Cha François Jacquier của dòng Phanxicô là một nhà vật lý và toán học vào thế kỷ 18. Ngài có mối quan hệ với hầu hết những tổ chức khoa học xã hội quan trọng nhất ở châu Âu thời đó.
Cha François Jacquier sinh ngày 7.6.1711 ở Vitry-le-François (Pháp), qua đời ngày 3.7.1788 ở Rome (Ý). Ðương thời, ngài là người có sức ảnh hưởng và uy tín rất lớn trong cộng đồng khoa học ở châu Âu.
Thiên hướng khoa học và toán học
Khi còn nhỏ, cha mẹ vị linh mục tin tưởng và giao việc giáo dục con cho một tu sĩ. Chính vị này đã phát hiện thiên hướng khoa học và toán học ở người học trò nhỏ tuổi. Năm 16 tuổi, chàng thiếu niên Jacquier gia nhập dòng Phanxicô, và nhiều năm sau, khi đã được truyền chức linh mục, ngài được bề trên gởi đến Rome. Tại đây, cha Jacquier hoàn tất việc học ở tu viện Trinità dei Monti. Với sự cho phép của bề trên, vị linh mục trẻ đặc biệt theo đuổi toán học, và đồng thời miệt mài nghiên cứu các ngôn ngữ cổ đại. Sau thời gian nỗ lực học, cha thông thạo tiếng Hebrew và nói tiếng Hy Lạp như tiếng mẹ đẻ.
 |
| Một ấn phẩm khoa học của vị linh mục |
Năng lực học tập và kiến thức uyên bác của vị linh mục người Pháp đã mang đến cơ hội để cha nhận được sự bảo trợ của Ðức Hồng y Alberoni và Ðức Hồng y Portocarrero. Ngài đã tháp tùng Ðức Hồng y Alberoni trong phái đoàn đến Ravenna, thủ phủ của tỉnh Ravenna thuộc vùng Emilia-Romagna, miền bắc Ý. Cha được giao nhiệm vụ kiểm nghiệm công trình của nhà khoa học Eustachio Manfredi nhằm ngăn chặn nguy cơ lũ lụt tái diễn ở vùng đất này. Trên đường quay về, ngài được giao chủ trì công cuộc biên tập một số sách của Ðại học Truyền giáo (Pontificio Collegio Urbano de Propaganda Fide), được Ðức Giáo Hoàng Urban VIII thành lập vào năm 1627, nhằm đào tạo các vị thừa sai để loan báo Tin Mừng khắp thế giới. Vị linh mục cũng nhận được đề nghị tham gia nỗ lực viết biên niên sử của dòng Phanxicô ở Marseille.
Vua của Sardinia (vương quốc chấm dứt vào năm 1861 và trở thành một phần của Ý) năm 1745 đã trao cho cha Jacquier danh hiệu giáo sư vật lý và trưởng khoa của Ðại học Turin. Sau đó Ðức Hồng y Valenti bổ nhiệm ngài vào ghế trưởng khoa Vật lý thí nghiệm của Ðại học La Mã. Tại đây, linh mục người Pháp được yêu cầu đóng vai trò cố vấn về các vấn đề khoa học. Năm 1763, cha Jacquier được bổ nhiệm làm giảng viên vật lý và toán học, đảm trách nhiệm vụ dạy học cho hoàng tử Ferdinand xứ Parma. Ðến năm 1773, ngài tiếp tục được giao vị trí mới là trưởng khoa toán học của Ðại học Rôma.
 |
| Đại học Truyền Giáo - Pontificio Collegio Urbano de Propaganda Fide |
Ảnh hưởng sâu rộng
Trong cuốn “Những khía cạnh của đời sống trí thức và văn hóa của Rome”, tên của vị linh mục Pháp được nhắc đến như là một trong những minh chứng về lòng đam mê học hỏi và tính “hay thắc mắc” cần thiết để lĩnh vực khoa học được phát triển. Cha Jacquier năm 1739 đã xuất bản các công trình nghiên cứu về toán học và vật lý ở Geneva, cũng như thăm hỏi nhà triết học Pháp Voltaire ở Cirey vào năm 1744. Sau khi giữ vị trí trưởng khoa ở Ðại học Turin và trải qua thời gian ngắn ngủi ở Parma, ngài quay về Tòa Thánh và tiếp tục nghiên cứu, viết lách. Cùng với ông Thomas Lesueur, cha Jacquier tạo ra sân chơi cho phép các nhà khoa học và học giả có thể gặp gỡ, trao đổi về những đề tài mà họ cùng quan tâm nghiên cứu. Nhiều danh nhân nổi tiếng của thời đại đã tham gia sân chơi này, trong đó có Goethe, nhà khoa học, tiểu thuyết gia lừng lẫy của Ðức.
 |
| Cha Jacquier được sự bảo trợ của Đức Hồng y Alberoni (trái) và Đức Hồng y Portocarrero để chuyên tâm nghiên cứu |
Bên cạnh việc trở thành một trong các nhà toán học lớn nhất của thế kỷ 18, và là nhà bình luận, chú giải cho các báo cáo của Newton, vị linh mục người Pháp còn kết hợp kiến thức chuyên môn sâu rộng và mối quan tâm rộng rãi về lịch sử tự nhiên, hóa học và mỹ thuật. Vào thời điểm về với Chúa, cha Jacquier có quan hệ với hầu hết các tổ chức văn chương và khoa học lớn nhất ở châu Âu. Ngài cũng được chọn vào Hội Hoàng gia London năm 1741.
Theo Hồng Hoang - Nguồn: Báo Công Giáo Và Dân Tộc (24/9/2021)
-1.jpeg "Sự chuyển hóa của lớp từ ngữ Công giáo vào tiếng Việt toàn dân")
