Trung tâm Mục vụ Giáo phận Mỹ Tho : Lễ giỗ giáp năm Cha Adrien Villard (giáo sư Đại Chủng Viện Huế và Đại Chủng viện Vĩnh Long)
Người Việt Nam vốn dĩ nặng tình nặng nghĩa và với truyền thống đạo lý “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” và đặc biệt “nửa chữ cũng là Thầy” để rồi dù đã không còn học với Thầy đã lâu hoặc Thầy ra đi thật xa nhưng lòng vẫn hướng về Thầy và nhớ về Thầy. Ngày hôm nay, 28 tháng 7 năm 2017 (kỷ niệm ngày Thầy về nhà Cha 1 năm), những học trò xưa của Thầy mang tên Adrien Villard ngồi lại bên nhau và với nhau để ... nhớ Thầy.
Dù năm tháng vô tình trôi mãi mãi,
Có hay bao mùa lá rơi.
Thầy đã đến như muôn ngàn tia nắng,
Sáng soi bước em trong cuộc đời.
Vẫn nhớ những khi trời mưa rơi,
Vẫn chiếc áo xưa sờn đôi vai,
Thầy vẫn đi, buồn vui, lặng lẽ.
Dù năm tháng vô tình trôi mãi mãi,
Tóc xanh bây giờ đã phai,
Thẫy vẫn đứng bên sân trường năm ấy,
Dõi theo bước em bước em trong cuộc đời,
Dẫu đếm hết sao trời đêm nay,
Dẫu đếm hết lá mùa thu rơi,
Nhưng ngàn năm, làm sao em đếm hết công ơn người thầy...
Trải qua biết bao nhiêu thăng trầm của cuộc đời và nhất là đời tận hiến và nhắm đến mục đích trồng người, Cha Cố Adrien Villard đã hiến mạng mình vì sự nghiệp giáo dục và đặc biệt giáo dục nơi đất khách quê người. Dẫu lòng vẫn muốn ở lại và chết trên mảnh đất Việt dấu yêu nhưng vì hoàn cảnh, Thầy phải trở về quê hương.
Yêu thương đất Việt, yêu các học trò đất Việt đến độ Thầy nhận thêm tên tiếng Việt ngoài tên cha mẹ đặt cho : Triệu Bá Vi. Và, Triệu Bá Vi mãi mãi là ân sư của rất nhiều thế hệ các Cha cựu sinh viên Xuân Bích Việt Nam trong thời kỳ trước năm 1975.
Triệu Bá Vi: kcó thể là chính Cha Bề Trên Gastine Tín đã đặt cho Ngài hay là Đức Hồng Y Trịnh Như Khuê, hay cả hai người. Chữ Triệu : là tên “Họ”, đại khái như Vũ, Nguyễn, Trần, Đỗ… của Việt Nam ta. Chữ chữ Bá: hình như là có nghĩa là nhiều, như người ta nói “Bá quan bá tánh…” ; Còn chữ Vi: chắc là từ cái tên Villard của Ngài, tuy nhiên Vi cũng là làm việc, hành động. Cho nên tên của Ngài cũng có thể diễn tả lý tưởng của Ngài : Ngài là con người hoạt động rất nhiều, con người hoàn tất rất nhiều công việc,…
Cha Adrien Villard được Chúa gọi về ngày 24/7/2016 tại Dòng Tiểu Muội Người Nghèo, ở Roanne thuộc giáo phận Lyon, Pháp. Cha hưởng thọ 96 tuổi (1920-2016). Thánh lễ an táng Cha được cử hành vào lúc 14h30 (19h30 giờ Việt Nam), thứ Tư ngày 27/07/2016 tại ngôi thánh đường quê hương của Cha: Làng Saint Nizier sous Charlieu, cách Roanne khoảng 15 km.
Đôi nét tiểu sử về cuộc đời đầy biến động của ngài Cha Adrien Villard :
Cha Adrien Villard sinh ngày 19/06/1920. Cha đến Hà Nội năm 1950 và phục vụ cho công việc đào tạo các linh mục trong suốt 25 năm ở nhiều nơi như: Đại Chủng Viện Hà Nội, Đại Chủng Viện Vĩnh Long, Đại Chủng Viện Thị Nghè, Đại Chủng Viện Huế… Sau năm 1975, Cha trở lại Pháp và sang truyền giáo ở Phi Châu. Vào những năm tháng cuối đời, Cha hưu dưỡng tại quê hương nước Pháp. Suốt cuộc đời, Cha luôn chú tâm vào việc đào tạo các chủng sinh tại các Đại Chủng Viện do Hội Xuân Bích đảm trách. Có nhiều linh mục là môn sinh của Cha ở khắp các giáo phận: Huế, Vĩnh Long, Cần Thơ và Mỹ Tho…
Để ghi nhớ ngày người Thầy đáng kính về nhà Cha, những học trò của Cha Adrien Villard từ Sài Gòn ngược xuống Mỹ Tho và Trà Vinh, Bến Tre thì trở về Mỹ Tho để dự Lễ giỗ. Có lẽ xa nhất là Cha Sở Sóc Trăng Phanxicô Phan Văn Triêm.
Lâu ngày có dịp gặp nhau để rồi mỗi lần gặp, kỷ niệm của tuổi thơ và đặc biệt của những ngày ngồi chung ghế chung trường thọ huấn với các cha giáo, thầy giáo trong đó có Cha Cha Adrien Villard lại trở về. Những câu chuyện nay và cả chuyện xưng được kể cho nhau như nối kết tình nghĩa anh em chung một Cha dẫu rằng có một số kẻ đã “tu xong”.
Ban đầu, dự định 9 giờ Thánh Lễ nhưng vì anh em ở xa nên chủ nhà là Cha Tổng Đại Diện Mỹ Tho Phaolô Trần Kỳ Minh đã dời lại đến 10 giờ cho đông đủ.
Và rồi, 10 giờ 00, Thánh Lễ giỗ đầu cầu nguyện cho Cha giáo Adrien Villard được cử hành. Chủ tế là Cha Tổng Đại Diện Mỹ Tho Phaolô Trần Kỳ Minh. Cùng đồng tế với Cha Phaolô hẳn nhiên là các học trò của Cha giáo và thêm những học trò ngày xưa đã “tu xong” như đã nói.
Phút lặng trầm nhớ về người Thầy đã gợi lại hình ảnh thân thương của Cha giáo. Mọi người cùng với Cha Chủ tế xin Chúa tha thứ những lầm lỗi của mọi người, của Cha Adrien Villard để cùng nhau dâng Thánh Lễ thật sốt sắng.
Trong bài chia sẻ Tin Mừng, Cha Tổng Phaolô dựa vào 2 ý chính của trang Tin Mừng Matthêu chương 25, 1 đến 13 để gởi đến cộng đoàn.
Cha Phaolô gợi lên hình ảnh chờ đợi chàng rễ lâu đến cũng như đêm tối trong lúc chờ chàng rể đến trong dụ ngôn có thể sánh ví như cuộc đời của Cha Adrien Villard.
Cha Adrien Villard đã học thần học tín lý ở Lyon. Học xong chương trình, với ý định của Bề Trên Xuân Bích là sai ngài sang Tầu (Trung Quốc) để rao giảng Tin Mừng. Sau đó Cha đã đã lên Paris học Chữ Nho và tiếng Tàu và rồi Cha đã biết rất khá Chữ Nho. Nhưng Mao Trạch Đông đã thắng Tưởng Giới Thạch, nên việc đi Tầu của Ngài bị bỏ qua! Ngài giỏi chữ Tàu, do đó ngài đã hiểu tiếng Việt cách tường tận sâu xa hơn nữa.
Cha Adrien Villard đã sang Việt Nam năm 1950 và vào giúp Chủng Viện Liễu Giai, Hà nộiSau hiệp định Gèneve , năm 1954, Ngài vào Nam, dạy ở Vĩnh Long đến năm 1957, lên Thị Nghè, Sài Gòn; rồi năm 1962, ngài ra Huế…
1975, vào “ngày đó” Cha đã bị trục xuất khỏi Việt Nam dù lòng không muốn.
Cha Adrien Villard đã đi trong đêm tối dài ngày với nhiều biến động nhưng Cha vẫn giữ ngọn đèn và đầy dầu trong bình để chờ chàng rể đến ... Ta xin Chúa thương đón nhận Cha vào nước của Ngài.
Sau khi kết Lễ, mọi người tham dự Thánh Lễ cùng ghi dấu những hình ảnh kỷ niệm của ngày Giỗ đầu Cha Adrien Villard hôm nay.
Và rồi bữa cơm gia đình được bày ra. Mọi người lại quây quần bên nhau với bữa cơm thân mật gia đình. Bữa cơm trào tràn hạnh phúc và hình ảnh của tuổi thơ trong Chủng Viện gợi về ... Dù xa xa lắm rồi nhưng kỷ niệm xưa vẫn dào dạt, vẫn trở về và văng vẳng tiếng nói, tiếng cười và thậm chí cự cãi nhau vì bất đồng chính kiến nữa.
Thánh Lễ, bữa cơm gia đình nhân Lễ giỗ đầu của Cha Adrien Villard khép lại và mọi người hẹn nhau năm tới 2018 sẽ dâng Thánh Lễ cầu nguyện cho “Cố nhân” tại Cần Thơ – nơi mà nhiều học trò cũng đã thụ hưởng nền giáo dục và nhân cách sống của người thầy mang tên Triệu Bá Vi đáng kính.
Những ai đã tiếp xúc, gặp gỡ vẫn không thể nào quên được hình ảnh của vị mục tử gương mẫu. Những môn sinh đã từng thụ giáo với Cha luôn nhận ra nơi ngài chan chứa sự ấm áp của tình phụ tử lẫn sự dịu dàng của tình mẫu tử. Ngài đã sống hết mình cho Thiên Chúa, đã dùng trọn cuộc đời mình để phụng sự Thiên Chúa và phục vụ Giáo Hội.
Nhìn “quả biết cây”, hoa quả của Cha Adrien Villard đã “sinh ra” nhiều học trò của nối con đường “trồng người” của Cha trong các Chủng Viện hay là những vị mục tử chăm nom con chiên ở các họ đạo hiền lành và nhân hậu như người Thầy đáng kính của mình. Dẫu “tu xong” nhưng những học trò của Cha vẫn tiếp nối trong sự nghiệp giáo dục của Cha như Mic Đạt ...
Và, đặc biệt, trong có Đức Cha Anphong Nguyễn Hữu Long, Giám mục Phụ tá giáo phận Hưng Hoá và Đức Giám Mục “chăn vịt” – Chài Trưởng đáng kính hết sức dễ thương của giáo phận Vĩnh Long mang tên Phêrô Huỳnh Văn Hai.
Và như vậy, thiết tưởng, Cha đã bước qua ngưỡng cửa sự chết trong sự thanh thản và an bình. Cha Adrien Villard là một trong những tấm gương sáng ghi dấu ấn vào lý tưởng và vào hoạt động tông đồ của tinh thần Xuân Bích.
