Sau vụ phát hành quyển sách của cựu linh mục David Gréa, giáo phận Lyon Pháp gây dư luận ầm ỉ trên báo chí, báo Thập giá tìm hiểu những chuyện thường không được nhắc đến của vấn đề hồi tục các linh mục, một vấn đề tạo bối rối trong các giáo xứ cũng như nơi các linh mục đồng bạn.
Quyết định của một linh mục từ bỏ chức thánh làm cho cộng đoàn giáo xứ cũng như cộng đoàn linh mục bị xáo trộn. / Francesco Acerbis/Signatures
Ở giáo xứ Đức Mẹ Piémont, Asson vùng núi Pyrénées, không ai quên được linh mục Léon là cha xứ từ năm 2001 đến năm 2007. Vùng Asson là vùng quê chỉ có 6000 tín hữu, quy tụ mười ngôi làng dưới rặng núi Pyrénées. Linh mục Pierre Haramburu là cha xứ Asson hiện nay cho biết: “Điều đáng buồn là Léon và Marga vẫn ở tại chỗ, vì thế không làm cho tình trạng này được dịu xuống”.
Ngày 23 tháng 4 năm 2007, sau nhiều lần cảnh báo, Giám mục Pierre Molères, giáo phận Bayonne thời đó và bề trên giảm tỉnh Dòng Thánh Tâm Chúa Giêsu, Dòng của cha Léon Laclau đã đình chỉ chức vụ cha xứ và tuyên úy giới trẻ của cha Léon Laclau.
Năm 2005, bà Marga dọn về ở với cha Léon ở nhà xứ Asson làm cho nhiều người không chấp nhận được, trước đây quan hệ của họ không thấy rõ. Linh mục Haramburu nói tiếp: “Giáo xứ bị chia rẽ vì có người bênh, người chống tình trạng này. Có một số người phẫn nộ. Bây giờ giáo dân đã vượt lên được sự chia rẽ này, nhưng dù sao họ cũng không nhắc đến nữa”.
“Một cảm tưởng rối ren”
Ở Haute-Savoie, các giáo dân giáo xứ Annemasse còn nhớ ngày cha xứ của họ ra đi năm 2011 để sống với một nữ giáo dân. Linh mục xin được giữ ẩn danh. Bà Françoise Ouziel, 55 tuổi, phụ trách dạy giáo lý lúc đó cho biết: “Chúng tôi cảm thấy rối ren vì cha xứ rất giỏi trong các việc mục vụ. Cha có năng khiếu tiên liệu, cha lo việc đào tạo các linh mục tương lai… Người ta còn nghĩ cha sẽ là giám mục”. Bây giờ thỉnh thoảng bà vẫn còn gặp cha: “Như một cặp đã ly dị. Dù mình chấp nhận cặp mới, nhưng gặp người này không thể không nhớ đến người kia, không thể không nhớ đến con người linh mục ngày xưa của cha”.
Bà Bernadette Juget Deruaz, 66 tuổi, một nữ giáo dân khác của giáo xứ Annemasse cũng đồng ý với các nhận xét của bà Ouziel về cha xứ. Bà Bernadette phụ trách mục vụ trong các tang lễ và lo cho các tân tòng, bà buồn nhưng không ngạc nhiên. Bà rất biết ơn cựu linh mục đã “đào tạo về mặt thần học, phụng vụ” cho bà.
“Các lời nói nghiêm khắc” của giáo dân
Linh mục Pierre Marmilloud, người thay thế linh mục đã ra đi của giáo xứ Annemasse bảy tháng sau, cha nhớ trong thánh lễ đầu tiên với giáo dân, cha đã cám ơn công việc của người đi trước, cha cho biết “một trang đã được lật qua”.
Ở Angoulême, giáo dân của nhà thờ chính tòa bị chia rẽ sau vụ một linh mục trẻ ra đi năm 2006. Sau bốn năm phục vụ ở giáo xứ, linh mục trẻ rời giáo xứ để sống với một phụ nữ mà cha đã có một đứa con gái với họ.
Ông Dominique, một giáo dân ở Angoulême cho biết: “Chúng tôi thấy từ một vài tháng qua cha không được bình thường, nên chúng tôi không ngạc nhiên khi cha ra đi. Lúc đó một số người gay gắt lên án cha đã không giữ lời khấn”. Ông Dominique vẫn còn liên lạc với cha: “Chúng tôi thích cách cha dâng lễ, cách cha giảng. Chúng tôi rất đau buồn khi cha ra đi”.
Từ bỏ chức thánh cũng tạo rắc rối cho các linh mục khác
Linh mục Michel Boullet, 86 tuổi, cựu cha xứ ở nhà thờ chính tòa Angoulême rất đau buồn khi cha phó đại diện của mình ra đi. Cha cho biết: “Trong những năm 1970, rất nhiều linh mục từ bỏ chức thánh để về lấy vợ nhưng khi đó các vụ ra đi này không nặng nề như bây giờ, vì bây giờ số linh mục không còn nhiều”, cha lấy làm tiếc đã không có lời nào trong nội bộ linh mục để loan tin về quyết định ra đi của linh mục trẻ này.
Còn về cựu linh mục ở Angoulême, năm nay cha 45 tuổi và đã bỏ bà mẹ của đứa con gái, cha cũng lấy làm tiếc là đã không giải thích chọn lựa của mình khi ra đi. Cha nói: “Thật phức tạp khi ra đi trong bối cảnh này, quyết định một sớm một chiều. Tôi muốn có một buổi họp báo để tránh các tin đồn, sau đó, có một số người không nói chuyện với tôi. Để tránh cho giáo dân có mặc cảm tội lỗi họ đã không hỗ trợ tôi đầy đủ”.
Linh mục Henri Védrine, phụ trách đào tạo chủng sinh ở tổ chức Sứ mạng Pháp cho biết: “Khi một linh mục từ bỏ chức thánh và lý do ra đi của họ không giải thích cho tất cả mọi người biết, thì “chấn thương tăng gấp đôi”.
“Mỗi đồng bạn đều nhìn lại câu chuyện riêng của mình”
Linh mục Védrine cho biết, trước hết là chấn thương cho nội bộ linh mục vì “mỗi đồng bạn đều nhìn lại câu chuyện riêng của mình. Mình có khuynh hướng loại trừ người đã ra đi”. Linh mục cho biết, ở Sứ Mạng Pháp, một số cựu linh mục đã lập gia đình vẫn còn làm chứng cho Tin Mừng.
Và tiếp sau đó là chấn thương cho cộng đoàn, họ “tự hỏi về lòng trung tín và dấn thân của người mà họ mong chờ người đó là gương mẫu của lòng trung tín và dấn thân”.
Tuy vậy, khi linh mục từ nhiệm lên tiếng thì kết quả không phải lúc nào cũng làm cho dư luận êm dịu, đó là trường hợp gần đây của linh mục David Gréa, linh mục ở giáo phận Lyon, bỏ chức thánh về lấy vợ, cha đã viết sách để biện minh cho lựa chọn của mình và đã gây tranh cãi nhiều.
Lắng nghe và tháp tùng
Linh mục Arnaud Alibert cho biết: “Giáo dân không mấy thích việc xuất bản quyển sách này, họ xem đây như con dao xoáy sâu vào vết thương”. Linh mục Alibert quen với linh mục David Gréa và lo cho giáo xứ Lyon-Centre một thời gian tạm, sau khi cha Gréa ra đi. Cha công kích quyển sách này mà cha cho là “rụng rời”. Khi cha Gréa ra đi, cha Alibert đã phải đi gặp từng giáo dân một để lắng nghe họ.
Cha cho biết: “Họ có cảm tưởng mình bị mất hết, có nhiều người khóc. Nhưng càng lắng nghe và tháp tùng họ, cuối cùng phép lạ đã xảy ra: họ hiểu Chúa Kitô thì quan trọng hơn là linh mục”.
Chức thánh. Khi đã chịu chức thì chức thánh không bao giờ bị hủy đi. Tuy nhiên khi linh mục rời chức vụ của mình thì họ không được làm các phép bí tích.
Độc thân. Khi họ muốn lập gia đình và làm đám cưới đạo thì họ phải xin phép bỏ tình trạng độc thân (phải phân biệt là họ không mất chức thánh). Phép xin bỏ tình trạng độc thân chỉ có Đức Giáo hoàng mới ban được.
Nhận lại chức thánh. Một linh mục rời bỏ chức thánh và muốn vào lại cộng đoàn tu sĩ, giám mục của họ hay bề trên Dòng phải làm đơn xin Rôma.
Theo Hội đồng Giám mục Pháp, năm 2016 có 17 linh mục rời chức thánh.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
