Trong thời đại công nghệ bùng nổ, truyền thông kỹ thuật số đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống con người. Mỗi ngày, hàng triệu người sử dụng internet, mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số cho việc học tập, làm việc và tương tác xã hội. Trước bối cảnh đó, Giáo hội Công giáo không đứng ngoài cuộc. Trái lại, Giáo hội ý thức rằng việc loan báo Tin mừng, sứ mạng cốt lõi của Giáo hội, cũng cần được thực hiện cả trong thế giới số. Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo số 905 dạy rằng: “Giáo hội phải sử dụng các phương tiện truyền thông mới để loan báo Tin mừng một cách hiệu quả trong thời đại kỹ thuật số.” (GLGHCG 905)
Bên cạnh đó, gia đình Công giáo, với tư cách là “Hội Thánh tại gia,” cũng được mời gọi thi hành sứ mạng loan báo Tin mừng một cách sáng tạo và thích nghi với thời đại mới, môi trường mới đó là “truyền giáo qua các phương tiện kỹ thuật số.” Vậy, làm thế nào để gia đình có thể thực hiện sứ mạng truyền giáo qua các phương tiện kỹ thuật số?
Trước hết, cần khẳng định rằng, truyền giáo không phải là công việc riêng của hàng giáo sĩ hay các nhà truyền giáo chuyên nghiệp. Theo tinh thần Công đồng Vatican II, tất cả mọi Kitô hữu, không phân biệt bậc sống, đều được mời gọi tham gia vào sứ mạng truyền giáo của Giáo hội. Như vậy, gia đình cũng đóng một vai trò thiết yếu trong việc loan báo Tin mừng. Gia đình Kitô hữu được mời gọi trở nên những chứng nhân sống động cho đức tin giữa lòng xã hội, kể cả trong môi trường kỹ thuật số.
Tiếp theo, không thể không nhắc đến ảnh hưởng sâu rộng của các phương tiện kỹ thuật số trong xã hội. Với sự phát triển mạnh mẽ của internet, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube, Zalo, TikTok, Instagram... đã trở nên nơi gặp gỡ, giao lưu, chia sẻ… của hàng triệu người, đặc biệt là giới trẻ. Từ đó, có thể thấy rằng môi trường này chính là một “cánh đồng truyền giáo” rộng lớn. Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhận định trong Tông huấn Evangelii Gaudium rằng: “Mạng xã hội cung cấp cơ hội để gặp gỡ người khác, chia sẻ giá trị và kiến thức. Các phương tiện truyền thông mới có thể tạo ra một cảm giác về sự gần gũi và liên đới, đó là điều thiết yếu cho việc truyền giáo.” (EG 87)
Tuy nhiên, song song với những cơ hội, môi trường số cũng tiềm ẩn nhiều thách thức. Tin giả, nội dung độc hại, lối sống hưởng thụ, tục hóa và chủ nghĩa cá nhân là những nguy cơ lớn có thể tác động tiêu cực đến đức tin và đời sống luân lý. Vì vậy, sự hiện diện của gia đình Công giáo trong môi trường này không chỉ nhằm truyền giáo, mà còn góp phần “thánh hóa” và định hướng các giá trị tích cực trên mạng xã hội.
Vì thế, để thực thi sứ mạng truyền giáo trong thế giới số, các gia đình Công giáo có thể bắt đầu từ những việc nhỏ nhưng đầy ý nghĩa.
Thứ nhất, sống gương mẫu và làm chứng cho đức tin. Chia sẻ những hình ảnh, video ngắn khi gia đình cùng nhau cầu nguyện, đọc Kinh Thánh, hoặc cách sống yêu thương sẽ là sự lan tỏa cách nhẹ nhàng đức tin qua mạng xã hội. Một bức ảnh cả nhà đọc kinh, một câu Lời Chúa kèm suy niệm, hay một lời chúc nhân các dịp lễ như Phục Sinh, Giáng Sinh, bổn mạng… được đăng tải trên trang cá nhân sẽ là những hạt giống âm thầm gieo vào lòng người khác.
Thứ hai, cộng tác vào các chương trình mục vụ truyền thông. Các gia đình Kitô hữu có thể cộng tác vào các chương trình mục vụ truyền thông của họ đạo, giáo phận hoặc cộng đoàn bằng việc: chia sẻ các bài giảng của cha xứ, tham gia các buổi cầu nguyện online, đăng lại các thông điệp của Đức Giáo Hoàng, các giáo huấn của Giáo hội hay các hoạt động bác ái… Đây chính là cách truyền giáo dễ thực hiện nhưng đầy hiệu quả. Đối với những gia đình có năng lực kỹ thuật hơn, có thể tự tạo các video ngắn nhằm chia sẻ đức tin, làm vlog kể chuyện Thánh hay cầu nguyện… và đăng tải trên mạng xã hội cũng là cách để loan báo Tin mừng mạnh mẽ.
Thứ ba, giáo dục con cái sử dụng phương tiện kỹ thuật số cách hiệu quả và có trách nhiệm. Đây cũng là một hình thức truyền giáo. Cha mẹ không chỉ đồng hành để giúp con tránh xa những nội dung tiêu cực, mà còn khích lệ các em sử dụng công nghệ để học hỏi đức tin. Việc nghe, theo dõi các kênh Công giáo, các trang YouTube chia sẻ Lời Chúa, hay tham gia nhóm đọc Kinh Thánh online… phải trở thành những hoạt động thường xuyên trong gia đình.
Như vậy, bằng cách hiện diện tích cực và có định hướng trong môi trường số, mỗi gia đình có thể góp phần lan tỏa ánh sáng Tin mừng trong thế giới hôm nay. Trên thực tế, đã có không ít gia đình thực hiện truyền giáo cách hiệu quả qua các phương tiện kỹ thuật số. Như vậy, mỗi gia đình chỉ cần có lòng nhiệt thành và sự sáng tạo, đều có thể trở thành “người truyền giáo số” trong thời đại mới.
Tuy nhiên, để việc truyền giáo qua môi trường kỹ thuật số thực sự mang lại hiệu quả, các gia đình cũng cần lưu ý một vài điểm quan trọng.
Trước hết, mỗi người phải luôn phân định và chọn lọc nội dung chính thống, tránh chia sẻ những thông tin sai lệch hoặc chưa được kiểm chứng. Tiếp đến, cần tỏ thái độ tôn trọng người khác trong các tương tác trên mạng, không công kích, không tranh luận vô ích. Ngoài ra, từng thành viên trong gia đình cũng cần nhớ rằng đời sống thực tế luôn quan trọng hơn đời sống ảo. Loan báo Tin mừng qua mạng chỉ là phương tiện hỗ trợ chứ không thể thay thế đời sống đạo trong họ đạo, trong cộng đoàn và nơi chính gia đình. Sau cùng, các gia đình nên đầu tư học hỏi về kỹ thuật số, để sử dụng công cụ hiện đại cách khôn ngoan và hiệu quả hơn.
Tóm lại, giữa một thế giới đang thay đổi không ngừng bởi công nghệ, sứ mạng loan báo Tin mừng của người Kitô hữu, đặc biệt là các gia đình Công giáo cũng cần được canh tân và thích nghi. Truyền giáo trong thế giới kỹ thuật số không đòi hỏi những điều lớn lao, mà là bắt đầu từ những việc nhỏ bé, cụ thể và thường ngày. Chính nhờ đời sống đạo đức, yêu thương và sự hiện diện tích cực của gia đình trên mạng xã hội là lời chứng mạnh mẽ cho Tin mừng. Nếu biết tận dụng và định hướng đúng đắn, nền tảng kỹ thuật số sẽ không phải là mối đe dọa, mà sẽ là “con đường mới” để Lời Chúa được gieo vào mọi tâm hồn mọi người ở mọi lúc và mọi nơi.
Tác giả: Lm. Marcô Hà Mạnh Khang
140 07-08-2025
