Nhà vatican học Gerard O’Connell: “Các cuộc tấn công vào giáo hoàng sẽ không dừng cho đến khi ngài qua đời”

Gerard O’Connell, nhà vatican học ở Rôma đã 30 năm nay. Vững vàng và chuyên nghiệp, nhiều người xem ông là nhà vatican học am tường nhất hiện nay. Tùy viên tại Rôma của tạp chí Dòng Tên Mỹ danh tiếng America Magazine có buổi nói chuyện với ông về cuộc khủng hoảng nặng nhất của Đức Phanxicô, người mà ông biết rõ.

 Carlo Maria Viganò, cựu đại sứ Tòa Thánh tại Washington (2011-2016) đã công khai cáo buộc Đức Phanxicô che đậy vụ lạm dụng tình dục của hồng y Theodore McCarrick Mỹ. Ông có tin cựu sứ thần này không?

Không, hoàn toàn không. Giám mục Viganò tin chắc rằng Đức Phanxicô đã che giấu hồng y McCarrick và tháo bỏ các biện pháp trừng phạt cá nhân mà Đức Bênêđictô XVI đã áp đặt lên hồng y. Nhưng sự thật là không có bằng chứng nào về điều này, và cựu sứ thần Viganò đã không đưa ra bất cứ bằng chứng nào. Điều được biết là năm 2018 với cáo trạng đầu tiên chống lại hồng y McCarrick đã được đưa ra, Đức Phanxicô đã hành động một cách mạnh mẽ: buộc hồng y phải rời hồng y đoàn và các công việc ngoài công chúng, rút lui về đời sống cầu nguyện và ăn năn. Và tiến trình tố tụng theo giáo luật đang tiến hành. Rõ ràng là trong nhiều năm Giáo hội đã không lưu ý đủ đến vấn đề lạm dụng tình dục. Nhưng cả hai giáo hoàng, Đức Bênêđictô XVI và Đức Phanxicô, đặc biệt là Đức Phanxicô đã đưa ra luật pháp và hành động gay gắt về vấn đề này. Cho rằng Đức Phanxicô đã che giấu hồng y McCarrick là vô lý.

Và tại sao Viganò lại buộc tội Đức Phanxicô?

Viganò là người rất tham vọng, người mong lên chức hồng y, điều mà cựu sứ thần không đạt được. Ông đã tham gia vào các vụ Vatileaks chống lại Đức Bênêđictô XVI  (vụ bê bối để lấy các tài liệu mật năm 2012). Về mặt ý thức hệ, cựu sứ thần ở trong dòng cực kỳ bảo thủ của Mỹ, đã chiến đấu chống phá thai và phản đối mạnh mẽ đồng tính, mạnh mẽ bác bỏ thần học và đường lối Giáo hội mở ra của Đức Phanxicô đang xúc tiến. Cựu sứ thần Viganò ở hàng đầu trong phong trào chống Đức Phanxicô, nhưng đằng sau ông còn có nhiều người khác. Nhiều người ở Rôma nghĩ rằng cựu sứ thần Viganò đang sử dụng trường hợp của McCarrick, người Đức Phanxicô đã áp đặt hình phạt và buộc phải từ chức ở hồng y đoàn, để mở cuộc tấn công Đức Phanxicô rộng hơn với bối cảnh là nạn ấu dâm.

Kẻ thù của Đức Phanxicô là ai?

Là nhóm truyền thống của Giáo hội công giáo, chủ yếu là ở Mỹ và ở Ý, ngoài ra còn có các lực lượng chính trị và kinh tế bảo thủ, những người không thích các lời chỉ trích của Đức Phanxicô về chủ nghĩa tư bản và tài chính, trong đó có nhiều phương tiện truyền thông tham gia vào để tấn công Đức Phanxicô.

Người ta không thích điều gì ở Đức Phanxicô?

Nhiều thứ. Trong nhiều thập niên qua, Giáo hội công giáo Mỹ nỗ lực chống phá thai, hôn nhân đồng tính và các vấn đề đạo đức, vấn đề mà nhiều giám mục của họ đích thực là những “chiến binh văn hóa” liên quan đến quyền chính trị. Và Đức Phanxicô đến, điều đầu tiên ngài nói về đồng tính, tôi là ai mà phán xét. Thần học của ngài là không lên án, nhưng đồng hành và an ủi. Ngoài ra, từ đầu triều giáo hoàng của mình, ngài nhấn mạnh ngài không muốn có các “chiến binh văn hóa” nhưng muốn có các “giám mục mục tử”. Và Bergoglio cũng xem việc bảo vệ cuộc sống như một cái gì đó rộng hơn là phá thai, chẳng hạn trong đó bao gồm việc lên án án tử hình và sở hữu vũ khí hạt nhân. Và ngài cũng chỉ trích mạnh chủ nghĩa tư bản man rợ, một hệ thống sản xuất giàu có nhưng cũng tạo ra nhiều người nghèo, nhiều người “bị ra lề”. Quan điểm của ngài về biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường, một lãnh vực có nhiều lợi ích kinh tế, kéo theo sự từ chối trong một số lĩnh vực chính trị và tài chính quan trọng.

Một số người cho Đức Phanxicô là cộng sản, phải không?

Không. Đó là chuyện vô lý, không có một ý nghĩa gì, những gì ngài làm là theo Tin Mừng, như ngài luôn nói.

Những kẻ thù của Đức Phanxicô muốn gì?

Họ muốn phá hủy quyền uy đạo đức vô cùng to lớn của ngài bằng cách cáo buộc ngài che giấu các vụ lạm dụng tình dục, trong khi ngài là giáo hoàng làm nhiều nhất để chống lại ấu dâm. Họ muốn làm ngài mất uy tín và buộc ngài phải từ chức.

Họ đã đạt được mục tiêu nào chưa?

Chắc chắn tất cả vụ bê bối này đã làm tổn thương Đức Phanxicô, người mà theo cuộc thăm dò cho đến nay đã có sự hỗ trợ của hơn 70% người công giáo Mỹ. Nhưng nó cũng làm tổn hại cho toàn Giáo hội. Những cáo buộc của cựu sứ thần Viganò đã tạo ra những vụ tai tiếng và đã làm chia rẽ Giáo hội, đặc biệt là Giáo hội Mỹ. Và nhiều người không biết cái gì là đúng, cái gì là sai.

Ông có nghĩ Đức Phanxicô sẽ từ chức không?

Không, không hề. Vượt ra ngoài rối loạn, ngài hoàn toàn thanh thản và bình yên. Và như chính ngài đã giảng trong thánh lễ sáng thứ hai vừa qua, sự thật sẽ thắng.

Các cuộc tấn công chống Đức Phanxicô có tiếp tục không?

Rất có thể. Các cuộc tấn công chống lại ngài có hệ thống và thường xuyên kể từ đầu triều giáo hoàng của ngài. Cuộc tấn công của cựu sứ thần Viganò là mới nhất và nặng nhất. Nhưng trong thực tế, hàng tháng đều có những bài báo, cuộc phỏng vấn, hội nghị quốc tế, v.v, tấn công giáo hoàng chủ yếu trong những gì ngài gọi là “đạo đức từ thắt lưng xuống” và các vấn đề kinh tế. Tôi nghĩ rằng các kẻ thù của Đức Phanxicô  sẽ không dừng lại trong nỗ lực của họ để làm suy yếu triều giáo hoàng của Đức Phanxicô. Như một giám chức cao cấp đã nói với tôi, họ sẽ không dừng lại cho đến khi ngài qua đời.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch