Chúa nhật 1 tháng 10, Đức Giám mục Matteo Zuppi giáo phận Bologne sẽ đón Đức Phanxicô đến thăm giúp của mình. Giám mục Zuppi dấn thân hết mình để lo cho người nghèo và cho người di dân. Giáo dân thân mật gọi ngài là “don Matteo”, ngài được cho là khuôn mẫu giám mục theo tinh thần của Đức Phanxicô.

Thánh lễ phong chức bốn tân linh mục của giáo phận Bologne đã kết thúc từ hơn một giờ, sau khi dâng thánh lễ, Đức Giám mục vẫn còn ở sân nhà thờ để chào đón giáo dân. Ngài chào hỏi, bắt tay từng người với nụ cười trên môi.

Cha Sebastiano Tori, linh mục thư ký của ngài cho biết “khi nào còn giáo dân thì ngài còn ở lại”, cha tóm tắt thái độ mục vụ của Giám mục Zuppi. Giáo phận Bologne, thủ đô của bang Émilie-Romagne là nơi Đức Phanxicô sẽ đến thăm chúa nhật này.

Vài phút sau, Đức Giám mục Zuppi đã ở trong văn phòng của ngài để tiếp khách. Ngài không ở các căn hộ của tòa giám mục nhưng ở căn nhà dành cho tu sĩ của giáo phận. Ngài có một cung cách dễ gần, nói năng vui vẻ hài hước.

Sau ba năm làm giám mục phụ tá của giáo phận Rôma, cuối năm 2015, ngài được Đức Phanxicô đề cử đứng đầu giáo phận Bologne, một giáo phận quan trọng của nước Ý, kế vị các hồng y hàng đầu như Hồng y Giacomo Lercaro, một hình ảnh của Công đồng Vatican II và Hồng y Carlo Caffarra vừa qua đời gần đây.

Ưu tiên lo cho người nghèo và người thất nghiệp

Nhanh chóng, ưu tiên hàng đầu của Đức Giám mục Zuppi đặt cho sứ vụ của mình là lo cho người nghèo và những người thất nghiệp ở một thành phố bị tình trạng thất nghiệp trầm trọng.

Đức Giám mục đã có những hành động đáng kể, in sâu trong tâm trí giáo dân. Tháng 5 năm 2016, chính quyền đuổi các gia đình không nơi cư trú khỏi một căn nhà, ngài đã làm trung gian thương thuyết để họ có được chỗ ở. Ngài cam kết cho lại người nghèo phần lời của một hãng làm cửa tự động mà giáo phận được thừa hưởng di sản. Sau đó, cơ quan Caritas đã phân phối một triệu euro cho những gia đình túng thiếu nhất.

Đức Giám mục Zuppi sinh trưởng ở Rôma dưới vòm Thánh Phêrô đã có một bước ngoặc cho triều giám mục của mình. Ngài là cháu của Hồng y Carlo Confalonieri, trước đây là niên trưởng Hồng y đoàn và là giám chức của giáo triều La Mã.

Ngài được thụ phong linh mục 1981, cho đến năm 2000, ngài là cha phó của giáo xứ đền thờ Đức Mẹ Trastevere ở Rôma, sau đó là cha xứ cho đến năm 2010. Trước khi là linh mục, cha tham dự vào việc thành lập Cộng đoàn Sant’Egidio, một cộng đoàn được thành lập trong khu vực Trastevere theo sáng kiến của một vài sinh viên, sau đó cha làm phụ tá về mặt giáo sĩ trong hơn 10 năm.

Ở cương vị này, cha tham dự vào các vụ trung gian hòa giải về mặt chính trị  rất tế nhị như trường hợp ở nước Mozambique – thành công lớn của cộng đoàn là họ là người trung gian hàng đầu – và cũng ở Trung Phi trong vùng Các Hồ Lớn. Ngài thường đến Burundi, ngài nói thông thạo tiếng Pháp. Tháng 4 vừa qua, ngài là trung gian hòa giải ở Bayonne về việc giao nộp vũ khí của tổ chức ly khai basque.

Đặt nặng đối thoại với tất cả

Từ kinh nghiệm với Cộng đoàn Sant’Egidio, chắc chắn Đức Giám mục Zuppi đặt nặng việc đối thoại với tất cả mọi người. Chúa nhật 1 tháng 10, Đức Phanxicô sẽ đến dự buổi kết thúc hội thảo Thánh Thể 2017 của giáo phận mở đầu cách đây một năm theo sáng kiến của Giám mục Zuppi, ngài muốn mở ra cho toàn thành phố việc kính Thánh Thể.

Ông thị trưởng thành phố đã đến nói chuyện trong một buổi gặp gỡ cũng như viện trưởng viện Đại học Bologne, một đại học lâu đời của Âu châu và nhiều viên chức cao cấp khác của thành phố cũng đã đến tham dự trong năm Thánh Thể này. Thượng phụ Louis Raphael Sako, Thượng phụ người Chalđê cũng được mời  đến nói chuyện. Thượng phụ Constantinople, Báctôlômêô là bạn lâu năm với Đức Giám mục Zuppi cũng đến trong năm Thánh Thể này. Đó là chương trình “đối thoại nội bộ và đối thoại với thế giới” mà Đức Giám mục Zuppi nhắm đến cho tương lai của Giáo hội.

Vì thế “don Matteo”, tên giáo dân thường gọi ngài, dấn thân hết mình để lo cho người di dân. Khi đến đây, Đức Giáo hoàng sẽ đến thăm “hub”  của Via Mattei, đảo “Lampedusa của Bologne”, một nơi ai cũng biết, nhưng thật sự không ai biết ở đây người dân sống như thế nào. Đức Giám mục Zuppi phát biểu: “Sự đón nhận này trong một nước Ý bối rối khi đứng trước một số lượng lớn người mới đến, là một thách thức mang tính lịch sử của toàn Âu châu. Chúa Kitô mời gọi chúng ta đừng quay mặt đi với họ”. Đức Phanxicô cũng không nói hơn thế!

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch