Chúng ta bắt đầu chương này với một chất vấn: Làm sao chúng ta thoát ra khỏi tình trạng nô dịch của cô đơn? Bằng phân biệt các dạng cô đơn khác nhau, chúng ta thấy rõ ràng hơn, cô đơn không phải là một hiện tượng đơn giản và các khía cạnh của nó mang chiều kích thần học ở những mức độ khác nhau. Tất cả dạng cô đơn đều là sự nô lệ hóa, nhưng không phải tất cả đều cần đến một giải đáp thần học. Bởi vậy, ở điểm này, với nền tảng là các phân biệt ở trên, chúng ta có thể diễn giải cách Kitô về tâm trạng cô đơn của con người.
Trong linh đạo Kitô có chỗ nào nói đến cô đơn? Gần như mọi nơi. Như chúng ta sẽ thấy, kinh thánh và truyền thống luôn luôn cho chúng ta vừa nhận thức vừa giải pháp sáng tạo cho vấn đề cô đơn. Chúng ta cũng sẽ thấy, nhận thức về cô đơn của linh đạo Kitô thấu suốt và vượt trên những lời giải cục bộ và khắc kỷ của chủ nghĩa duy nhân. Ngược quá nhiều với khôn ngoan thông thường xem cô đơn là một điều xấu và khuyên chúng ta tránh xa bằng mọi giá, nhận thức Kitô sẽ thách thức chúng ta nhận rõ các dạng cô đơn khác nhau, tránh đi loại này, chịu đựng loại kia, và tham dự cách chủ động tích cực những dạng khác của cô đơn.
Hơn nữa, trong các chương tiếp, tôi sẽ cố gắng làm rõ nhận thức Kitô về cô đơn, không chỉ giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của cô đơn mà còn cho thấy có một số dạng cô đơn thực sự là sức mạnh hùng cường nhất, là những đặc nét ưu tú nhất của hiện hữu nhân tính, và là một điều có thể mang lại ý nghĩa và mục đích cho cuộc sống chúng ta. Và như thế, nhận thức Kitô về cô đơn có thể là một sự giải phóng thực sự.
Khi chìm trong thống khổ của cô đơn, chúng ta không khác gì các bệnh nhân cần được điều trị tâm lý. Chúng ta nóng lòng tìm giúp đỡ để hiểu được trải nghiệm này và để có thể hợp nhất nỗi cô đơn vào trong đời sống chúng ta cách có ý nghĩa. Chúng ta cảm nhận được thực tế của nó và chúng ta vật lộn với nó, nhưng thường thì chúng thiếu đi nhận thức để có thể giải phóng chúng ta khỏi bạo lực của nó. Tôi tin rằng nhận thức Kitô về cô đơn có thể cho chúng ta dạng tri thức giải phóng này. Thấu suốt Kitô học đóng vai một “Môsê” cho chúng ta, đưa chúng ta qua “Biển Đỏ” đến bờ tự do, dẫn chúng ta vượt qua tình trạng gọi là “qua tấm kính tăm tối” đến vùng đất hứa, nơi đó chúng ta sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa và tha nhân mặt diện đối diện.
J.B. Thái Hòa dịch
