Dược Sĩ Lê Văn Nhân
Trước kia, người nào có bụng lớn được xem là tốt tướng. Nhưng có liên quan chặt chẽ giữa mỡ bụng và tăng nguy cơ sức khỏe. Tế bào mỡ ở mô bụng hoạt động rất mạnh trên mặt chuyển hóa và do đó đặc biệt nguy hiểm.
Theo viện nghiên cứu quốc gia tim phổi máu Hoa-kỳ, nguy cơ bệnh nặng tăng theo vòng bụng trên 40 inches (100 cm) ở đàn ông và trên 35 inches (87.5 cm) ở phụ nữ.
Mỡ bụng sinh hormone và các chất chuyển tin (adipokines) góp phần vào việc tăng huyết áp và bệnh chuyển hóa.
Người có vòng bụng lớn thường nhiều mỡ bọc quanh các cơ quan trong bụng làm họ dễ bị bệnh tim, cao huyết áp, tiểu đường tip 2 và cao cholesterol. Theo một nghiên cứu của đại học Harvard, đàn ông có vòng bụng lớn thường có nguy cơ cao sạn mật.
Người lớn có quá nhiều mỡ ở vòng bụng tăng nguy cơ ung thư ruột già. Vòng bụng và tỷ số vòng bụng trên vòng mông là chỉ số béo mập ở bụng, và càng quan trọng trong nguy cơ ung thư ruột già hơn là trọng lượng toàn thân, theo một nghiên cứu lớn ở Âu châu.
Một nghiên cứu tìm thấy những người có tỷ số mỡ ở thân so với tỷ số mỡ ngoại vi ( quá nhiều mỡ bụng) có nguy cơ gấp rưỡi về bệnh đột qụy so với người có tỷ số này thấp.
Theo một nghiên cứu của đại học USC, mỡ bụng có thể biến đổi chuyển hóa glucose.
Acid béo từ mỡ bụng kích thích quá đáng sản xuất glucose trong gan mà insulin không thể nào loại bỏ được. Điều này sinh nguy cơ cao về bệnh tiểu đường và bệnh tim. Lượng insulin cao trong máu thúc đẩy tăng trưởng tế bào ung thư.
Mỡ nội tạng trong bụng liên hệ trực tiếp với nguy cơ cao tử vong ở đàn ông. Đại học Queen tìm thấy sự quan trọng đo mỡ bụng để tiên đoán bệnh và tử vong trong tương lai.
Các nhà nghiên cứu khuyên nên đo vòng bụng như là việc làm thường tình trong việc chăm sóc bệnh nhân.
Phòng ngừa:
Thức ăn nhiều dầu mỡ, ít vận động thể lực và stress có thể đưa đến nặng cân và nới rộng vòng bụng. Theo tác giả sách "the Cortisol connection" tạm dịch là kết nối với cortisol, khi bị stress, cơ thể nhả ra cortisol, adrenalin và insulin. Cortisol làm mức insulin tăng cao. Mức cortisol và insulin tăng cao có thể làm lên cân, thông thường ở vùng bụng.
Tiết thực và thể dục hạ thấp mức insulin nhiều hơn là chỉ tiết thực. Người tập thể dục mất nhiều mỡ nội tạng và giữ được cơ bắp tốt hơn người chỉ kiêng ăn. Thay một lượng nhỏ chất đạm cho chất bột có thể giảm béo mập ở bụng. Điều chỉnh chút ít thức ăn bỏ bớt chất bột (nhất là loại carbohydrat từ thực phẩm biến chế) có thể giúp ích cho quý vị trung niên.
Loại bỏ những thức ăn vặt nhiều đường và chất béo. Đừng uống nước ngọt trong chai hộp vì chứa nhiều fructose từ si-rô bắp. Các nhà nghiên cứu gợi ý fructose có thể khuyến khích lên cân và làm cho cơ thể mất khả năng cảm nhận đã no rồi.
Theo một nghiên cứu, tập thể dục vừa phải như đi bộ khoảng 3 giờ mỗi tuần, cũng đủ để ngừa tăng mỡ. Các giới chức y tế nên khuyên người lớn tập thể dục vừa phải 30 phút mỗi ngày.
