Vì sao Đức Gioan Phaolô II phục hồi lễ tôn kính vị Thánh này vào lịch phụng vụ?

Vì sao Đức Gioan Phaolô II phục hồi lễ tôn kính vị Thánh này vào lịch phụng vụ?

Vào năm 2002, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã làm một việc hoạ hiếm trong lịch sử: phục hồi lễ nhớ một vị Thánh đã bị bỏ ra khỏi lịch phụng vụ chung.

Vị Thánh đó chính là Thánh Catherine Alexandria. Tại sao việc sùng mộ vị Thánh này bị giảm nhẹ là một vấn đề lịch sử gây tò mò.

Vào năm 1969, Đức Giáo Hoàng Phaolô VI ban hành lịch phụng vụ cải cách. Nhiều nguồn tin trong Giáo Hội không đưa tin, nhưng chuyện cải cách này của Đức Phaolô VI lại bất ngờ đến mức khá thu hút truyền thông thế tục. Trong lịch mới, hàng tá lễ kính nhớ của các vị Thánh đã bị bỏ ra - trong đó có cả những vị nổi tiếng như Thánh Barbara, Thánh Ursula, và Thánh Catherine. Lý do được đưa ra là vì tài liệu xác thực về tiểu sử của những vị này còn rất sơ sài. Lịch này còn loại bỏ lễ của nhiều vị giáo hoàng mà Giáo Hội vẫn tôn kính như các Thánh. Ngoài ra, lịch phụng vụ cải cách cũng loại bỏ những vị mà tuy đã được sùng kính lâu đời nhưng thông tin lai lịch cũng không rõ ràng. Một ví dụ là Thánh Chrysogonus, một vị tử đạo mà tên ngài được nhắc đến trong Kinh Nguyện Thánh Thể 1. Ngài đã được sùng kính lâu đời, nhưng giờ đây việc sùng kính đó chỉ được giới hạn ở nhà thờ kính ngài ở Rôma thôi.

Trở lại với Thánh Catherine: có một truyền thuyết rất thú vị về Thánh nữ, nhưng chúng ta không thể nói chắc bao nhiêu phần trong đó là thật. Tương truyền, Catherine là một phụ nữ trẻ trung thông minh, sống trong một gia đình khá giả ở Alexandria, Ai Cập. Cô ấy dành phần lớn thời gian rảnh rỗi trong Đại Thư Viện. Một ngày kia, khi cô ngủ gục trên quyển sách, cô nằm mơ thấy một Phụ Nữ xinh đẹp ẵm một Hài Nhi còn xinh đẹp hơn trong tay. Người Phụ Nữ hỏi Hài Nhi: "Con có chịu cưới Catherine không?" Hài Nhi đáp: "Không. Cô ta thật xấu xí."

Catherine giật mình dậy, dàn dụa nước mắt. Một người đàn ông lớn tuổi bước đến gần để hỏi cô chuyện gì đã xảy ra. Sau khi nghe hết câu chuyện, người đàn ông đáng kính giải thích rằng người Phụ Nữ chính là Đức Trinh Nữ Maria và Hài Nhi là Chúa Giêsu. Chúa đã nói cô xấu xí vì cô là một người dân ngoại, còn vương tội tổ tông truyền. Người đàn ông đó chính là một vị linh mục, và ngài liền dạy giáo lý cho Catherine. Cô học tập nhanh chóng và được rửa tội. Sau đó cô lại nằm mơ, lại thấy Chúa Giêsu và Đức Mẹ xuất hiện. Đức Mẹ lại vẫn hỏi Con mình có muốn lấy Catherine không. Lần này Chúa Giêsu đáp: "Có. Cô ấy rất xinh đẹp." Sau đó Chúa Giêsu Hài Nhi trao cho Catherine một chiếc nhẫn. Khi cô tỉnh dậy, tay cô thật sự đang đeo chiếc nhẫn. Khi có cuộc bách hại Kitô giáo ở Alexandria, Catherine bị bắt. Cô bị kết án phanh thây trên một bánh xe đinh, nhưng khi cô chạm vào thì bánh xe tan vỡ. Do đó Catherine bị chém đầu. Các thiên thần mang xác Catherine về chôn trên núi Sinai.

Vào thế kỷ 6, Hoàng đế Justianianô xây dựng một tu viện trên núi Sinai và lưu giữ thánh tích Thánh Catherine ở đó. Suốt 1500 năm, nơi này thu hút vô số khách hành hương, đặc biệt là người Chính Thống giáo. Khi ly giáo Đông-Tây xảy ra năm 1054, tu viện thuộc về Giáo Hội Chính Thống.

Năm 2000, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II tông du đến Trung Đông. Điểm nhấn của chuyến đi chính là cuộc viếng thăm tu viện Thánh Catherine. Đức Thánh Cha muốn có một cuộc cầu nguyện ở đó với các tu sĩ từ các nhánh Kitô giáo khác, một rabbi Do Thái và một imam Hồi giáo. Nhưng viện phụ Damianos của tu viện phản đối ý tưởng cầu nguyện liên tôn này. Viện phụ cho rằng việc làm đó sẽ khiến người khác nghĩ rằng đạo nào cũng như đạo nào, đức tin chỉ là một tuỳ chọn. Thêm vào đó, vị viện phụ kia cũng không chịu cầu nguyện chung với Đức Giáo Hoàng, vì cùng một lý do. Đây chắc chắn là một ray rứt cho Đức Giáo Hoàng. Dĩ nhiên, mọi chuyện tệ hơn vì vị tiền nhiệm của Đức Gioan Phaolô đã hạ cấp bậc lễ của Thánh Catherine yêu dấu của tu viện.

Khi trở về Rôma, Đức Gioan Phaolô II liền cho phục hồi lễ nhớ Thánh Catherine Alexandria vào lịch chung hoàn vũ, như một cử chỉ thiện chí với Giáo Hội Chính Thống. Ngày nay, vào ngày 25/11 hằng năm, các linh mục Công Giáo lại có thể đứng trên bàn thờ để dâng lễ kính nhớ Thánh Catherine Alexandria. Gioakim Nguyễn lược dịch.