François Huguenin: “Không phải vì một linh mục tự tử mà linh mục đó không còn tin nữa”

Báo Thập giá đặt câu hỏi với nhà khảo luận François Huguenin.

Việc linh mục Jean-Baptiste Sèbe tự tử đã gây xúc động cho tín hữu công giáo Pháp rất nhiều, vượt ra ngoài giáo xứ của cha. Ông giải thích như thế nào về việc này?

François Huguenin: Theo tôi thì việc này có hai mặt. Một mặt là tâm lý, vụ tự tử này đã tạo nơi người công giáo một lòng thương cảm chân thành dành cho hình ảnh linh mục, có thể vì ngày hôm nay hình ảnh này bị nứt rạn, bị chao đảo do các vụ tai tiếng tình dục và với bài diễn văn tố cáo nạn giáo quyền của Đức Phanxicô. Họ có thể chỉ trích nạn giáo quyền, họ giận – và họ có lý – với các linh mục đã làm những hành vi kinh khủng, nhưng họ cũng biết nhận định để thấy các linh mục là những người hy sinh đời sống của mình, họ biểu lộ tình thương của mình vào thời điểm cực kỳ mong manh này.

Mặt kia là mặt siêu nhiên, việc một linh mục tự tử là rất hiếm và rất bi thảm. Mọi tự tử đều bi thảm, nhưng ở đây lại còn bi thảm hơn vì một cách tiêu biểu, linh mục là người có sứ mạng rao giảng hy vọng của sự chiến thắng tuyệt đối của Chúa Kitô trên cái chết…

… Mà lại ở trong tình trạng tuyệt vọng?

Chúng ta đừng lầm thất vọng và tuyệt vọng. Tôi nghĩ, trong một vài hoàn cảnh của cuộc sống, một người, dù người đó là người thánh thiện nhất cũng có thể bị thất vọng, bị lâm vào cảnh cùng khốn, bị đứng trước bức tường. Tự tử là tiếng kêu cứu, là cho thấy cuộc sống mình đang sống là không thể, nhưng không phải vì thế mà tuyệt vọng. Nói cách khác, không phải vì một linh mục tự tử mà linh mục đó không còn tin nữa, bỏ mọi hy vọng vào sự chiến thắng tối hậu của sự sống. Đó sẽ là phán xét vào cõi nội tâm chứ không phải khẳng định, và không ai có thể cho phép mình làm chuyện này.

Theo ông, vụ tự tử này có phải là kết quả tai ác của bầu khí nghi ngờ mà một vài linh mục tố cáo?

Tôi không muốn đi vào sâu hơn vì tôi không biết lý do tại sao linh mục Sèbe tự tử và cũng không ai biết được. Linh mục đã có làm một hành vi không đúng với một cô gái trẻ và đã nói với giám mục của mình, trong bầu khí hiện tại… Đúng, tất cả chuyện này có thể có tác động, làm cho tình trạng trở thành mong manh, nhưng ai có thể khẳng định đây là lý do, là yếu tố quyết định để tự tử? Thường thường chúng ta muốn cố gắng tìm hiểu, muốn phân tích nhưng đứng trước một cái chết tự ý, chúng ta phải cực kỳ tế nhị.

Đặt hành vi này vào bầu khí nghi ngờ thì hơi dễ dàng. Tôi không thoải mái mấy với hình thức bảo vệ thể chế một cách vụng về. Đứng trước một hành vi tận căn như vậy, câu trả lời duy nhất là thập giá Chúa Kitô. Chúng ta chỉ có thể cầu nguyện. Phần còn lại chỉ là những lời bàn tán.

Việc này có dẫn đến đến việc phải suy nghĩ nhiều hơn về việc tháp tùng về mặt tâm lý cho các linh mục không?

Có, nhưng cần phải phân biệt rõ việc đào tạo các linh mục, nhất là về mặt tâm lý – với các quan hệ tình cảm – một vấn đề được đặt ra từ lâu và bao gồm tất cả. Đó là một vấn đề thực sự, nhưng nó đã bị mất tương liên trong vụ tự tử của linh mục Sèbe. Điều này được đặt ra, tôi nghĩ, đến một lúc nào đó trong cuộc đời, cũng như với giáo dân, các linh mục cũng nên đi tư vấn ở tâm lý gia để làm việc về những vấn đề được đặt ra cho tất cả mọi người.

Đây là một đòi hỏi của cuộc sống để lớn lên trong tính nhân văn của mình, để có thể giữ ơn gọi của mình dù mình là giáo dân, là người cha gia đình hay người linh mục. Điều này cực kỳ quan trọng nhất là khi chúng ta ở địa vị mang trách nhiệm, mà các linh mục là những người này.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch