Sư huynh Luis De Cáncer, vị tử đạo tiên khởi của vùng Florida

Simon Wendler | Shutterstock

Sinh ra tại Tây Ban Nha, vị tu sĩ Dòng Đa Minh này đã chịu tử đạo tại Tampa năm 1549.

Sư huynh Luis De Cáncer có lẽ được biết đến nhiều hơn với cái tên sư huynh Luis de Barbastro. Sinh ra ở Barbastro (Aragón, Tây Ban Nha), Sư huynh Luis De Cáncer là vị tu sĩ Dòng Đa Minh đầu tiên được chọn làm bề trên tu viện ở San Juan, Puerto Rico, và là một trong những vị tử đạo của vùng Florida. Là môn sinh của luật gia, triết gia, thần học gia và biên niên sử gia nổi tiếng Dòng Đa Minh là sư huynh Bartolomé de Las Casas, sư huynh Luis De Cáncer đã đến vùng Caribê vào khoảng năm 1517; sau một thời gian làm việc ở khu vực này, vị tu sĩ đã mạo hiểm vào đất liền và đạt được một số thành công trong việc truyền giáo ở Mêxico và Guatemala. Từ đó, sư huynh Luis De Cáncer đã đề xuất để được đi truyền giáo đến vùng Florida.

Vào thời điểm đó, bán đảo Florida đã được khám phá và bị tàn phá bởi Hernando de Soto, người Châu Âu đầu tiên vượt qua sông Mississippi. Trên thực tế, Hernando de Sotovà Cabeza de Vaca là những người Châu Âu đầu tiên từng mạo hiểm đi sâu vào vùng đất ngày nay thuộc lãnh thổ của Hoa Kỳ: De Soto đã băng qua Florida, Georgia, Alabama, Mississippi và rất có thể là Arkansas. Cabeza de Vaca còn băng qua vùng đất ngày nay là New Mexico, phần lớn Texas, và đến phần mũi của bán đảo Florida.

Sau cuộc thám hiểm của De Soto, những cư dân vùng Florida bản địa rất thù địch với người Tây Ban Nha. Đúng như dự đoán từ vị môn sinh của Las Casas, sư huynh Luis De Cáncer đã lập luận rằng bạo lực hơn nữa sẽ chẳng bao giờ dẫn đến việc cư dân ở bán đảo này chuyển sang đạo Công giáo. Để tránh đụng độ thêm nữa với người bản địa, Gene M. Burnett giải thích trong cuốn Quá khứ của Florida (Florida's Past) của mình rằng vua Charles V đã chấp thuận sứ mệnh ở vùng Florida của De Cáncer, nhưng nói rõ ràng rằng vị tu sĩ này chỉ nên du hành đến bờ biển phía đông ở trên và tránh các vùng lãnh thổ phía nam mà những kẻ chinh phục trước đó bị tấn công ở khu vực Bờ biển vùng Vịnh (Gulf Coast).

Tuy nhiên, sư huynh Luis De Cáncer đã chọn thêm bốn tu sĩ Dòng Đa Minh khác (ba linh mục và một sư huynh) và đến Havana vào năm 1549, nơi các vị tu sĩ đã chọn một người Florida bản địa mới trở lại đạo là cô Magdalena để làm thông ngôn cho mình. Sau đó, họ đi đến Florida trên một chiếc thuyền bườm do Juan de Arena làm thuyền trưởng. Bất chấp lời cảnh báo phải tránh khu vực Bờ biển vùng Vịnh và các mệnh lệnh hoàng gia do nhà vua Tây Ban Nha áp đặt trong cuộc thám hiểm, Juan de Arena đã đưa các vị tu sĩ này đến một khu vực phía nam Vịnh Tampa, xa hơn vài dặm so với nơi mà những cuộc thám hiểm đầy bạo lực trước kia đã từng đến được.

Khi đến đó, đoàn thám hiểm đã gặp một nhóm người bản xứ, những người đã kể với họ về vô số ngôi làng của người Tocobaga xung quanh Vịnh Tampa. Đoàn thám hiểm đã tách ra: một linh mục, một sư huynh, một thủy thủ, và cô Magdalena đã tháp tùng cùng những người bản địa và đi bộ đến ngôi làng của họ. Riêng sư huynh Luis De Cáncer thì quay trở về thuyền và đến gặp họ sau đó ở Vịnh Tampa.

Cuốn sách của Gene M. Burnett còn soạn ra một số biên niên sử ban đầu về chuyến thám hiểm của sư huynh Luis De Cáncer. Theo những ghi chép đó, De Cáncer đến Vịnh Tampa vào ngày 23 tháng 6 năm 1549. Chỉ có cô Magdalena và một nhóm cư dân bản địa Florida chào đón vị tu sĩ này ở đó. Còn các tu sĩ Dòng Đa Minh và viên thủy thủ đều không ở đó với họ.

Cô Magdalena đã kể lại với sư huynh Luis De Cáncer việc cô đã thuyết phục được những người Tocobaga tin rằng các tu sĩ này đều hiền hoà và giờ đây các tu sĩ này đã trở thành những vị khách của họ. Khi sư huynh Luis De Cáncer và những người bạn của mình quay trở lại con tàu vào buổi tối hôm đó, họ gặp thấy một thủy thủ đã từng bị người Tocobaga bắt làm nô lệ nhiều năm trước đó và nay đã tìm cách trốn thoát được. Người thủy thủ nói với sư huynh Luis De Cáncer rằng những cư dân bản địa Florida đã giết hai tu sĩ và bắt viên thủy thủ làm nô lệ.

Những người bạn đồng hành của sư huynh Luis De Cáncer muốn lên đường đến bờ biển phía đông của Florida ngay lập tức nhằm chạy trốn khỏi sự thù địch rõ ràng của người Tocobaga. Theo biên niên sử, vị tu sĩ này đã từ chối rời khỏi một vùng đất được “thánh hoá bằng máu” từ những người anh em của mình.

Ngày hôm sau, sư huynh Luis De Cáncer cùng với hai tu sĩ khác chèo thuyền vào bờ, nơi họ nhìn thấy một nhóm người Tocobaga. Sư huynh Luis De Cáncer đã nhảy xuống thuyền, lội đến bãi biển rồi quỳ xuống cầu nguyện một lúc. Khi sư huynh Fray Luis đứng dậy, thì những cư dân bản địa Florida đã bắt lấy và đánh đập vị tu sĩ này cho đến chết. Hiện nay sư huynh Fray Luis được xem là một trong những vị tử đạo tiên khởi của vùng Florida.