Tài liệu mà nhà đạo diễn người Đức Wim Wenders quay về Đức Phanxicô được chiếu ở Liên hoan phim Cannes ngày chúa nhật 13 tháng 5-2018.

Dù cuốn phim là do sáng kiến của Vatican nhưng trong cuộc phỏng vấn dành cho báo Thập giá, điện ảnh gia Wim Wenders cho rằng “cuốn phim này là của ông”.

Báo Thập giá: Chính Vatican có sáng kiến làm phim tài liệu này, đâu là phần của điện ảnh gia Wim Wenders trong cuốn phim này?

Wim Wenders: Tất cả. Vatican đưa ra dự án. Họ hỏi tôi có thích làm một cuốn phim tài liệu về Đức Phanxicô không. Khi tôi đồng ý, họ không can thiệp vào. Như vậy cuốn phim trở thành cuốn phim của tôi.

Như các cuốn phim tài liệu khác của tôi, với phim Buena Vista Social Club là sở thích âm nhạc, phim Muối của đất là sở thích nhiếp ảnh và phim Pina là sở thích khiêu vũ, cuốn phim này nói về sự ngưỡng mộ của tôi đối với con người mà ngay khi xuất hiện ở ban-công Tòa Thánh Phêrô đã làm cho tôi kính phục. Kết cấu phim là từ tình yêu của tôi với con người này. Nhưng sau đó, tôi ẩn mình để lời của ngài được nói lên.

Ông so sánh ngài với Thánh Phanxicô Axixi, thánh mà ngài mang tên. Đối với ông, hình ảnh Thánh Phanxicô Axixi là hình ảnh nào?

Tôi nhận giáo dục công giáo khi còn nhỏ và tôi luôn ngạc nhiên trước sự chọn lựa tận căn của Thánh Phanxicô Axixi, ngài chọn khó nghèo, ngài yêu thiên nhiên. Đó là người có tầm nhìn rộng lớn mà bây giờ sứ điệp của ngài còn cần thiết hơn ngày xưa. Nếu Thánh Phanxicô Axixi sống bây giờ, ngài sẽ là người của môi sinh.

Việc ngài chọn tên Phanxicô đã là một khẳng định cho ý chí của ngài. Qua cuốn phim này, tôi muốn vinh danh lòng can đảm của ngài, với xác tín có một cái gì quan trọng và khẩn cấp phải làm dù phải gặp kháng cự ngay trong lòng một thể chế trở nên cứng nhắc và trước hết là nơi của quyền lực.

Có phải đây là cách ông giải hòa lại với đạo công giáo mà ông đã xa không?

Tôi là kitô hữu. Tôi nhận giáo dục công giáo nhưng sau đó tôi qua tin lành. Bây giờ tôi là kitô hữu đại kết. Tôi có thể chúa nhật này đi nhà thờ, chúa nhật sau tôi đi nhà nguyện tin lành. Tôi gần với đạo công giáo và tôi cảm thấy mình rất gần với nhà thần học Richard Rohr Dòng Phanxicô.

Tôi thích tự hào thuộc về Giáo hội công giáo nhưng tôi có nhiều lý do để không thích Giáo hội này. Giáo hoàng Phanxicô là người có thể mang đến một cái gì làm thay đổi ở thế kỷ 21 này. Ngài có khả năng thổi bùng tâm hồn người dân và làm cho họ cảm thấy mình liên quan đến.

Tài liệu nói nhiều đến sứ điệp của ngài hơn là đức tin ẩn giấu ngầm trong đó. Có phải đây là một ước mong đến được với nhiều người hơn không?

Nhiều lần Đức Phanxicô nhắc đến Chúa Kitô vì ngài là giáo hoàng và giám mục giáo phận Rôma.  Nhưng ngài là người rất phóng khoáng. Ngài xích lại gần với nhà lãnh đạo Giáo hội chính thống Nga, và bạn thân của ngài là một giáo sĩ. Đối với ngài, Chúa nhìn tất cả mọi người và yêu mỗi người cùng một tình yêu giống nhau. Ngài thật can đảm và cũng thật cần thiết nói lên điều này trong bối cảnh hiện nay. Đây là người có quả tim rộng lớn, một đức tin kiên cố nên ngài có thể nói với tất cả mọi người, vượt ra khỏi biên giới tôn giáo.

Điểm xúc động trong cuốn phim tài liệu là giáo hoàng được quay cận cảnh với đôi mắt xoáy vào người xem. Làm sao ông có được kết quả này?

Khi Đức Giáo hoàng cho tôi được phỏng vấn, tôi nghĩ, nếu mình có được ưu tiên nhìn ngài “mắt trong mắt” thì mình phải chia sẻ chuyện này với người xem. Tôi mới phát minh ra một cách đặc biệt để có được kết quả này, tôi dùng máy nhắc chữ quay ngược. Thay vì ngài đọc các câu trả lời của ngài, ngài đọc các câu hỏi của tôi và tôi đứng đàng sau để ngài nhìn camera trước mặt chứ không nhìn bên cạnh. Tôi giải thích kỹ thuật làm việc cho ngài một lần, ngài ở vào địa vị của tôi và tôi không còn giải thích gì thêm nữa cho ngài, ngài hoàn toàn hiểu mình phải làm gì.

Marta An Nguyễn dịch