã tham dự buổi tiếp kiến của Đức Giáo Hoàng với Nhóm Công tác Thánh Irênê.
Đức Hồng y đã lập luận rằng việc tăng cường tính hiệp hành là “đóng góp quan trọng nhất” mà Giáo Hội Công Giáo có thể thực hiện để đối thoại về đại kết, đặc biệt là đối thoại với Chính thống giáo.
“Thượng hội đồng này sẽ không chỉ là một sự kiện quan trọng trong Giáo Hội Công Giáo, mà nó sẽ còn bao gồm một thông điệp đại kết quan trọng, vì tính hiệp hành là một vấn đề cũng thúc đẩy vấn đề đại kết và thúc đẩy nó đi vào chiều sâu,” Đức Hồng y Koch đã cho biết trên tờ L'Osservatore Romano của Vatican vào ngày 18 tháng 1.
Đức Hồng y cũng đã hướng về Tuyên ngôn Ravenna năm 2007, trong đó các nhà thần học Công giáo và Chính thống giáo đều đồng ý rằng Giám mục Rôma là “người đứng đầu” ("protos"), hay người quan trọng nhất trong số các thượng phụ, trước khi có sự chia rẽ Đông và Tây.
Ngài nói, “Việc đối thoại song phương đã có thể cùng nhau lần đầu tiên tuyên bố rằng Giáo Hội được tổ chức mang tính hiệp hành ở mọi cấp độ, và do đó ở cấp độ phổ quát Giáo Hội cũng cần có một người đứng đầu, là một dấu mốc quan trọng trong cuộc đối thoại giữa Công giáo và Chính thống giáo.”
Đức Hồng y Koch còn cho biết thêm rằng, để bước đi này có thể đơm hoa kết trái trong tương lai, cần phải làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa tính hiệp hành và quyền tối thượng.
Tác giả: Courtney Mares - Nguồn: Catholic News Agency (07/10/2021)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên
