Đôi khi dịu dàng và mong manh, đôi khi nổi loạn và hung hăng, con trai là cả một thách thức cho các cha mẹ. Thánh Gioan Bosco, vị thánh người Ý, sáng lập Dòng Salê đưa ra ba chỉ dẫn để thực hiện nhiệm vụ nuôi dạy con trai, một nhiệm vụ rất tế nhị.

Nuôi con trai là một trách vụ đặc biệt. Chung chung con trai có thể chất và năng lực mạnh hơn con gái , chúng phát triển về mặt học hành chậm hơn một chút và có những cơn cuồng kích thích tố làm cảm xúc của chúng tăng vọt. Thường thường con trai ít tập trung vào bài vở ở trường cũng như bài đem về nhà làm. Đôi khi chúng hung hăng phản ứng khi chúng cảm thấy yếu hoặc khi chúng không biết làm sao để giải thích. Là cha mẹ, làm thế nào cha mẹ có thể sống còn được và giúp con mình trong cơn  lốc này, để giúp chúng trở thành những người đàn ông đích thực?

Thánh Gioan Bosco có một vài ý về chuyện này. Ngài sinh ở Ý năm 1815 trong một gia đình nông dân nghèo, khi hai tuổi ngài đã mồ côi cha. Ngài không học giỏi ở trường và đa số thì giờ ngài đi chăn ngoài đồng. Nhưng cuối cùng ngài vượt lên được việc thiếu học hành này và làm linh mục. Suốt đời ngài có tấm lòng thiết tha với các em mồ côi.

Khi là linh mục, ngài gom một nhóm con trai để nuôi ăn, nuôi ở, nuôi mặc và giáo dục chúng. Đôi khi nhóm này lên đến 500 em. Ngài thường được các thanh niên trẻ trước đây ngài giúp đỡ họ, bây giờ họ giúp lại ngài, bằng chứng cho thấy gương mẫu của ngài đã thành công.

Sau đây là một vài nguyên tắc Thánh Gioan Bosco đã áp dụng để dạy dỗ các em bé ngài chăm sóc.

Phòng ngừa để tránh bị trừng phạt

Trừng phạt chỉ làm cho mạnh hơn. Dĩ nhiên cha mẹ phải có một hệ thống kỷ luật của mình, nhưng Thánh Gioan Bosco nhấn mạnh, hình phạt không tự nó có hiệu quả một mình. Ngài căn dặn, “không làm cho trẻ con tin tưởng, không có tình yêu thì không thể có được một giáo dục đích thực”. Ngài triển khai một bộ quy tắc chung và cho các con của mình biết để tránh vi phạm và để giảm thiểu hình phạt.

Mục đích là để dạy cho đứa bé thích mình là người tốt, thích mình được tốt chứ không phải để tránh bị phạt. Các mong chờ của cha mẹ phải rõ ràng, cọng vào đó là một tình yêu và tinh thần tôn trọng liên tục, cho các con các dụng cụ cần thiết để chúng thành người lớn có trách nhiệm.

Dành thì giờ có chất lượng, nhất là với người cha

Là người cha đỡ đầu, Thánh Gioan Bosco cực kỳ dễ thương với con cái mình, ngài không tiếc thì giờ với chúng. Ngài chơi với trẻ con, trèo cây, chơi trò ảo thuật, nhào lộn, tung hứng, tham dự vào tất cả trò chơi của chúng. Ngài khuyến khích các em vui đùa và không khăng khăng chống lại bản tính tự nhiên của trẻ con. Cùng với trẻ con, ngài dệt mối liên kết rất mạnh và chứng tỏ cho thấy có thể phát triển tình bạn nơi đàn ông bằng trò chơi. Dành thì giờ có chất lượng với người cha giúp tạo mối dây cần thiết để xây dựng nhân cách của đứa bé.

Trao trách nhiệm

Thánh Gioan Bosco làm tất cả để các con trai của mình kiếm sống được. Ngài tìm nơi tập sự và làm việc cho chúng. Ngài dạy cho chúng tiếng la tinh, dạy giúp lễ. Các đứa con trai của ngài thích chơi nhưng ngài cũng tập cho chúng phải nghiêm túc khi đến lúc. Các đứa con trai được triển nở khi giao công việc cho chúng.

Các em bé giúp lễ thích phục vụ, chúng không thể đứng bất động trong thánh lễ: chúng chán. Hãy giao phó trách nhiệm cho đứa con trai, phần lớn chúng sẽ đảm đương với tầm vóc của công việc được giao.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch