 |
| Mistervlad / Shutterstock |
Khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô đạt đến độ dài điển hình của một triều đại giáo hoàng hiện đại, lịch sử cho thấy trong khi một số vị giáo hoàng khác có nhiều năm để định hình di sản của mình, thì những vị khác chỉ có vài ngày.
Khi Đức Phanxicô kỷ niệm 12 năm làm giáo hoàng, ngài đã đạt đến một cột mốc quan trọng: nhiệm kỳ của ngài hiện đang gần bằng với thời gian trung bình của các triều đại giáo hoàng kể từ những năm 1800 - khoảng 11 đến 12 năm. Trong khi một số vị giáo hoàng, như Đức Piô IX, đã phục vụ trong nhiều thập kỷ, thì những vị khác chỉ giữ chức vụ trong vài ngày.
Trong suốt lịch sử, một số vị giáo hoàng đã có thời gian trị vì cực kỳ ngắn ngủi -- do bệnh tật, bất ổn chính trị hoặc đột tử. Những triều đại giáo hoàng ngắn ngủi này là lời nhắc nhở về sự mong manh của các thể chế của con người (hoặc thậm chí là các thể chế thế quyền - thần quyền!), nơi mà sự lãnh đạo có thể thay đổi trong chốc lát, thường dẫn đến hậu quả sâu rộng.
Sau đây là năm triều đại giáo hoàng ngắn ngủi nhất trong lịch sử.
1. Đức Giáo Hoàng Urbanô VII (1590) - 13 ngày
Đức Giáo Hoàng Urbanô VII giữ kỷ lục về triều đại giáo hoàng ngắn ngủi nhất, chỉ kéo dài 13 ngày trước khi ngài qua đời vì căn bệnh sốt rét vào ngày 27 tháng 9 năm 1590. Mặc dù triều đại của ngài ngắn ngủi, nhưng ngài đã để lại dấu ấn độc đáo khi ban hành lệnh cấm hút thuốc công cộng đầu tiên trên thế giới, cấm sử dụng thuốc lá trong hoặc gần nhà thờ nếu không sẽ bị khai trừ.
2. Đức Giáo Hoàng Bônifaciô VI (896) - 15 ngày
Được bầu vào tháng 4 năm 896, Đức Giáo Hoàng Bônifaciô VI đã trị vì trong khoảng 15 ngày vào thời kỳ Giáo Hội gặp phải bất ổn to lớn. Các ghi chép từ thời kỳ này rất khan hiếm, nhưng một số nguồn cho rằng cuộc bầu cử của ngài có thể đã gây nên tranh cãi, vì trước đó ngài đã bị ngưng thi hành chức linh mục hai lần.
3. Đức Giáo Hoàng Cêlestinô IV (1241) - 17 ngày
Đức Giáo Hoàng Cêlestinô IV được bầu vào ngày 25 tháng 10 năm 1241, nhưng đã qua đời chỉ 17 ngày sau đó, có thể là do các vấn đề sức khỏe đã tồn tại từ trước. Việc bầu ngài diễn ra sau nhiều tháng bế tắc chính trị giữa các hồng y, và ngài qua đời trước khi được tấn phong, khiến nhiệm kỳ của ngài trở thành một trong những nhiệm kỳ không có nhiều sự kiện nhất trong lịch sử giáo hoàng.
4. Đức Giáo Hoàng Theôđôrô II (897) - 20 ngày
Mặc dù chỉ trị vì trong khoảng 20 ngày vào tháng 12 năm 897, Đức Giáo Hoàng Theôđôrô II đã tạo ra một tác động lâu dài. Ngài đã phục hồi các giáo sĩ đã bị khai trừ một cách bất công và chôn cất lại Đức Giáo Hoàng Formôsô một cách trang nghiêm sau khi thi hài của vị cố giáo hoàng này được khai quật và đưa ra xét xử trong “Thượng hội đồng xác chết” (cadaver synod) đầy tai tiếng. Cái chết đột ngột của ngài đã kết thúc sớm cho mọi cải cách tiếp theo.
5. Đức Giáo Hoàng Lêô XI (1605) - 27 ngày
Được bầu vào ngày 1 tháng 4 năm 1605, Đức Giáo Hoàng Lêô XI đã qua đời chỉ 27 ngày sau đó, khiến ngài có biệt danh là Papa Lampo (“Giáo hoàng tia chớp”). Là một thành viên của gia tộc Medici hùng mạnh, ngài đã đóng một vai trò quan trọng trong việc củng cố mối quan hệ giữa giáo hoàng và nước Pháp, nhưng sức khỏe yếu đã ngăn cản ngài để lại một di sản lớn hơn.
Lời nhắc nhở về sự mong manh của triều đại giáo hoàng
Những triều đại giáo hoàng ngắn ngủi này làm nổi bật tính không thể đoán trước của chức vụ giáo hoàng. Trong khi các vị giáo hoàng hiện đại được hưởng lợi từ những tiến bộ trong chăm sóc sức khỏe và quản lý ổn định hơn, thì vai trò này vẫn đòi hỏi về mặt thể chất và tinh thần. Những câu chuyện về những triều đại ngắn ngủi này đóng vai trò như một lời nhắc nhở rằng mỗi vị giáo hoàng, bất kể nhiệm kỳ, đều phải đối mặt với những thách thức riêng trong việc lãnh đạo Giáo Hội.
Khi Đức Phanxicô đạt đến độ dài điển hình của một triều đại giáo hoàng hiện đại, lịch sử cho thấy rằng trong khi một số vị giáo hoàng có nhiều năm để định hình di sản của mình, thì những vị khác chỉ có vài ngày - nhưng tất cả các vị giáo hoàng đều được mời gọi để phục vụ với khoảng thời gian mà các ngài được trao phó.
Tác giả: Daniel Esparza - Nguồn: Aleteia (14/3/2025)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên
lich-su-mat-nghi-bau-giao-hoang.jpeg "Lịch sử Mật nghị bầu Giáo hoàng")
